Uraren argitasun

Uraren argitasuna» orritik birbideratua)

Uraren argitasuna termino deskribatzailea da argia uretan barrena sartzeko sakonera zehazteko. Argia sartzeaz gain, "uraren argitasuna" ere maiz erabiltzen da urpeko ikuspena deskribatzeko. Uraren argitasuna da gizakiek uraren kalitatea neurtzeko modu bat, baita oxigeno-kontzentrazioa, kutsatzailerik dagoen edo ez eta algak ugaritzen diren ere.[1]

Urpekari bat ur gardenetan sartzen da Huron lakuan.

Uraren argitasunak itsaspeko ekosistemen osasuna erregulatzen du, ur azpian bizi diren landare eta animaliengana iristen den argi kopuruak eragina baitu. Landareentzat argia beharrezkoa da fotosintesirako. Urpeko ingurunearen argitasunak zehazten du zer sakonera-mailatan bizi daitezkeen uretako landareak.[2][3][4] Uraren argitasunak ere eragina du arrainak bezalako ikusmen-animaliek beren harrapakinak nola ikus ditzaketen.[5][6][7][8] Argitasunak mota guztietako uretan bizi diren landare eta animalia urtarrei eragiten die, ibaietan, urmaeletan, lakuetan, urtegietan, estuarioetan, kostaldeko aintziretan eta itsaso zabalean.

Uraren argitasunak eragina du, halaber, gizakiek urarekin elkarreraginean duten eran, jolasetik eta jabetza-balioetatik hasi eta mapatze, defentsa eta segurtasuneraino. Uraren argitasunak eragina du uraren kalitatearen, jolas-segurtasunaren, erakargarritasun estetikoaren eta, oro har, ingurumen-osasunaren giza pertzepzioetan.[9][10] Koralezko Hesi Handia bisitatzen zuten turistak prest zeuden olgetarako uraren argitasun baldintzak hobetzeko ordaintzeko.[11] Uraren argitasunak itsasertzeko jabetza balioetan ere eragiten du. Estatu Batuetan, uraren argitasunaren %1eko hobekuntzak jabetza-balioak %10eraino handitu zituen.[12][13][14][15] Uraren argitasuna beharrezkoa da helburuak ur azpian ikusteko, bai goitik bai uretan. Aplikazio horietan kartografia eta eragiketa militarrak sartzen dira. Sakonera txikiko uren ezaugarriak kartografiatzeko, hala nola ostra-arrezifeak eta itsas larreetako belardiak, urak behar bezain argia izan behar du, dron, hegazkin edo satelite batek ezaugarri horiek ikus ditzan.[16][17] Uraren argitasuna ere beharrezkoa da argi ikusgaia erabiliz urpeko objektuak detektatzeko, hala nola itsaspekoak.[18][19]

