Wikipedia

Nice Nailantei Leng'ete

Emakumeen mutilazio genitalaren aurkako aktibista keniarra

Nice Nailantei Leng'ete (Kimana, 1991), Kenyako giza eskubideen aldeko ekintzailea da. Emakumeen genitalen mutilazioa (MGF) edo ablazioa geldiarazteko ekimenak sustatzen ditu. Amref Health Africa GGKE bidez egindako lanari esker milaka neska salbatu dira genitalen mutilaziotik zein haur-ezkontzetatik. Leng'ete sari ugari jaso ditu egiten ari den lanagatik. 2018an Time Magazine aldizkariak aipatu zuen munduko eragin handieneko 100 pertsonen artean.[1][2]

Nice Nailantei Leng'ete

(2017)
Bizitza
JaiotzaKajiado (en) Itzuli, 1991 (32/33 urte)
Herrialdea Kenya
Hezkuntza
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakaktibista eta pertsona ospetsua
Jasotako sariak
Twitter: NiceLengete Edit the value on Wikidata

Bizitza eta hezkuntza aldatu

Nice Nailantei Leng'ete 1991an jaio zen Kenyako Maasai herrialdeko Kimana herrian. Umezurtz geratu zen gurasoak 1997an eta 1998an hil zirenean. Bere lehen urteak bere herriko hainbat etxetan eman zituen. Zortzi urte zituela, barnetegi batera bidali zuten. Barnetegian ezagutu zuen Leng'etek "ebakia", Maasai kulturan emakumetasunera igarotzen ziren nesken mutilazio errituala. Zortzi urterekin, bada, "ebakia" jasateko garaia iritsi zitzaionean, Leng'ete-k ihes egitea erabaki zuen eta ahizpa berdin egitera animatuz. Menditik barna joan ziren 70 kilometrora bizi zen izeba baten etxera, horrela errepideak saihesteko. Leng'eteren osabak eta herriko gizonek laster aurkitu zitutzen, jipoitu eta mehatxatu egin zituzten. Hurrengo urtean, herriko nesken erritoa prestatzen ari zirenean, Leng'ete'k ihes egin zuen berriro, baina ezin izan zuen ahizpa konbentzitu. Herrira bueltan ekarri zutenean, Leng'ete-k aitonari dei egin zion eta betirako ihes egin eta "moztuta" baino kalean biziko zela esan zion. Aitona damutu egin zen, eta erritual tradizionalari uko egitea onartu zion, baita eskolara itzultzen utzi ere. Ondorio gisa, herriak Leng'ete baztertu zuen ustez eredu txarra izan eta bere familia eta komunitatea lotsagarri uzteagatik. [3][4] [5]

Aktibismo goiztiarra aldatu

Leng'ete bere herriko institutura joan zen lehen neska izan zen. Bere herrian neska eta emakume gazteek inspirazio gisa hartzen hasi ziren. Geroago, Leng 'ete neska gazteak ezkutatuko zituen, "moztea" saihesteko laguntza eskatzen ziotenak, eta ekintza horrek bere komunitatean etsai bihurtu egin zuen. Leng'etek nesken alde egiten jarraitu zuen eta herritarrak gai sentikor eta garrantzitsu honez inguruan eztabaidatzera animatzen jarraitu zuen.

 
Massai herrikoak 2013

Maasai kulturan, emakumeek ezin dute herriko zaharrekin hitz egin, baina Leng 'ete Amref Health Afrikak babestutako osasun sexualeko klasera joan zenean, herriko buruzagiei ikasitakoa komunitatearekin partekatzen uzteko eskatu zien. Herriko zaharrek herriko gazteenekin bakarrik hitz egiten utzi zioten, baina gizonetako batek ere ez zion entzun nahi izan. Ez zuen amore emango, hurrengo bi urteetan gizon gazteagoekin hitz egiten saiatu zen eta zkenean, herriko zaharrek gazteei berarekin esertzeko esan zieten. Hiru gizonek horrela egin zuten. Pixkanaka-pixkanaka, gizon gazte gehiago hurbildu ziren berarekin hitz egitera, eta gai ez berdinak jorratzen joan ziren - GIBaren prebentzioa, nerabeen haurdunaldia eta osasun konplikazioak, ezkontza goiztiarra, eskolaratzea eta, azkenean, mutilazio genitala. Ia lau urteko elkarrizketen ostean, herriko zaharrek mutilazioa uztea erabaki zuten. Gizonak konbentzitu zituen, eta haiekin herria, denak osasuntsuagoak eta aberatsagoak izango zirela neskak eskolan geratuz gero, beranduago ezkondu eta mutilazioak sortutako konplikaziorik gabe erdituz gero". Leng 'ete bere herriko lehen emakumea izan zen Bastoi Beltza edukitzen, bere komunitatean lidergoa, errespetua eta boterea adierazten dituena. [6]

