Deitura: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
|||
2. lerroa:
== Deitura kopurua eta ordena ==
Euskal Herrian, [[Espainia|Espainian]] gaztelerarekin eta [[Frantzia|Frantzian]] frantsesezko usadioarekin gertatzen den bezala, ohitura [[Patriarkatu|patriarkala]] egon da [[Aita|aitaren]] abizena jartzeko haurrei lehenbizi, eta ondoren [[Ama|amarena]]. Espainiako legedian, eta ondorioz Hego Euskal Herrian, bi deitura dira izena legala osatzen dutenak, baina hauen ordena erabakitzeko askatasuna dago 1999ko lege baten ondoren, lehenbizikoa amarena zein aitarena izan daiteke<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ley 40/1999, sobre nombre y apellidos y orden de los mismos.|data=2003-12-14|url=https://web.archive.org/web/20031214065111/http://www.jurisweb.com/boletin/boletin23/Ley%20sobre%20nombre%20y%20apellidos%20y%20orden%20de%20los%20mismos.htm|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2021-03-12}}</ref>. Frantziako legedian,
Euskaldunen usadioan, halaber, deitura kopurua legezko bi horietarik haratago doa. Pertsona batek X abizen izan ditzake, tartekatuta zenbagarren bakoiti eta bikoitietan aitarengandik jasoan eta amarengandik jasoak (edo amarenak lehenbizi jarriz gero, bakoitiak amarenak)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Abizenak, gure hizkuntzaren lekuko • ZUZEU|hizkuntza=eu|data=2018-12-16|url=https://zuzeu.eus/euskara/abizenak-gure-hizkuntzaren-lekuko/|aldizkaria=ZUZEU|sartze-data=2021-03-12}}</ref>. Ohitura du euskaldun askok norberaren zortzi deitura behintzat gogoan hartzekoa, [[Ocho apellidos vascos|''Ocho apellidos vascos'']] filmerako izenburua emateko aitzakia eman zuen ohitura.
Ohiturazkoa izan da halaber Frantziako usadioan, emazteak bere deitura galtzea ezkontzean, eta senarrarena erabiltzea<ref>{{Erreferentzia|izena=IPARLA BAIGURA KOMUNIKAZIOA|abizena=elkartea|izenburua="Emazte batzuk entseatzen gara gure deitura atxikitzen, eta behin eta berriz hiltzen gaituzte sinbolikoki"|hizkuntza=eu|data=2015-01-23|url=https://www.kazeta.eus/eu/info_kz/20150209/emazte-batzuk-entseatzen-gara-gure-deitura-atxikitzen|aldizkaria=Kazeta.eus|sartze-data=2021-03-12}}</ref>. Euskaldunen artean ez da ohikoa hau, ezkonduta ere bere deiturei eusten die emakumezkoak.
== Abizenak munduan ==
Portugalen pertsona batek legalki lau abizen ere izan ditzake (bat gutxienekoa), eta ohitura ohikoa da lehena amarengandik jasotzea. Baina aitarengandik ere jasotzen duenean bigarrena, aitak aitarengandik jaso duena pasatu ohi da. Deitura konposatuak ere ohikoak dira, eta horrek are konplikatzen du egoera. Esate baterako, ''José Maria / Almeida / de Pais Vieira'' ezkondu da ''Ana Rita / Pereira / Soares'' delakoarekin; alaba bat izan dute Leonor izenekoa, ba ohikoena (baina ez aukera bakarra) izango litzateke alaba izatea ''Leonor / Pereira / de Pais Vieira''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=What's In a Name? Understanding the Art of Portuguese Names • A Portuguese Affair|hizkuntza=en-US|data=2018-01-18|url=https://www.aportugueseaffair.com/portuguese-names/|aldizkaria=A Portuguese Affair|sartze-data=2021-03-13}}</ref>.
Portugalgo ohitura hauek oro har Brasilera ere transferitu dira<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Brazilian Culture - Naming|hizkuntza=en|url=http://culturalatlas.sbs.com.au/brazilian-culture/brazilian-culture-naming|aldizkaria=Cultural Atlas|sartze-data=2021-03-13}}</ref>.
== Grafia ==
|