Lankide:Joxan Garaialde/Trenbide-seinale
Historia aldatu
Erabili ziren lehen seinaleak jendeak egiten zituen, trenei keinu desberdinak egiten zizkieten linea librea zegoen ala ez. Gero, hainbat objektu erabili ziren, guztiak pertsonaren presentzia fisikoa beharrezkoa zen ezaugarriarekin, beraz, zeinua erakusteko lekua nahieran alda zitekeen; Horrela, kolore ezberdinetako banderak erabili ziren, eta arreta ikurra gehitu zen.
Lehenengo semaforoa Croydon Railway-n, Ingalaterra, 1842an agertu zen. Lehenik eta behin, seinalearen puntuan, ez zen beharrezkoa operadorearen presentzia; seinalea leku berean ipintzen zen, puntu nahiko altuan eta gidariak antzematen erraza, baita eguraldi-baldintza txarretan ere. Nolabait, zentralizazioa ere ahalbidetzen zuen, hau da, agente batek, kable-sistema baten bidez, seinale asko kontrola zezakeen puntu batetik estutu edo askatuta, eta, polea-sistema sinple baten bidez, semaforoaren beso mekanikoa igo edo jaitsi zezakeen. Hala ere, ikuspena gutxitzen zenean, iluntzean, operadoreak olio- edo petrolio-farolarekin hurbildu behar zuen gidariari argibideak ematera. Azken hori, farola seinale berean jarriz konpondu zen; argi seinaleen hasiera izan zen.
Seinale guztiak ez ziren ikusmenean oinarritzen, bada, seinale akustikoak ere baziren; gaur egun konpainia gehienetan desagertu egin dira. Seinale horiek kapsulatutako lehergailu txiki batzuk ziren (normalean plastikoa), metodo ezberdinen bidez errailari lotzen zitzaiona. Trena igaro ahala, gurpil-ertzak zapaldu eta lehertu egiten zuen, eta eztandaren zaratak, gidariari, trena gelditzera behartzen zuen. Abiadurak eta gidariaren kabinen isolamendu neurriek balio gabe utzi zuten seinalea.
Aurrerapen teknologikoak egin ahala, seinaleak sistema konplexuagoetara pasa ziren, hidraulikoarekin eta geroago elektrikoarekin ordezkatuz hari-sistema. Seinale mota horren aurrerapenak berekin ekarri zituen blokeo sistemen aurrerapenak, blokeo automatikoa esaterako, (trenaren joan-etorriari buruzko informazioa lortzeko errailen eroankortasuna aprobetxatzen duen sistema), beraz, blokeo mota horrek, babestutako kantoitik igarotzean, errailetatik zirkulatzen duen kontrol-korronte txiki bat zirkuitulaburtzen dute hagunek, kontrol-unitateak detektatzen duena seinaleak itxiz, beste trenik blokeoa inbadi ez dezan. Gehiengo erabilerako sistema horren abantaila da errailaren eten bat gertatuz gero zirkuitua eten egiten dela, eta hori berehala detektatzen du kontrol-unitateak, seinaleak itxiz.
Gaur egun, seinale gehienak sistema informatikoen mende daude, semaforoaren bonbila erretzearen arazoz ere ohartaraziz.