Freda Huson

Kanadako indigenen eskubideen aldeko aktibista

Freda Huson (Smithers, Columbia Britainiarra, Kanada, 1964ko maiatzaren 24a), Chief Howilhkat izenez ere ezaguna (Howilhkat buruzagia), Kanadako indigenen eskubideen aldeko ekintzailea da, Wet 'suwet'en herriaren buru, eta Right Livelihood saria jaso zuena, Nobel sari alternatibotzat jotzen dena.[1][2]

Freda Huson
Bizitza
JaiotzaSmithers (en) Itzuli1964ko maiatzaren 24a (59 urte)
Herrialdea Kanada
Talde etnikoaWet'suwet'en (en) Itzuli
Jarduerak
Jarduerakaktibista eta ekintzaile ekologista
Jasotako sariak
Izengoitia(k)Chief Howilhkat

Ibilbidea aldatu

Huson Smithersen jaio zen, Columbia Britainiarrean, 1964an.[1] Wet 'suwet'en etniako liderra da.[3] Kanadako herri indigenen eskubideen defendatzaile bihurtu zen, beren lurrari eta antzinako kulturari eta ingurumenaren babesari dagokienez.[3]

 
Wet'suwet'en Kanadako Columbia Britainiarrean, Enbridge Northern Gateway oliobideak bere lurraldeak zeharkatuz proposatutako ibilbidearekin.

2010ean, Unist'ot' kanpamendua sortu zuen, Morice ibaiaren ertzean, Talbeetskwan, Columbia Britainiarrean, erresistentziaren gune gisa, bere lurralde indigena zeharkatuko zuen eskistozko gasbide baten eraikuntza gelditzeko.[1][3] Huson egurrezko txabola batean kokatu zen.[1] Gainera, kanpamentuan bertan Sendaketa Zentro bat sortu zuen, trauma kolonialak sendatu eta lurrarekin berriz konektatu behar duten indigenei laguntza emateko.[1][4]

2020an, Columbia Britainiarreko Auzitegi Gorenak gasbidearen obrak blokeatzeagatik emandako ebazpen baten ondoren, Kanadako Zaldizko Poliziak Huson atxilotu zuen beste 28 pertsonarekin batera, horietako zazpi bere kanpamentukoak, tartean Brenda Michell ahizpa eta Tait iloba.[2][4]

Aintzatespenak aldatu

2021ean, Nobel Sari alternatiboa jaso zuen, Right Livelihood 2021 Saria, bere herriaren kultura berreskuratzeko eta bere lurren defendatzeko egindako ahaleginagatik. Giza eskubideen eta ingurumenaren beste defendatzaile batzuk ere aintzatetsi zituzten, hala nola Marthe Wandou, Vladimir Sliwyak eta Baso eta Ingurumenerako Lege Ekimena.[3]

Erreferentziak aldatu

  1. a b c d e (Gaztelaniaz) «Freda Huson» Right Livelihood (Noiz kontsultatua: 2023-05-22).
  2. a b (Ingelesez) Morin, Brandi. «Freda Huson: An Indigenous ‘warrior’ for the next generation» www.aljazeera.com (Noiz kontsultatua: 2023-05-22).
  3. a b c d (Gaztelaniaz) Welle (www.dw.com), Deutsche. «Premio Nobel alternativo 2021 para defensores de los derechos humanos y el medio ambiente | DW | 29.09.2021» DW.COM (Noiz kontsultatua: 2023-05-22).
  4. a b (Ingelesez) Hosgood, Amanda Follett. (2021-09-29). «Unist’ot’en Land Defender Wins International Advocacy Award» The Tyee (Noiz kontsultatua: 2023-05-22).

Kanpo estekak aldatu