|
'''Jihad'''<ref>{{erreferentzia|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?sarrera=jihad&antzekoak=ez&option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&layout=aurreratua&Itemid=&lang=eu&bila=bai|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=Euskaltzaindiaren Hiztegia}}</ref> ({{lang-ar|جهاد|ǧihād}}) [[Islam]]aren oinarrizko kontzeptu bat da, [[euskara]]z ''ahalegina'' hitzaz itzul litekeena. Hitza [[Korana|Koranean]] "Jainkoaren bideko ahalegina" formula gisa agertu ohi da.
Garrantzitsua da ulertzea Islamak, beste [[erlijio]] batzuek ez bezala, ez duela bere helburuak lortzeko bide gisangisa pasibotasunik eta otzantasunik predikatzen, ekintza baizik. Horregatik, askok ''jihad''a Islamaren seigarren zutabetzat jotzen dute; hala ere, "Islama defendatzen" dela esatea oso anbiguoa da, bai helburuetan bai metodoetan: praktikan hitz horrek gauza asko biltzen ditu.
Islamaren, musulmanen edota beraienhaien herrialdeen defentsak kanpoko etsai baten aurkaaurkako "Guda Santu" edota borroka militar izaera har dezake. ''Jihad''aren alderdi militarra Koranean eta Islamaren historia osoan agertzen da, baita musulmanen artean ere, berez honek zilegitasunik eduki behar ez lukeen arren. Legegizon klasikoek oparo arautu zituzten bide honen baliabide eta mugak (adinekoei, emakumeei, haurrei, gatibuei, apaizei eta tenpluei errespetua, etab...). Baina ''jihad''a bakearen predikazioa, Islamaren dialektikaren defentsa, musulmanak ez direnei doktrina islamdarra azaltzea, etab. ere bada.
Teoria klasikoak, batez ere moralista eta mistikoen artean, lehen aipaturiko borroka zuzena "jihad txikia" dela jotzen du; "jihad handia" norberaren barnean Islama defendatzea izango litzateke, hau da, borrokanorbanakoaren espirituala edotaedo komunitatearen barneanborroka espirituala. Gaur egun, erregimen musulman askok ''jihad'' hitza garapen ezaren, gosearen eta analfabetismoaren aurkako borrokari erreferentzia egiteko erabiltzen dute. ''Jihad'' kontzeptua hain zabala da ezen askotan edozein politika edota borrokari zilegitasuna erabiltzeko erabiltzen den.
''Jihad''a praktikatzen dutenei [[mujahidin]] deritze, nahiz eta praktikan termino hori borroka armatuari ekiten diotenak izendatzeko erabiltzen den.
|