Lan-ildoak eta lorpenak aldatu

 
Leng'ete hizlari, 2017

2013an, Leng'ete-k New Yorkeko Clinton Global Initiative-n (CGI) hitz egin zuen MGF gelditzeko egin zuen kanpainari buruz. Herbehereetan TEDxTalk bat ere egin zuen sexu eta ugalketa osasun eskubideei buruz. 2014an, Maasai zaharrek, 1,5 milioi pertsona baino gehiagoren gaineko agintea dutenek, MGFren praktikaren amaiera aldarrikatu zuten. Leng'ete-ren lanari esker, Maasai komunitateetako neskek dagoeneko ez dute mutilazio genitala jasan beharrik, hezkuntza prestakuntzarekin jarraitzen dute, eta ez dute ezkondu eta seme-alabak izan beharrik haurrak direnean. 2014az geroztik, Leng'etek proiektuaren arduradun gisa dihardu Amref Health Africa Kenya Alternative Rite of Passage (ARP) barruan. Herriz herri ibiltzen den babes programa kudeatzen du, adinekoak eta komunitateko buruak konbentzitzeko neska gazteek "ebakiera" utzi eta eskolara joaten jarrai dezaten. Leng'ete Amref Health Africa-rekin proiektuaren arduradun gisa egindako lanari esker,15.000 neska baino gehiago salbatu dira MGFtik, baita haurtzaroko ezkontzatik ere. Leng'ete-k gazteen sexu eta ugalketa osasunari eta eskubideei buruz hezteko ildoak ere jorratzen ditu. Izan ere, nahiz eta Keniak 2011an mutilazioa legez kanpo utzi eta maasaindarrek 2014an bertan behera utzi, legea betearaztea zaila da, batez ere landa komunitateetan. Leng'etek lanean darrai MGFren inguruko mezua zabaltzeko eta mutilazioaren ordez bestelako erritual osasungarriak erabiltzeko proposamenak luzatuz. 2009az geroztik, masai eta Kenyako samburu komunitateen artean ordezko urrats errito zeremoniak sustatzen ari dira, ablazioaren praktikaren aurka borrokatzeko modu bezala. Helburua jarrera-aldaketa lortzea da, komunitate osoa sentsibilizatuz eta horren ondorioak azalduz, gazteak eta adinekoak, gizonak eta emakumeak sentsibilizatuz. 10.o00 pertsonak baino gehiagok egin dituzte erritu alternatibo horiek, ilea moztuta sinbolizatuz, adibidez.

[5][7][8][9]

"Gorde behar dugun kultura on bat dugu, baina neskei min egiten dien kultura, beren ametsak hondatzen dituena eta beren gorputzekin edo norekin ezkondu aukeratzen uzten ez diena, geldiarazi eta hezkuntzarekin ordezkatu behar da".[10]

Sariak eta errekonozimenduak aldatu

  • 2015ean Keniako Devolution Ministerioaren urteko emakume inspiratzailea saria.
  • 2016 Mandela Washington beka jaso zuen Afrikako lider gazteentzat.
  • 2018 Emakumeek emana 300] mundu mailako 300 gazte lider gisa aitortu zuten.
  • 2018an Annemarie Madison saria eman zaio MGF gelditzeko konpromisoagatik.
  • 2018 Time Magazine aldizkariak munduko 100 pertsona eragin handienetako bat izendatu zuen.
  • 2018ko 100 kenyar gazte eragileen artean aipatu zuten - Avance Media [11]
  • 2018an Asturiasko Printzesa saria Kooperazio atalean.[5]

Erreferentziak aldatu

  1. ↑ (Gaztelaniaz) «Nice Nailantei Leng'ete, guerrera contra la mutilación genital femenina» Amref Salud África (Noiz kontsultatua: 2020-12-30).
  2. ↑ (Gaztelaniaz) 20minutos. (2018-10-23). «Nice Nailantei Leng’ete: "La próxima generación acabará con la ablación"» www.20minutos.es - Últimas Noticias (Noiz kontsultatua: 2020-12-30).
  3. ↑ (Ingelesez) Moore, Jina. (2018-01-13). «She Ran From the Cut, and Helped Thousands of Other Girls Escape, Too (Published 2018)» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2020-12-30).
  4. ↑ (Ingelesez) «Nice Nailantei Leng’ete of Kenya – The first seventeen» UMURAGE Foundation (Noiz kontsultatua: 2020-12-30).[Betiko hautsitako esteka]
  5. ↑ a b c (Gaztelaniaz) Hernández, Maribel. (2018-05-09). «Nice Nailantei, la guerrera masái que quiere acabar con la mutilación genital femenina en Kenia» ElDiario.es (Noiz kontsultatua: 2020-12-30).
  6. ↑ (Ingelesez) archyde. (2020-01-03). «Nice Nailantei Leng’ete: “replace mutilation with education”» Archyde (Noiz kontsultatua: 2020-12-30).
  7. ↑ (Gaztelaniaz) Zuccalà, Emanuela. (2020-11-24). «La niña masái famosa por su lucha anti ablación crea otro “rito de iniciación” respetuoso y sin sangre» EL PAÍS (Noiz kontsultatua: 2020-12-30).
  8. ↑ (Gaztelaniaz) País, El. (2020-11-25). «Fotos: Refugios y rituales alternativos contra la ablación» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2020-12-30).
  9. ↑ Press, Europa. (2016-08-23). «El corte de pelo, ritual alternativo a la mutilación genital femenina en Kenia» www.europapress.es (Noiz kontsultatua: 2020-12-30).
  10. ↑ «La masai que planta cara a la mutilación genital femenina.» www.deia.eus (Noiz kontsultatua: 2020-12-30).
  11. ↑ «Larry Madowo, Natalie Tewa, Njugush celebrated in the Most Influential Young Kenyans list - The Sauce» www.capitalfm.co.ke (Noiz kontsultatua: 2020-12-30).

Kanpo estekak aldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Nice_Nailantei_Leng%27ete&oldid=9477759"(e)tik eskuratuta