Erreferentziak aldatu

  1. «Indicators: Water Clarity» US EPA 2014-01-10.
  2. Moore, Kenneth A.. (2004). «Influence of Seagrasses on Water Quality in Shallow Regions of the Lower Chesapeake Bay» Journal of Coastal Research (Coastal Education and Research Foundation) 10045: 162–178.  doi:10.2112/si45-162.1. ISSN 0749-0208..
  3. Zimmerman, Richard C.; Hill, Victoria J.; Gallegos, Charles L.. (2015-07-28). «Predicting effects of ocean warming, acidification, and water quality on Chesapeake region eelgrass» Limnology and Oceanography (Wiley) 60 (5): 1781–1804.  doi:10.1002/lno.10139. ISSN 0024-3590..
  4. Tango, Peter J.; Batiuk, Richard A.. (2013-09-04). «Deriving Chesapeake Bay Water Quality Standards» JAWRA Journal of the American Water Resources Association (Wiley) 49 (5): 1007–1024.  doi:10.1111/jawr.12108. ISSN 1093-474X..
  5. Aksnes, Dag L.. (2007). «Evidence for visual constraints in large marine fish stocks» Limnology and Oceanography (Wiley) 52 (1): 198–203.  doi:10.4319/lo.2007.52.1.0198. ISSN 0024-3590..
  6. Aksnes, Dag L.; Nejstgaard, Jens; Saedberg, Eivind; Sørnes, Tom. (2004). «Optical control of fish and zooplankton populations» Limnology and Oceanography (Wiley) 49 (1): 233–238.  doi:10.4319/lo.2004.49.1.0233. ISSN 0024-3590..
  7. Benfield, Mark C.; Minello, Thomas J.. (1996). «Relative effects of turbidity and light intensity on reactive distance and feeding of an estuarine fish» Environmental Biology of Fishes (Springer Science and Business Media LLC) 46 (2): 211–216.  doi:10.1007/bf00005223. ISSN 0378-1909..
  8. Reustle, Joseph W.; Smee, Delbert L.. (2020-04-23). «Cloudy with a chance of mesopredator release: Turbidity alleviates top‐down control on intermediate predators through sensory disruption» Limnology and Oceanography (Wiley) 65 (10): 2278–2290.  doi:10.1002/lno.11452. ISSN 0024-3590..
  9. West, Amie O.; Nolan, Justin M.; Scott, J. Thad. (2015-12-22). «Optical water quality and human perceptions: a synthesis» WIREs Water (Wiley) 3 (2): 167–180.  doi:10.1002/wat2.1127. ISSN 2049-1948..
  10. Vant, W. N.; Davies-Colley, R. J.. (1988). «Water appearance and recreational use of 10 lakes of the North Island (New Zealand)» SIL Proceedings, 1922-2010 (Informa UK Limited) 23 (1): 611–615.  doi:10.1080/03680770.1987.11897990. ISSN 0368-0770..
  11. Farr, Marina; Stoeckl, Natalie; Esparon, Michelle; Larson, Silva; Jarvis, Diane. (2014). «The Importance of Water Clarity to Great Barrier Reef Tourists and Their Willingness to Pay to Improve it» Tourism Economics (SAGE Publications) 22 (2): 331–352.  doi:10.5367/te.2014.0426. ISSN 1354-8166..
  12. Moore, Michael R.; Doubek, Jonathan P.; Xu, Hui; Cardinale, Bradley J.. (2020). «Hedonic Price Estimates of Lake Water Quality: Valued Attribute, Instrumental Variables, and Ecological-Economic Benefits» Ecological Economics (Elsevier BV) 176: 106692.  doi:10.1016/j.ecolecon.2020.106692. ISSN 0921-8009..
  13. Klemick, Heather; Griffiths, Charles; Guignet, Dennis; Walsh, Patrick. (2016-11-02). «Improving Water Quality in an Iconic Estuary: An Internal Meta-analysis of Property Value Impacts Around the Chesapeake Bay» Environmental and Resource Economics (Springer Science and Business Media LLC) 69 (2): 265–292.  doi:10.1007/s10640-016-0078-3. ISSN 0924-6460. OCLC .6550325 PMID 31178627..
  14. Walsh, Patrick; Griffiths, Charles; Guignet, Dennis; Klemick, Heather. (2017). «Modeling the Property Price Impact of Water Quality in 14 Chesapeake Bay Counties» Ecological Economics (Elsevier BV) 135: 103–113.  doi:10.1016/j.ecolecon.2016.12.014. ISSN 0921-8009..
  15. Corona, Joel; Doley, Todd; Griffiths, Charles; Massey, Matthew; Moore, Chris; Muela, Stephen; Rashleigh, Brenda; Wheeler, William et al.. (2020). «An Integrated Assessment Model for Valuing Water Quality Changes in the United States» Land Economics (University of Wisconsin Press) 96 (4): 478–492.  doi:10.3368/wple.96.4.478. ISSN 0023-7639. OCLC .8128698 PMID 34017148..
  16. Hogan, S; Reidenbach, MA. (2019-11-07). «Quantifying and mapping intertidal oyster reefs utilizing LiDAR-based remote sensing» Marine Ecology Progress Series (Inter-Research Science Center) 630: 83–99.  doi:10.3354/meps13118. ISSN 0171-8630..
  17. Coffer, Megan M.; Schaeffer, Blake A.; Zimmerman, Richard C.; Hill, Victoria; Li, Jiang; Islam, Kazi A.; Whitman, Peter J.. (2020). «Performance across WorldView-2 and RapidEye for reproducible seagrass mapping» Remote Sensing of Environment (Elsevier BV) 250: 112036.  doi:10.1016/j.rse.2020.112036. ISSN 0034-4257. OCLC .8318156 PMID 34334824..
  18. Austin, Roswell W.; Taylor, John H.. (1963). Submarine visibility and related ambient light studies. SIO Reference 63-32. Scripps Institution of Oceanography, UC San Diego.
  19. Smart, Jeffrey H.. (2004). «How accurately can we predict optical clarity in the littorals?» Johns Hopkins APL Technical Digest 25 (2): 112–120..

Kanpo estekak aldatu