Orebecaa/Proba orria
_-_Kitchener,_Ontario.jpg)
Zizareak (anelidoa) animali ornogabeak dira, bigunak, txikiak dira. Anelidoen taldean sartzen dira, baina barnean 13 familia eta 5.000 espezie baino gehiago ditu. Zizareak animalia zulatzaileak dira eta lur-geruzan bizi dira. Animali hauen gorputza zilindrikoa eta luzea da, eraztunetan banatuta. Lurrarekin nahastuta dauden partikula organikoak jaten dituzte.
Nolakoak dira? aldatu
Nahiz eta lurrean bizi, normalean ura dagoen tokitan egoten dira, horregatik euria egiten duenean ateratzen dira. Guztiak ez dira anelidoak, mota askotako zizareak daude adibidez tximeletak izango diren beldarrak edo ehunzangoa. Birsortzeko botere handia dute.
Nolakoa da haien gorputza? aldatu
Ez daukate bururik baina ahoa dute alde batean eta ipurdia beste aldean. Ez dituzte hankarik eta lurretik arrastatzen dira. Hortzik ere ez daukate, haien janaria xurgatzen dute.
Beraien gorputza zeharkako trenkadetan banatuta daude eta haiek gorputzaren zatiak banatzen dituzte. Zati bakoitzak nerbio eta zirkulazio sistemen atal bat dute horregatik ia modu independente batean funtzionatu daitezke. Zati bakoitzak kanpotik ikusten den eraztun moduko bat da.
Nolakoa da beraien ugalketa? aldatu
Haien ugalketa sexuala da, gehienetan, baina batzuetan asexuala. Zizare batzuk ez dira, ez arrak, ez emeak; hau da, hermafroditak dira.
Partenogenetikoak dira, enbrioien hazkundea eta garapena ongarririk gabe gertatzen da. Estaltzea azalean gertatzen da, normalean gauean.
Zertarako erabiltzen dira? aldatu
Zizarea oso erabilgarria da gauza askotarako adibidez:
- Arrainentzako amu bezala erabiltzen dira.
- Animali batzuentzako elikagaia dira, horrela elikatze katea ahalbidetuz.
- Onuragarriak dira nekazaritzarako, lurra aireztatzen baitute.
- Karbono eta nitrogeno zikloetan aktiboki parte hartzen dute.
Nola mugitzen dira? aldatu