Wikipedia

Besolla: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
tNo edit summary
Enekorga (eztabaida | ekarpenak)
50.339 edits
No edit summary
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
1. lerroa:
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Besolla/Vesolla
| irudia = Besolla 2021.jpg
| udalerria = Ibargoiti
| irudiaren testua = Herriko etxe bat
| irudia =
 
| irudiaren testua =
| zabalerabandera =
| armarria =
| kokapena = kokapenmapaEH
| bandera orria =
| probintzia = Nafarroa
| azaleraarmarri orria = 0,004
 
| altuera = 666
| lurraldea = Nafarroa Garaia
| biztanleria = 1
| eskualdea = [[Pirinioaurrea (eskualdea)|Pirinioaurrea]]
| urtea = 2008
| udalerria = [[Ibargoiti]]
| dn= 42
 
| mn= 40
| mota = [[herri hustu]]
| sn= 25
| posta kodea = 31743
| de= 1
| izen ofiziala = Vesolla
| me= 23
| herritarra = besollar
| se= 32
| ezizena =
 
| azalera =
| altuera = 663
| distantzia = 32,5
 
| sorrera =
| webgunea =
| oharrak =
}}
[[Fitxategi:Besolla 21-4-1.jpg|thumb|Besolla 21-4-1]]
[[Fitxategi:Besolla 2021.jpg|thumb|Besolla 21-4-1]]
'''Besolla''' [[Ibargoiti]] udalerriko herrixka da. [[2007]]ko [[urtarrilaren 1]]eko erroldaren arabera, herriak biztanle bakarra dauka. [[1842]]ko erroldan berezko udalerri gisa agertzen da, geroago [[Ibargoiti]]ra sartu zena.
 
'''Besolla'''<ref>Euskaltzaindia: [https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_eoda&Itemid=471&lang=eu&view=toponimia Euskal Onomastikaren Datutegia].</ref>{{ahoskuntza|besóʎa|zorrotza bigarren}} [[Ibargoiti]] udalerriko [[herri hustu]] bat da, [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] [[Nafarroa Garaia]] lurraldean kokatuta, [[Pirinioaurrea (eskualdea)|Pirinioaurrea]] eskualdean.
== Kokapena ==
 
[[Ibargoiti]] ekialdean dago, ipar-mendebaldean [[Zilegieta]]rekin, iparraldean [[Gergetiain]]ekin eta mendebaldean [[Sengaritz]]ekin.
[[2000]]. urtean jada despopulatu bezala agertzen zen. Bere lurrak [[Ibargoiti]]ko Udalara pasa ziren.
 
Bertako biztanleak ''besollarrak'' ziren.
 
== Izena ==
''Besolla'' toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Besolla - Lekuak - EODA|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_ecoeoda&task=lekuaIkusi&Itemid=471&lang=eu&kodea=76634|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2021-08-30}}</ref>
 
* ''Bessoila'' (1056)
* ''Bessolia'' (1060)
* ''Bessoilla'' (1110)
* ''Bessoylla'' (1268)
* ''Vessoilla'' (1366)
* ''Uessala'' (1532)
* ''Veassala'' (1591)
* ''Bessolla'' (1767)
* ''Ressolla'' (1767)
* ''Besolla'' (1800)
* ''Vesolla'' (1829)
* ''Besolla'' (2000)
 
== Geografia ==
Besolla [[Ibargoiti]] ibarran dago.
 
=== Inguru naturala eta kokapena ===
[[Ibargoiti]] udalerria [[Zangozako merindadea]]ren ekialdean kokatzen da. [[NA-2420]] errepideak eta [[A-21]] autobiak ibar osoa zeharkatzen ditu. [[Iruñerria|Iruñerriko]] gune metropolitarraren ekialdera dago. Udaletxea [[Idotzin]]en dago. Erliebe ertaingo ibarra da. [[Itzaga]] eta [[Izko (Izko)|Izko]] mendien magalean dago, ibarbide emankor eta laua eratuz, eta, ondoren, mendilerro menditsu bat.
 
=== Klima eta landaredia ===
[[Ibargoiti|Ibargoitiko]] klimaren ezaugarriak, azpimediterraneo motakoak dira, [[uda]] garaiko lehortea, prezipitazio eskasak baina [[Nafarroa Garaia|Nafarroa]] hegoaldean baino ugariagoak eta aldaketa termiko handia. Urteko batez besteko tenperatura 8 eta 12 gradu artekoa eta prezipitazioak 1000 eta 1400mm bitartekoak dira. Urteroko egun euritsuak 100-140 izaten dira.
 
Jatorrizko landareditik, erlikia batzuk baino ez dira geratzen [[Izkoko mendiak|Izko]] eta [[Itzaga]] mendilerroetan, eta gunerik euritsuenetan klima atlantikoari dagozkion zuhaitzak aurki daitezke (haritz eta pagoak), ameztiak gune lehorretan, eta birlandaturiko pinuak udalerri gehienean. Birlandaturiko pinuen azalera, [[Austria]]tik ekarritako pinu lariziarrekin egin zen eta [[XX. mendea]]ren amaieran 450 hektarea ingurutan zeuden.
 
