Jeiki jeiki (euskara batuan: Jaiki, jaiki) euskal abesti herrikoi bat da. Jatorria Iparraldean du, horregatik abesti honek "olandresak" —hots, holandarrak— aipatzen ditu, garai batean Frantzia eta Herbehereak gerran izan baitziren. Uste da 1667-1700. urteen tartean (Itzulpenerako gerraren harira) eginiko abestia dela[1].

Gerora, XIX. mendearen amaiera eta XX. mendearen hasieran, euskal abertzaletasunak abestia bereganatu eta esanahi abertzalea eman zion, "Jeiki jeiki" hitzekin euskal nazioaren kontzientziaren pizkundearen metafora egin nahirik. Horrela, abesti aberkoi ere bilakatu zen, eta abestiaren hitzak neurri batean aldatu zituzten.

Hitzak

aldatu
Jatorrizkoa Aberkoia

Jeiki, jeiki etxekoak,
Argia da zabala! [bis]
Itsasotik mintzatzen da
Zilarrezko tronpeta
Bai eta ere ikaratzen
Olandresen ibarra! [bis]

Jeiki, jeiki etxekoak,
Argia da zabala! [bis]
Itsasotik hurbiltzen da
Untzi bat kargatua;
Gaitzen denak mentura
Haren atakatzera! [bis]

Jeiki, jeiki etxekoak,
argia da zabala. [bis]
Itsasoan agiri da
argi gozo biguna,
bere aurrean beldurtuta
ihes doa iluna. [bis]

Jeiki, jeiki, euskotarrak,
laister dator eguna! [bis]
Sortaldetik agiri da
argi gozo biguna,
bere aurrean bildurtuta
igesi doa illuna. [bis]

Jeiki, jeiki, euskotarrak,
eta batu gaitezen! [bis]
JEL-argia alde orotan
asi zaigu zabaltzen,
ekin bai beti gau ta egun
biotz danak berotzen. [bis]

Jeiki, jeiki, euskaldunak,
azkar igo mendira! [bis]
Gañetan arnas artzeko
garbi dago aizea,
mendian urbillago daude
zerua ta Jainkoa. [bis]

Aldaerak

aldatu

XX. mendean bertsio ezberdin batzuk asmatu ziren besteak beste Oskorriren bertsioa edo eta Euskeria abesbatzaren bertsioa abertzaleaː

Oskorrirena Euskeria abesbatzarena

Jeiki, jeiki etxekoak,
Laster dator eguna! [bis]
Sortaldetik ageri da
Argi gozo biguna,
Bere aurrean beldurtuta
Ihes doa iluna?

Jeiki, jeiki, etxekoak,
Argia da zabala![bis]
Itsasoa agerri da
Zilarrezko aparra
Bai 'ta ere dirdiraka
Txalupa oihal txuria!

Jeiki, jeiki, etxekoak,
Argia da zabala![bis]
Itsasotik mintzatzen da
Zilarrezko tronpeta
Bai 'ta ere ikaratzen
Olandresen ibarra!

Jeiki, jeiki, etxekoak,
Argia da zabala![bis]
Itsasotik hurbiltzen da
Untzi bat kargatua;
Gaitezen denak mentura
Haren atakatzera!
[2]

Jeiki, jeiki, euskaldunak,
irrintzi ta deiadar,
aurrera su eta garǃ
Burua daukagu baina
horren jabe izan ez,
bata ezin bestea gabe
hauxe da oiartzunaː
burujabetasunaǃ

Jeiki, jeiki, euskaldunak,
lortu behar pakea
ezina da menpeaǃ
eguneroko kateak,
egunero hautsita
hortik datorkigu pakea,
aurrera jo eta keǃ
Guk irabazi arteǃ

Partitura eta musika

aldatu
JEIKI, JEIKI, ETXENKUAK
 

Ikus, gainera

aldatu
Wikitekan badira testuak, gai hau dutenak:
Jeiki jeiki

Erreferentziak

aldatu

Kanpo-estekak

aldatu