Lizoainibar: berrikuspenen arteko aldeak

[[XIX. mendea|XIX. mendearen]] lehen erdira arte, ibarreko diputatu bat aukeratzen zuten guztien artean, eta, gainera, herri bakoitzak bere justizia zuen; [[Laboa]] herriko administrazioa bakarrik zen berezia, jaurerriak zelako. [[1835]]-[[1845|1845eko]] udal-erreformekin, Lizoainibar zuzenbide komuneko udalak bihurtu ziren. Bertako udal-batzarra egun horretan egiten zen, [[Lizoain (herria)|Lizoainen]].

[[Fitxategi:El_Irati_-_Sarasate_pasealetuik_pasatzen_03.jpg|thumb|[[Iruñea-Zangoza burdinbidea]] edo ''Iratiko trena'' [[Iruñea|Iruñean]]]]

 

[[XIX. mendea|XIX. mendearen]] bigarren erdialdean eta [[XX. mendea|XX. mendearen]] hasieran, Lizoainibarreko komunikazioak zertxobait hobetu ziren. [[1911|1911n]] [[Iruñea-Zangoza burdinbidea]] edo ''Iratiko trena'' eraiki zen, [[Mendiorotz]] eta [[Urotz]] artean geltokia ([[Mendiorotz–Urotz geltokia]]) eta [[Lizoain (herria)|Lizoainen]] geralekua zuela ([[Lizoaingo geralekua]]). Horrez gain, [[XX. mendea|XX. mendearen]] hasieran, trenbideak [[Iruñea]] eta [[Zangoza]] artean egurra garraiatzeko balio izan zuen. Burdinbidea bertan behera geratu eta [[2002]]. urtean, [[bide berde]] moduan berreskuratu zuen tokiko udalak.<ref>{{Erreferentzia|izena=Juanjo|abizena=Olaizola|izenburua=Iberiar Penintsulako lehen trenbide elektrikoa|data=2013-07-26|url=http://historiastren.blogspot.com/2013/07/el-primer-ferrocarril-electrico-en.html|aldizkaria=Historias del tren|sartze-data=2021-05-31}}</ref>