==== Estazio meteorologikoak ====
[[Ibargoiti|Ibargoitin]] dagoen [[Elo]] udalerrian (ibarraren parte da geografikoki, baina ez administratiboki), itsasoaren mailatik 528 metrora, [[Nafarroako Gobernua|Nafarroako Gobernuak]] [[1929|1929n]] jarritako estazio meteorologikoa dago..<ref>{{Erreferentzia|abizena=Meteo Navarra|izenburua=Estazioko datuak - Elo|url=http://meteoeu.navarra.es/estaciones_eu/estacion_eu.cfm?IDEstacion=175|aldizkaria=meteoeu.navarra.es|sartze-data=2021-09-01}}</ref>
 
{{Klima
|location= [[Elo]], 1984-2020
<!--Record high temperatures-->
|Jan record high C= 19.0
|Feb record high C= 22.5
|Mar record high C= 25.0
|Apr record high C= 27.5
|May record high C= 35.0
|Jun record high C= 40.0
|Jul record high C= 40.0
|Aug record high C= 41.0
|Sep record high C= 37.5
|Oct record high C= 30.5
|Nov record high C= 23.0
|Dec record high C= 19.5
|year record high C= 41.0
<!--Average high temperatures-->
|Jan high C= 8.7
|Feb high C= 10.5
|Mar high C= 13.8
|Apr high C= 15.9
|May high C= 20.1
|Jun high C= 24.8
|Jul high C= 28.1
|Aug high C= 28.5
|Sep high C= 24.2
|Oct high C= 18.9
|Nov high C= 12.5
|Dec high C= 9.4
|year high C= 17.9
<!--Mean daily temperature-->
|Jan mean C= 5.4
|Feb mean C= 6.5
|Mar mean C= 9.0
|Apr mean C= 11.0
|May mean C= 14.5
|Jun mean C= 18.5
|Jul mean C= 21.2
|Aug mean C= 21.5
|Sep mean C= 18.2
|Oct mean C= 14.2
|Nov mean C= 9.1
|Dec mean C= 6.1
|year mean C= 12.9
<!--Average low temperatures-->
|Jan low C= 2.1
|Feb low C= 2.5
|Mar low C= 4.3
|Apr low C= 6.0
|May low C= 9.0
|Jun low C= 12.2
|Jul low C= 14.4
|Aug low C= 14.6
|Sep low C= 12.1
|Oct low C= 9.4
|Nov low C= 5.7
|Dec low C= 2.8
|year low C= 7.9
<!--Record low temperatures-->
|Jan record low C= -12.0
|Feb record low C= -8.5
|Mar record low C= -10.0
|Apr record low C= -1.5
|May record low C= 0.0
|Jun record low C= 3.0
|Jul record low C= 7.0
|Aug record low C= 5.0
|Sep record low C= 3.0
|Oct record low C= -1.0
|Nov record low C= -5.5
|Dec record low C= -9.5
|year record low C= -12.0
<!--Total Precipitation, this should include rain and snow.-->
|Jan precipitation mm=
|Feb precipitation mm=
|Mar precipitation mm=
|Apr precipitation mm=
|May precipitation mm=
|Jun precipitation mm=
|Jul precipitation mm=
|Aug precipitation mm=
|Sep precipitation mm=
|Oct precipitation mm=
|Nov precipitation mm=
|Dec precipitation mm=
|year precipitation mm=
<!--Mean Precipitation, this should include rain and snow.-->
|Jan precipitation mean = 80.4
|Feb precipitation mean = 69.2
|Mar precipitation mean = 74.0
|Apr precipitation mean = 84.5
|May precipitation mean = 69.1
|Jun precipitation mean = 53.1
|Jul precipitation mean = 40.1
|Aug precipitation mean = 33.9
|Sep precipitation mean = 52.9
|Oct precipitation mean = 80.9
|Nov precipitation mean = 101.4
|Dec precipitation mean = 77.9
|year precipitation mean = 817.4
<!--Maximum Precipitation in 24 hours, this should include rain and snow.-->
|Jan precipitation max = 57.6
|Feb precipitation max = 46.0
|Mar precipitation max = 69.3
|Apr precipitation max = 56.8
|May precipitation max = 56.2
|Jun precipitation max = 69.1
|Jul precipitation max = 59.3
|Aug precipitation max = 98.3
|Sep precipitation max = 93.0
|Oct precipitation max = 74.5
|Nov precipitation max = 64.5
|Dec precipitation max = 65.5
|year precipitation max = 98.3
<!--Average daily % humidity-->
<!-- If entering the average daily % humidity, then the humidex table should be used. As of December 2009, few if any countries other than Canada use the Humidex.-->
|Jan humidity=
|Feb humidity=
|Mar humidity=
|Apr humidity=
|May humidity=
|Jun humidity=
|Jul humidity=
|Aug humidity=
|Sep humidity=
|Oct humidity=
|Nov humidity=
|Dec humidity=
|year humidity=
<!--Average number of precipitation days-->
|unit precipitation days= 1 mm
|Jan precipitation days= 12.7
|Feb precipitation days= 10.9
|Mar precipitation days= 10.5
|Apr precipitation days= 12.4
|May precipitation days= 10.8
|Jun precipitation days= 6.9
|Jul precipitation days= 5.3
|Aug precipitation days= 5.1
|Sep precipitation days= 7.2
|Oct precipitation days= 10.0
|Nov precipitation days= 12.8
|Dec precipitation days= 11.5
|year precipitation days= 115.8
<!--Average number of snowy days-->
|unit snow days= 1 mm
|Jan snow days= 1.7
|Feb snow days= 2.6
|Mar snow days= 1.6
|Apr snow days= 0.6
|May snow days= 0.1
|Jun snow days= 0.0
|Jul snow days= 0.0
|Aug snow days= 0.0
|Sep snow days= 0.0
|Oct snow days= 0.1
|Nov snow days= 0.5
|Dec snow days= 1.2
|year snow days= 8.3
<!--Average monthly sunshine hours, monthly totals are preferred, and will produce colours, but percentages are accepted.-->
|Jan sun=
|Feb sun=
|Mar sun=
|Apr sun=
|May sun=
|Jun sun=
|Jul sun=
|Aug sun=
|Sep sun=
|Oct sun=
|Nov sun=
|Dec sun=
|year sun=
|source 1= Nafarroako klimatologia zerbitzua<ref>{{erreferentzia |url=http://meteoeu.navarra.es/climatologia_eu/selfichaclima_eu.cfm?IDEstacion=175&tipo=MAN|izenburua=Eloko estazioko balio klimatologikoak|argitaletxea=Nafarroako Gobernua|sartze-data=2020-08-24}}</ref>}}
 
