Erloju mekaniko: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea |
|||
4. lerroa:
[[Fitxategi:Pocketwatch cutaway drawing.jpg|thumb|upright=2.3|erdian|[[Sakelako erloju]] baten barne osagaiak.]]
=== Historia ===
Lehen erloju mekanikoak [[txina]]tarrek asmatu zituzten XI. mendean, funtzionamendu iraukorrerako ihes-mekanismo batez horniturik. Erdi Aroan Europan ere hasi ziren egiten lehenengo erloju mekanikoak. [[Richard Wallingford|Richard de Wallingfordek]] (1292-1336), horrelako bat eraiki zuen 1330. urte inguruan, planetario astronomiko modura erabiltzeko. Geroago, [[Pizkundea|Pizkunde]]<nowiki/>tik aurrera, [[Galileo]]-k (1564-1642) eta, bereziki, [[Huygens]]-ek (1629-1695) aurrerapen handiak egin zituzten, ''pendulu-erlojua'' asmatuz eta hobetuz, denboraren neurketa zehatzagoak egin ahal izateko.
Oro har, erloju mekanikoak higidura [[Osziladore harmoniko|oszilakor]]<nowiki/>retan oinarriturik daude. Higidura hori iraunkortzeko, energiaz hornitu behar dira erlojuak modu era kontrolatu desberdinetan, hala nola [[Grabitazio|grabitatez]], [[pendulu]] batez, [[malguki]]<nowiki/>en bidez, [[elektrizitate]]<nowiki/>z… Izatez, erlojuen neurketa higidura edo oszilazioen kopurua kontatuz egiten da.
== Kanpo estekak ==
| |||