Pitagorasen teorema: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Irudia ipini. |
|||
3. lerroa:
[[Fitxategi:Pitagorasen Teorema azalpena.webm|thumb|'''Pitagorasen teorema''' ulertzeko bideoa.{{Jakindun}}]]
[[Fitxategi:Pythagorean.svg|thumb]]
'''Pitagorasen teoremak''' zera ezartzen du, edozein [[triangelu angeluzuzen]]etan, [[hipotenusa]]ren (''c'') luzeraren karratua bi [[kateto]]en (''a'' eta ''b'') luzeren karratuen batura dela. Hau da, hipotenusa karratuaren azalara, bi kateto karratuen azaleraren batura da.
22 ⟶ 21 lerroa:
== Historia ==
Pitagorasen teorema [[Pitagoras]] izeneko greziar filosofo eta matematikariak frogatu zuen [[K.a. VI. mende]]an. Hala ere, badirudi teorema hori Pitagoras jaio aurretik aurkitu zela. Pitagorasen teorema antzinako Babilonia eta Egipton ezagutu zen lehen aldiz (K.a. 1900. urtearen hasieran).
[[Fitxategi:Pitagorasen teorema Birantolaketa froga.gif|thumb|Birantolakuntza froga, berdinak diren lau triangelu zuzen erabiliz. Animazioan zati ilun zein argien azalera ez da inoiz aldatzen, ondorioz, ''a''<sup>2</sup> + ''b''<sup>2</sup> eta ''c''<sup>2</sup> balio bera dute.]]
Pitagorasen teoremak izen hori hartu zuen, batez ere, haren froga eskola pitagorikoari zor zaiolako. Lehenago, [[Mesopotamia]]n eta [[Antzinako Egipto]]n, triangelu zuzenen aldeekin bat zetozen hirukote-balioak ezagutzen ziren, eta triangelu horiei buruzko eragiketak ebazteko erabiltzen ziren, oholtxo eta papiro batzuetan adierazten den moduan. Hala ere, ez du luzaroan iraun inolako dokumenturik hori teorikoki erlazionatzen duenik. K.a. XXVI. mendeko [[Kefrenen piramidea]], egiptoar triangelu sakratuan oinarriturik eraiki zen lehen piramidea izan zen, 3-4-5 proportzioan.
| |||