Gonzo kazetaritza
Gonzo kazetaritza erreportaje-estilo bat da, kazetaritza berriaren azpigeneroa. Objektua edo albistea zuzenean jorratzea planteatzen du, berrian eragiteraino iritsiz; kazetaria bera istorioaren zati garrantzitsu bihurtzen da, beste aktore bat izango balitz bezala. Testuinguruari testuari baino garrantzi handiagoa ematen dio, hau da, gertaera hori gertatzen den giroari nagusitasuna ematen dio, gertakariaren beraren gainetik. Kazetariaren subjektibitateak garrantzi handia du. Terminoa Hunter S. Thompson kazetari eta idazle estatubatuarraren estilo narratibo bereizgarria deskribatzeko erabili zen.
Jatorria aldatu
Gonzo terminoa bera eztabaidaz eta nahastez beterik dago. Batzuek Thompsoni egozten diote, baina lehen aldiz erabili zuena Boston Globe egunkariko Bill Cardoso izan zen,1970ean, «The Kentucky Derby Is Decadent and Depraved» artikulua «Gonzo hutsa» gisa katalogatu zuena.[1]
Hitza Irlandar jargoitik dator, antza, "Alkohol maratoi" baten ondoren zutik geratzen den azken gizona aipatzeko. Bizarro literatur generoarekin ere lotu izan da, eta interpretazio subjektiboko beste estilo askotan ere aplikatu izan da, argazkigintzan, zineman, bideojokoetan, pornografian.
Askoren ustez, Rolling Stone aldizkaria gonzo lehen egileen sorlekua izan zen, eta bertan estilo berri horri leku handia eman zion.[2] Hala ere, autore askok garrantzia kenduko zioten ideia horri, aldizkaria sistemaren beste aparatu integratu bat bailitzan, batez ere 80ko hamarkadan New Yorkera lekualdatu ondoren. Lester Bangs kazetaria kanporatu egin zuten, adibidez, "Musikariei errespetua galtzearren". Praktika hori Bangsek eta Rolling Stonek ustiatu zuten aurretik gonzo kazetaritzan, eta horregatik egin ziren ezagun; une batetik aurrera, baino, ez zen onartzeko modukoa.
Kazetaritza gonzoaren aurrekariak Kazetaritza Berriraino irits daitezke, garai hartako abangoardiako estiloa, ikuspegi subjektiboa objektibotasunaren gainetik jartzen zuena, eta narrazio literarioena berriaren alderantzizko piramide klasikoaren gainetik.[3] Beat belaunaldiarekin eta Jack Kerouacen idazkera aske eta desinhibituarekin ere puntu amankomunak aurki daitezke. Hala ere, estilo honetan tratu askoz gordinagoak, alkoholismoaren eta drogen apologiak eta Thompsonen idazketa "estilo partikularrak" berezko genero bihurtzen dute gonzo kazetaritza, kazetaritza lana eta "gonzoaren irudia" barne hartzen zituena, Thompsonen imitazioarekin. Ondoren, beste egile batzuek kazetaritza estiko hau landu zuten, hala nola, Lester Bangsek eta P.J. O 'Rourkek.
Subjektibismoa aldatu
Gonzo kazetaritzaren zutabe nagusia subjektibotasuna da; izan ere, subjektu behatzailea aktore bihurtzen da, deskribatu nahi duenarekin inplikatzen da, eta bere narrazioa bere ikuspegiari kateatzen zaio. Ikusten duen errealitatean murgildua izatean, gertaerak inguratzen dituen ingurune soziala eta gizatiarra ere erakusten du, taldeko beste bat balitz bezala, bere balio-judizioekin, interpretazio pertsonalekin eta narratzaile literario baten elementuekin. Kazetaria lehen pertsona singularrean idazten du, kazetari tradizional baten ahots inpertsonalearen aurka. Horregatik, ohikoa da, halaber, fikziozko elementuak erreportaje objektiboarekin lotzea, gertakizun batek sortzen dituen sentsazioei garrantzia emateko, hura osatzen duten gertakarien ordez.
Drogak aldatu
Gonzoa identifikatzeko beste elementu bat drogen eta alkoholaren kontsumoaren deskribapen oparo eta harroa da, ikuspegi objektiboa desitxuratzen duen eta kazetariari motibazioa ematen dion faktore gisa. Thompsonen narratiba ulertzeko gakoetako bat aurkitu daitekeen droga guztien erabiltzea da. Berak elkarrizketa batean aipatzen duen bezala: "Gorroto dut drogen, alkoholaren, indarkeriaren edo erokeriaren alde egin behar izatea, baina niretzat beti funtzionatu dute". Askorentzat substantzien kontsumoa gonzo kazetaritzaren funtsezko pieza den arren, Lester Bangs bezalako autoreek praktika hori kritikatu zuten bere garaian, denbora pixka bat agortua eta klixea izan ondoren.
Erreferentziak aldatu
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q374313
Multimedia: Gonzo journalism / Q374313
