Meategiko hondakin
Meatzaritzan, hondakinak izaten dira mineral baten zati baliotsua zati ez-ekonomikotik (ganga) bereizteko prozesuaren ondoren soberan geratzen diren materialak. Hondakinak gainkargaren aldean desberdinak dira, hau da, mineral edo gorputz mineral baten gainean dagoen eta meatzaritzan prozesatu gabe desplazatzen den hondakin arroka edo bestelako materiala.
Mineraletatik ateratzea bi modutan egin daiteke: plazer-meatzaritza, ura eta grabitatea erabiltzen dituena mineral baliotsuak kontzentratzeko, edo harri gogorreko meatzaritza, minerala duen arroka hausten duena eta ondoren erreakzio kimikoetan oinarritzen da bilatutako materiala kontzentratzeko. Azken horretan, mineralak ateratzeko txikizioa behar da, hau da, minerala partikula finetan ehotzea xede-elementua(k) erauztea errazteko. Konminuzio hori dela eta, hondarrak partikula finen minda batez osatuta daude, hondar ale baten tamainatik mikrometro batzuetaraino. Minda moduan ekoiztu ohi dira meatze-hondarrak errotatik, hau da, partikula mineral finen eta uraren nahasketa bat da. [1]
Meategiko hondakinak produktu kimiko toxikoen iturri arriskutsuak izan daitezke, hala nola metal astunak, sulfuroak eta eduki erradioaktiboa. Produktu kimiko hauek bereziki arriskutsuak dira meategiko hondakinen presaren atzean dauden urmaeletan uretan gordetzen direnean. Urmael horiek ur-hauste edo ihes handien aurrean ere zaurgarriak dira, eta ingurumen-hondamendiak eragiten dituzte. Horiek eta beste ingurumen-kezka batzuk direla eta, hala nola lurpeko uren isurketak, isuri toxikoak eta hegaztien heriotza, hondakin-pilak eta urmaelak arauzko kontrolpean egon ohi dira. Balio ekonomikoa berreskuratzeko metodo ugari dago, hondakinen inpaktuak kontrolatzeko edo bestela arintzeko. Hala ere, nazioartean, praktika hauek eskasak dira, batzuetan giza eskubideak urratzen dituzte. Kalte-arriskuak arintzeko, 2020an ezarri zen meategiko hondakinen kudeaketarako NBE mailako lehen estandarra [2]
Erreferentziak aldatu
- ↑ Zvereva, V. P.; Frolov, K. R.; Lysenko, A. I.. (2021-10-13). «Chemical reactions and conditions of mineral formation at tailings storage facilities of the Russian Far East» Gornye Nauki I Tekhnologii = Mining Science and Technology (Russia) 6 (3): 181–191. doi:. ISSN 2500-0632..
- ↑ (Ingelesez) «Mining industry releases first standard to improve safety of waste storage» Mongabay Environmental News 2020-08-06.
