Eriktonio: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t robota Erantsia: hr:Erihtonije Atenski
No edit summary
1. lerroa:
[[Image:Birth Erikhthonios Staatliche Antikensammlungen 2413 n2.jpg|thumb|right|280px|Eriktonioren jaiotza: [[Atena]]k Amalur [[Gaia (jainkoa)|Gaia]]ren eskuetatik jasotzen du jaio berria. [[Atika]]ko irudi gorriko ontzia, K.a. 470–460, Staatliche Antikensammlungen (Inv. 2413)]]
'''Eriktonio''' ([[greziera]]z Ἐριχθόνιος, ''Erikhthonios'Erekteo I.a''' ere deitua,) [[Atenas]]eko lehen errege semitarra izan zen (beste iturri batzuek, [[Zekrope I.a]] izan zela diote). Testu klasikoek, [[Hefesto]] eta [[Atis]], Kranaoren alabaren semea zela diote (beste iturri batzuen arabera, [[Gea]]rena) eta [[Egipto]]ko [[Sais]] [[nomo]]tik zetorrela. [[Pasitea]]rekin ezkondu ondoren, [[Pandion]]en aita izan zen.
 
Greziar historialari goiztiarrek ez dituzte Eriktonio eta honen biloba [[Erekteo I.a]] desberdintzen, baina [[K. a. IV. mende]]tik aurrera bi pertsonaia desberdin dira. Hala ere, oraindik ere, nahasgarri gertatzen da.
Mitoaren arabera, Hefesto, [[Atenea]] bortxatzen saiatu zenean, azken hau lehenaren tailerrean arma baten bila ari zela, jainkosaren iztarrera Hefestoren hazia erori zen, eta jainkosak, kentzen saiatu zenean, lurra, Gea, ernaldu zuen. Handik jaio zen Eriktonio edo Erekteo.
 
Eriktonioren ohorez (ala Erekteo I.aren ohorez?) Atenasen [[Erekteion]] tenplua eraiki zen.
 
==Elezaharra==
 
Mitoaren arabera, Hefesto, [[Atenea]] bortxatzen saiatu zenean, azken hau lehenaren tailerrean arma baten bila ari zela, jainkosaren iztarreraizterrera Hefestoren hazia erori zen, eta jainkosak, kentzen saiatu zenean, lurra, Gea[[Gaia (jainkoa)|Gaia]], ernaldu zuen. Handik jaio zen Eriktonio edo Erekteo.
 
Pausaniasen arabera, Ateneak, Eriktonio saski baten barnean jarri zuen, eta [[Aglauro]], [[Herse]] eta [[Pandroso]] izeneko hiru ahizpei eman zien. Irekitzea debekatu zien, baina, hiru ahizpa haietako bik, Aglauro eta Hersek, ez zuten jainkosak esandakoa bete, eta, Eriktonio, suge gorputzarekin ikusi zutenean, [[Atenaseko Akropoli]]aren tokirik malkartsuenetik bota zuten euren burua. [[Partenoi]]an dagoen [[Fidias]] eskultoreak zizelkaturiko [[Atenea Partenos]] estatuak bere [[lantza]]ren ondoan duen sugea, Eriktonio bera dela ere esaten du.
 
Jainkotua izan zen, eta bere omenezko tenplu bat eraiki zen Atenasen bertan: [[ErekteioiErekteion]] ospetsua. Mitoak balentria asko bete zituela dio, kulturalak nahiz belikoak. Atenearen gurtza Eriktoniok sartu zuela esaten da (beste iturri batzuen arabera Zekrope I.ak), baita [[Panatenear]]renPanatenaikoen jaialdi edo [[prozesio]] erlijiosoa sortu zuela ere. Honek, Ateneak [[Poseidon]] uretako jainkoaren aurka lorturiko garaipena omentzen zuen. Guda honetan, Ateneak [[Atika]]ko lurrak lortu zituen. Guda hau, Eriktonioren erregealdian gertatu zen, [[K.a. 1511]] eta [[K.a 1506]]. urteen artean, [[Parosko Kronika]]ren arabera. [[Gari]]aren landaketa ere berak sartu zuela esaten da.
 
== Iturriak ==
13 ⟶ 20 lerroa:
*Pausanias ''Greziako deskribapena'' I, 18, 2
*[[Ovidio]] [[Metamorfosiak]] II, 553-561
 
==Ikus, gainera==
{{commons|Category:Erichthonius of Athens}}
*[[Erekteion]]
 
[[Kategoria:Greziar mitologia]]