== Historia ==
Elizaren jabetzako jaurerri izan zen [[XIX. mendea|XIX. mendera]] arte. [[1802]]ko erroldaren arabera Besollak bost etxe eta 34 biztanle zituen. Nahiz eta [[Ibargoiti]] barnean egon, administratiboki lotuago egon da [[Elortzibar|Elortzibarrarekin]].
 
[[XIX. mendea]]ren erdialdean [[Ibargoiti]]n sartu zen.
 
== DemografiaOndasun eta biztanlerianabarmenak ==
* [[Garbikundeko Andre Mariaren eliza (Besolla)|Garbikundeko Andre Mariaren eliza]], [[XII. mendea|XII. mendeko]] kristiau eliza [[Arkitektura erromaniko|erromaniko]] estiloan.
Udalerri gisa agertzen den [[1842]]ko erroldan 33 biztanle eta 7 etxe zituen. [[2008]]ko [[urtarrilaren 1]]eko erroldaren arabera, herriak biztanle bakarra dauka.
 
== Oharrak ==
{| align="center" rules="all" cellspacing="0" cellpadding="4" style="border: 1px solid #999; border-right: 2px solid #999; border-bottom:2px solid #999"
<references group="lower-alpha" />
|+ style="font-weight: bold; font-size: 1.1em; margin-bottom: 0.5em"| Besollako biztanleria
! [[2000]] !! [[2001]] !! [[2002]] !! [[2003]] !! [[2004]] !! [[2005]] !! [[2006]] !! [[2007]]!! [[2008]]
|-
| align=center| 3 || align=center| 3 || align=center| 3 || align=center| 3 || align=center| 3 || align=center| 1 || align=center| 1 || align=center| 1 || align=center| 1
|}
 
== OndareaErreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|2}}
* Purifikazio eliza, herritik banaduta dago, eta tenplua eta ikuilu moduan erabilitako etxe batek osatzen dute. [[Arkitektura erromaniko]] berantiarrean eraikitako eliza da.
 
== Ikus, gainera ==
* [[Ibargoiti]]
* [[Pirinioaurrea (eskualdea)|Pirinioaurrea]]
* [[Zangozako merindadea]]
* [[Nafarroa Garaia]]
 
== Kanpo estekak ==
{{Atari|Nafarroa|Nafarroa}}
* [http://www.ibargoiti.es Ibargoiti Udalerriko web ofiziala]
* [http://www.navarra.es/home_es/Navarra/272+Municipios/entidad.htm?IdEnt=315 Ibargoiti eta Besolla Nafarroako Gobernuaren webgune ofizialean]
{{autoritate kontrola}}
 
{{autoritate kontrola}}{{Ibargoitiko herri aurkibidea}}
 
[[Kategoria:Ibargoitiko herriakherri hutsuak]]
[[Kategoria:Nafarroako lehengo udalerriak]]
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Besolla"(e)tik eskuratuta