Lauburu: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
37. lerroa:
 
=== Lauburuen lehen aztarnak eta interpretazioak ===
Lauburuaren historia eman dioten interpretazio ezberdinekinterpretazioek markatu dute. Garai bakoitzeko pentsalariek esbastikarekin, eguzkiarekin, gurutze kristauarekin, erromatarren garaiko tribuekin, alkimiarekin... lotu zuten, froga handirik gabe<ref name=":0" /><ref name=":1" />. Hegoaldeko lau probintzien batasuna irudikatzen zuela ere esan zen.
 
Esanahia zein jatorria edonolakoa izanik ere, gaur egungo lauburuaren lehen aztarnak XVI.-XVII. mendeetakoak dira<ref name=":1" />, eta: [[Jose Migel Barandiaran|Barandiaranek]] berak ez zuen uste lehenak askoz zaharragoak zirenik<ref>{{erreferentzia|hizkuntza=es|izenburua=De la vida tradicional vasca. Valores de algunos símbolos. Homenaje a Don Luis de Hoyos|urtea=1950|abizena=Barandiaran|izena=Jose Migel|orrialdeak=36-44|orrialdea=|argitaletxea=|ISBN=}}</ref>. Zaharrenetako bat [[Makea]]koa ezagutzen diren zaharrenetakoa da<ref name=":0" />, eta: badirudi, gehienbat Iparraldean agertu zirela, hasieran.
 
[[Gabriel Henao]]<nowiki/>k agian "lauburu" eta ikurra lotu zituen. [[Kantabriar labaru|Labaro]] ikur kantabriarra (ikusi ez baina erromatar kroniketako aipamenak irakurri zituena) euskalduna zitekeela eta ikur hori zeramatenak erromatarren garaiko euskaldunak zirela adierazi zuen. Ikurra euskalduna zela azpimarratzeko, "labaro" (erromatarrek, latinez, ''labarum'') hitzaren jatorritzat "lau-buro" euskalduna proposatu zuen XVII. mende bukaeran<ref name=":1" />. Geroago, 1745. urtean, izendatu zen euskal ikurra "lauburu" gisan, Larramendiren eskutik. [[Manuel Larramendi|Larramendi]] apaizak [[Latindar gurutze|kristau gurutzearekin]] lotu zuen "labaro" delakoa eta, beraz, baita lauburua ere.