Famadihana

Famadihana Madagaskarko malgatxe herriaren hilobiratze tradizioa da. Hezurren biraketa bezala ezagutzen den zeremonia honetan, pertsonek euren arbasoen gorpuak familiako kriptetatik ateratzen dituzte, gorpuak oihal freskoan biltzen dituzte eta euren izenak oihalean idazten dituzte, beti gogoratuak izan daitezen. Ondoren, zuzeneko musikarekin dantzatzen dute, gorpuak euren buruen gainean daramatzaten bitartean, eta hilobiak inguratzen dituzte, hilotzak familiaren hilobira itzuli aurretik.

Famadihana, dirudienez, jatorri berri samarra duen ohitura bat da. Beharbada, XVII. mendetik aurrera soilik egin da bere egungo forman, Asiako hego-ekialdeko hil ohitura bikoitz aurremodernoen egokitzapen bat izan daitekeen arren. Hildakoen espirituak azkenean arbasoen mundura batzen direnaren ustean oinarritzen da ohitura, gorputzaren deskonposizio osoaren eta zeremonia egokien ondoren, eta horrek urte asko eraman ditzake. Madagaskarren hau erritu erregular bihurtu zen, normalean zazpi urtean behin, eta ohiturak ahaidetasun-ospakizunetan hedatutako familiak biltzen ditu, batzuetan harreman arazotsuak dituztenak ere bai.

Famadihanaren praktika gainbeheran dago, zetazko oihalen prezioagatik eta zenbait malgatxek praktika zaharkitua dela uste dutelako. Lehen misiolariek bertan behera utzi zuten praktika, eta kristau ebanjeliko malgatxeek gero eta gehiago abandonatu dute. Eliza Katolikoa, baina, jada ez da praktika horren aurka agertzen, Famadihana kultura hutsa dela uste duelako, eta ez erlijiosoa. Malgatxe batek BBCri azaldu zion bezala: "Garrantzitsua da, hildakoak errespetatzeko gure modua delako. Familia osoa, herrialde osokoa, elkartzeko aukera ere bada".

Kanpo estekak

• Datuak: Q1395073
• Multimedia: Famadihana / Q1395073