Maria: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
No edit summary
4. lerroa:
[[Mateoren Ebanjelioa|Mateo]] eta [[Lukasen ebanjelioa|Lukasen]] [[ebanjelio]]en arabera, Itun Berrian zen Koranaren arabera Maria [[birjina]] zen ({{lang-grc|παρθένος|parthénos}}<ref>{{biblia|Mt|1|23}}</ref>) eta [[kristau]]ek sinisten dute bere semea [[Espiritu Santua]]k sortu zuela [[Jesukristoren jaiotza birjina|birjina izanda ere]]. Sorkunde birjinalaren [[mirari]]a Maria [[Josef Nazaretekoa]]rekin ezkongai zenean eman zen, eta ezkontzaren errituala amaitzeko zain zeudela, etxe-hartzearen zeremonia formala<ref>{{Erreferentzia|izena=Browning, W. R.|abizena=F.|izenburua=A dictionary of the Bible|argitaletxea=Oxford University Press|data=2004|url=https://www.worldcat.org/oclc/55600822|edizioa=Rev. ed|isbn=019860890X|pmc=55600822}}</ref>. Maria Josefekin ezkondu zen eta [[Betleem]]era joan ziren. Bertan [[Jesusen jaiotza|jaio zen Jesus]]<ref>{{Erreferentzia|izena=Jean-Pierre|abizena=Ruiz|izenburua=Between the Crèche and the Cross: Another Look at the Mother of Jesus in the New Testament|hizkuntza=en|data=2010|url=http://newtheologyreview.org/index.php/ntr/article/view/847|aldizkaria=New Theology Review|alea=3|zenbakia=23|issn=2169-1088|doi=10.17688/ntr.v23i3.847|sartze-data=2018-03-18}}</ref>.
 
Lukasen ebanjelioan, Mariaren inguruko kontakizuna [[Deikundea|DeikunderekinDeikundearekin]] hasten da, [[Gabriel (goiangerua)|Gabriel aingerua]] Mariari agertu zitzaionean esateko Jesusen amai izateko aukeratua izan zela. Ebanjelioen arabera, Maria bertan zegoen [[Jesusen Gurutziltzaketa]] eman zenean, eta [[Jerusalem]]go lehen kristau komunitateen kide gisa agertzen da. [[Katolizismo|Katoliko]] eta [[Eliza Ortodoxoa|Ortodoxoen]] irakaspenen arabera, lurreko bizitzaren ostean bere gorputza zuzenean igo zen [[Zeru (erlijioa)|Zerura]]; mundu kristauan [[Andre Mariaren Jasokundea]] izena hartzen du gertakari honek<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Munificentissimus Deus, die I m. Novembrus, A.D. MCML - Pius PP. XII, Constitutio Apostolica {{!}} PIUS XII|url=http://w2.vatican.va/content/pius-xii/la/apost_constitutions/documents/hf_p-xii_apc_19501101_munificentissimus-deus.html|aldizkaria=w2.vatican.va|sartze-data=2018-03-18}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=Iñaki|izenburua=Mariaren Jasokundea 2016|hizkuntza=es-es|url=http://arantzazu.org/index.php/es/20-ayudas-para-la-liturgia/397-mariaren-jasokundea-2016|aldizkaria=arantzazu.org|sartze-data=2018-03-18}}</ref>.
 
Mariaren gurtza [[Kristautasun primitiboa|kristautasun primitibotik]] hasi zen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mariology : a guide for priests, deacons, seminarians, and consecrated persons.|argitaletxea=Queenship Pub Co|data=2008, ©2007|url=https://www.worldcat.org/oclc/225875371|isbn=9781579183554|pmc=225875371}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Perry, Tim S.,|abizena=1969-|izenburua=Mary for evangelicals : toward an understanding of the mother of our Lord|argitaletxea=IVP Academic|data=2006|url=https://www.worldcat.org/oclc/70258832|isbn=083082569X|pmc=70258832}}</ref>, eta milioika fededunek uste dute erlijioko [[santu]]rik nabarmena izan zela. [[Ama Birjinaren agerraldia]]k mundu osoan zehar eta mendeetan zehar gertatu direla uste dute fededunek. [[Eliza Ortodoxoa|Ekialdeko]] eta [[Mendebaldeko Eliza Ortodoxoa]]k, [[Erromatar Eliza Katolikoa|Eliza Katolikoak]], [[Anglikanismo|Eliza Anglikanoak]] eta [[Luteranismo|Eliza Luteranoak]] sinisten dute Maria, Jesusen ama izanda, [[Jaungoikoaren Ama]] ere badela ({{Lang-grc|Θεοτόκος|Theotokos}}, hau da, "''Jainkoaren eramalea''"). [[Mariologia|Mariaren inguruko sinismenean]] aldeak daude tradizio kristau ezberdinen artean. Erromako Eliza Katolikoak [[Mariologia Erromatar Eliza Katolikoan|Mariaren Dogmak]] ditu, batez ere Jaungoikoaren Ama izatea, [[Sortzez Garbia]] izatea, [[Mariaren betirako birjintasuna|betirako birjina]] izatea eta Jasokundea<ref>{{Erreferentzia|izena=Eric Donald|abizena=Hirsch|izenburua=The New Dictionary of Cultural Literacy|argitaletxea=Houghton Mifflin Harcourt|hizkuntza=en|abizena2=Kett|abizena3=Trefil|izena2=Joseph F.|izena3=James S.|data=2002|url=https://books.google.es/books/about/The_New_Dictionary_of_Cultural_Literacy.html?id=GAzOg4eQl2YC&redir_esc=y|isbn=0618226478|sartze-data=2018-03-18}}</ref>. [[Protestantismo|Protestante]] askok Mariaren papera gutxitzen dute, batez ere [[Biblia]]n berari buruzko aipamenak urriak direla argudiatuz<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The encyclopedia of Protestantism|argitaletxea=Routledge|data=2004|url=https://www.worldcat.org/oclc/52373034|isbn=0415924723|pmc=52373034}}</ref>. Maria pertsonaia [[Maria Islamean|gurtua da Islamean]], eta [[Mariam (surah)|Koraneko atalik luzeenetako bat]] berari buruzkoa da<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Surah Maryam 19:1-98 - Towards Understanding the Quran - Quran Translation Commentary - Tafheem ul Quran|url=http://www.islamicstudies.info/tafheem.php?sura=19&verse=1&to=98|aldizkaria=www.islamicstudies.info|sartze-data=2018-03-18}}</ref>.