Isidoro Uribesalgo: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Gartxoak (eztabaida | ekarpenak)
Gartxoak (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
2. lerroa:
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
 
'''Isidoro Uribesalgo Guruzeta''' ([[Aretxabaleta]], [[1873]]ko [[ekainaren 4]]a - [[Donostia]], [[1928]]ko [[maiatzaren 8]]a)<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Isidoro Uribesalgo Guruceta {{!}} Real Academia de la Historia|url=https://dbe.rah.es/biografias/75051/isidoro-uribesalgo-guruceta|aldizkaria=dbe.rah.es|sartze-data=2022-01-21}}</ref> [[eskulturagintza|eskultorea]] gipuzkoarra izan zen. Eskultore [[neoklasizismo|neoklasikoa]] zen<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Aitor Antxia|abizena=Leturia|izenburua=Artista euskaldunak Erroman (1865-1915)|hizkuntza=eu|abizena2=Leturia|abizena3=Elizburu|izena2=Kepa Antxia|izena3=Amaia Murgiondo|data=2017|url=https://www.rsbap.org/ojs/index.php/boletin/article/view/156|aldizkaria=Boletín de la Real Sociedad Bascongada de Amigos del País|alea=1-2|zenbakia=73|issn=0211-111X|sartze-data=2022-01-21}}</ref> eta teknika oso garatua zeukan. Erlijio gaietako eskultura ugari egin zituen, baina baita bestelakoak ere, pertsona zibilen bustoak esate baterako. Hainbat urtez [[Erroma]]n eta [[Paris]]en bizi izan zen. Uribesalgoren lanak Gipuzkoako hainbat tokitan aurkitzen dira.
 
== Ibilbide artistikoa ==
10. lerroa:
 
=== Italiako egonaldia ===
1890. urtean Julian Zaloña osabarekin Erromara joan zen hango kultura eta tradizio klasikoa ezagutzeko asmoz. Hamar urte egin zituen Italian, ez soilik Erroman, baita [[Florentzia]]n eta [[Carrara]]n ere. Erromako Arte Ederren Institutuan eta San Luccako akademian eskultura teknika berriak ikasi eta beste lehengai batzuk landu zituen, [[marmol]]a bereziki. [[Michelangelo]]ren eta [[Gian Lorenzo Bernini|Berniniren]] eskulturak hartu zituen eredu<ref name=":3" />.

1896. urtean Aretxabaletara itzuli zen baina [[Gipuzkoako Foru Aldundia]]rengandik hiru urtetako pentsioa eskuratu zuen eta Italiara itzuli zen ikasketetan sakontzera. 1899an Aldundiaren beste beka bat lortu eta [[Paris]]en polikromia ikastaro bat egin zuen. Bi urte egin zituen Frantziako hiriburuan<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=La escultura 'bartoliniana' de Isidoro Uribesalgo|hizkuntza=es-ES|data=2017-05-06|url=https://www.diariovasco.com/alto-deba/201705/07/escultura-bartoliniana-isidoro-uribesalgo-20170507001053-v.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2022-01-21}}</ref>. 1899an Aldundiaren beste beka bat lortu eta [[Paris]]en polikromia ikastaro bat egin zuen. Bi urte egin zituen Frantziako hiriburuan.
 
=== Gipuzkoara itzulera ===
Gipuzkoako Aldundiarentzako hainbat lan egin zituen, denetan ezagunena [[Andres Urdanetaren estatua]], [[Ordizia]]n dagoena<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Andres de Urdaneta (Ordizia)|url=http://www.ingeba.org/argazkia/escult/urdaneta/urdaneta.htm|aldizkaria=www.ingeba.org|sartze-data=2022-01-21}}</ref>. 1904an inauguratu zen eskultura. Urte berean Donostiako kaian dagoen [[San Pedro Apostuluaren kapera (Donostia)|San Pedro Apostoluaren elizarako]] ''Pietatea'' egin zuen.
 
1907an familiarekin Donostiara joan zen bizitzera, Ategorrieta auzora eta bertakohiriko elizetarako eskulturak egiten jarraitu zuen.
 
1928ko maiatzaren 8an hil zen. lantzen ari zen zurezkoZurezko pieza bat desbastatzerakoanarbastatzerakoan zauri bat egin zuen eta [[tetanos]] infekzio baten eraginez egun gutxitara hil zen<ref name=":2" />.
 
=== Bizitza pertsonala ===