Portzelana: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
No edit summary |
||
1. lerroa:
'''Portzelana''' [[
== Eduki-taula ==
▲'''Portzelana''' [[kaolin]]a tenperatura altuan egosiz egiten den produktu [[zeramika|zeramiko]] da, lodiera txikikoa, bereziki platerak, katiluak eta apaingarriak egiteko erabiltzen dena.
* [[Lankide:Etxanizz/Proba orria#Historia|1Historia]]
* [[Lankide:Etxanizz/Proba orria#Ekoizpena|2Ekoizpena]]
** [[Lankide:Etxanizz/Proba orria#Materiala|2.1Materiala]]
** [[Lankide:Etxanizz/Proba orria#Ekoizpen%20prozesua%20%5B2%5D|2.2Ekoizpen prozesua <sup>[2]</sup>]]
* [[Lankide:Etxanizz/Proba orria#Erreferentziak|3Erreferentziak]]
== Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea] ==
Ustez [[Txinako Herri Errepublika|Txinan]] sortu zen VII eta VIII mendeetan, [[Han dinastia|Han-en DInastia]]<nowiki/>ren garaian, nahiz eta portzelanari buruzko lehen erreferentziak [[Tang dinastia|Tang-en Dinastia]] garaikoak izan.
Portzelanaren aurkikuntzaz geroztik izagurrizko interesa sortu zen. Materiala sortzeko behar zen formularen bila ibili ziren Txinatarrak ez zirenak. 1708 eta 1709 urteen bitartean lortu zen Europa mailan portzelana sortzea. Friedrich Böttger alkimista (kimikoa) alemaniarrak, Txinako zeramikatik oso gertu zegoen formula bat lortu zuen. Kolditz meategietatik lur fin eta grisaxka bat atera zuen, kaolina, eta hori alabastro kiskalia eta feldespatoarekin nahastuz lortu zuen portzelanaren formula. Baina horrez gain, egosketa prozesuan, ezohiko tenperatura batean (1300-1400 gradu bitartean) hamabi orduz jarraian landuz. Arrakasta handia izan zuenez, 1710ean Böttgerrek berak fabrika sortu zuen [[Meissen]]<nowiki/>en (Saxonia). Pixkanaka, portzelana lantegia gehiago sortzen joan ziren inguruko herrialdeetan ere: Viena, Venezia eta Napolin esaterako.
Aldi berean, Europan benetazko portzelana eskuratu zuten, ekialdeko Indian zegoen Holandar lantegi batek inportatzen baitzuen portzelana.
== Ekoizpena[aldatu | aldatu iturburu kodea] ==
=== Materiala[aldatu | aldatu iturburu kodea] ===
Orokorrean, hauts hauek erabiliz sortzen da portzelana:
* [[Kaolinita]]: %50 eta %55 bitartean
* [[Kuartzo|Kuartzoa]]: %22,5 eta %25 bitartean
* [[Feldespato|Feldespatoa]]: %22,5 eta %25 bitartean
* Kuartzo eta feldespato ehoak, estalkirako
* Koloreetarako oxido metalikoak
* Zatiren bat urreztatu nahi bada, amalgama-urrea
=== Ekoizpen prozesua [aldatu | aldatu iturburu kodea] ===
Portzelana 1800º inguruan egosten da. Egosketa prozesu hau bi zatitan banatzen da. Lehenengo zatian, orea moldagarria da bero dagoenean, eta hoztean hauskor eta zimurtsuan bihurtzen dena. Bigarren zatia beirateari dagokio (produktuaren arabera 1175 eta 1450 ° C artean aldatzen diren tenperaturetan). Zurezko labeetan egindako portzelanaren egosketan, zuritasuna mantentzeko, piezak errauts-deposituetatik eta zuzeneko sugarretatik babesten dira, gazeta erregogorren sistema baten bidez. Portzelana hirugarren egosketa batean apaindu ohi da, kiskalitako oxido metalikoetatik lortzen diren [[Pigmentu|pigmentuekin]]. Portzelana hirugarren egosketa batean apaindu ohi da, kiskalitako oxido metalikoetatik lortzen diren pigmentuekin kolorea emanez.
== Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea] ==
# [[Lankide:Etxanizz/Proba orria#cite%20ref-1|↑]] '''(Gaztelaniaz)''' «Dos mil años fabricando porcelana, una vieja tradición «made in China»» ''abc'' 2015-04-04 <small>Noiz kontsultatua: 2021-05-05</small>.
# [[Lankide:Etxanizz/Proba orria#cite%20ref-2|↑]] «Wayback Machine» ''web.archive.org'' 2015-12-26 <small>Noiz kontsultatua: 2021-05-05</small>.
[[Kategoria:Zeramika]]
| |||