Rōmaji
Japonierazko rōmaji (japonieraz: ローマ字 , euskaraz: «erromatar karakterak») latindar alfabetoa da. Mendebaldean, termino hori erabili ohi da japoniera karaktere erromatarrez idazteko,[1] jatorrizko ortografiarekin kontrastean, hau da, kanji (ideogramak) eta hiragana eta katakana silabarioen nahasketarekin.
Orri honetako testu zati batzuk japoniar idazkerarekin idatzita daude. Euskarri eleaniztun egokirik gabe, galdera ikurrak ikusiko dituzu kanji edo kana karaktereen ordez. |
Erabilera
aldatuJaponiera rōmajiz idatz daiteke, hainbat arrazoi eta ohituragatik, kasu hauetan, adibidez:
- Japonia bisitatzen duten atzerritarrentzako seinaleak eta idazkunak.
- Beste hizkuntza edo herrialde batean erabiltzeko pertsonen, enpresen edo lekuen izenen transkripzio moduan.
- Japonierako ikasleentzako hiztegiak eta testuliburuak.
- Enfasi tipografikoa (katakanaren antzeko erabilera batean).
- Japoniako enpresa gehienen izenak.
- Fabrika-izenak eta fabrikazio japoniarreko ekipoen modeloak izendatzeko (automobilak, telebistak, etab.).
- Estatuko eta nazioarteko posta, atzerritik ailegatzen dena zein atzerrira irteten dena.
Transkripzio-sistemak
aldatuHainbat erromanizazio-sistema daude, ohikoenak Hepburn eta Kunrei-shiki (訓令式) sistemak direlarik. Azken hau, monbushō (文部省) bezala ere ezaguna, aurreko Japoniako Hezkuntza Ministerioaren onarpen ofizialaren ondorioz, Japonian gehien erabiltzen den sistema da. Nippon-shiki izeneko hirugarren sistemarekin batera, sistema hauek Hepburn sistema baino erregularragoak dira idazkeran, baina ahoskeran ez dira hain erregularrak.
Aldiz, Hepburn erromanizazioak erabilera askoz zabalduagoa du mendebaldeko hizkuntzetako hiztunen artean. Sistema honek kana ezberdinen ahoskera hurbiltzen du idazkeran, baina ez du erregulartasunik ortografian. Adibidez, idazkera aldatu egiten da t (ta, chi, tsu, te, to) hizkiarekin hasten diren kanetan.
Ezberdinak karakterez karaktere
aldatuHiragana | Katakana | Rōmaji | ||
---|---|---|---|---|
Hepburn | Kunrei-shiki | Nippon-shiki | ||
し | シ | shi | si | si |
しゃ、しゅ、しょ | シャ、シュ、ショ | sha, shu, sho | sya, syu, syo | sya, syu, syo |
ち | チ | chi | ti | ti |
つ | ツ | tsu | tu | tu |
ちゃ、ちゅ、ちょ | チャ、チュ、チョ | cha, chu, cho | tya, tyu, tyo | tya, tyu, tyo |
ふ | フ | fu | hu | hu |
じ | ジ | ji | zi | zi |
ぢ | ヂ | ji | zi | di |
づ | ヅ | zu | zu | du |
じゃ、じゅ、じょ | ジャ、ジュ、ジョ | ja, ju, jo | zya, zyu, zyo | zya, zyu, zyo |
Ezberdinak hitzez hizt
aldatuEuskara | Japoniera | Kana | Erromanizazioa | ||
---|---|---|---|---|---|
Hepburn aldatua | Kunrei-shiki | Nihon-shiki | |||
Erromatar hizkiak | ローマ字 | ローマじ | rōmaji | rômazi | rômazi |
Fuji mendia | 富士山 | ふじさん | Fujisan | Huzisan | Huzisan |
te | お茶 | おちゃ | ocha | otya | otya |
gobernadore | 知事 | ちじ | chiji | tizi | tizi |
txikiagotu | 縮む | ちぢむ | chijimu | tizimu | tidimu |
Erreferentziak
aldatu- ↑ (Ingelesez) www.dictionary.com. Definition of romaji. .