Lankide:Ibai1984/Proba orria: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
1. lerroa:
{{Biografia infotaula automatikoa
}}'''Francisco Buarque de Hollanda''' (Río[[Rio de Janeiro]], 1944ko ekainak 19), '''Chico Buarque''' bezala ezagunagoa, [[Brasil|brasildar]] musikari, aktore eta idazlea da.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Vida {{!}} Um olhar sobre a obra de Chico Buarque|hizkuntza=pt-BR|url=http://biblioteca.ufla.br/slbu9/?page_id=29|sartze-data=2021-02-27}}</ref>
 
== Bizitza ==
Bere aita Sérgio Buarque de HolandaHollanda historialaria zen. Eta ama Maria Amélia Cesário Alvim pianista. Aitaren lana zelanzela eta [[São Paulo]] eta Italian[[Italia]]<nowiki/>n igaro zuen haurtzaroa.
 
1963an arkitektura eta urbanismo ikasketak hasi zituen São Pauloko unibertsitatean, eta ikasle mugimenduan parte hartzen hasi zen.
 
Urte hartan bertan ''Balanço do Orfeu'' musikaleanikuskizunean parte hartu zuen ''Tem mais Samba'' abestia konposatuz. Buarquek berak onartu du hori izan zela bere musika ibilbidearen hasiera.<ref name=":0" />
 
1965ean [[Caetano Veloso]] eta [[Gilberto Gil]] ezagutu zituen. Eta 1966ean kaleratu zuen bere lehen diskoa.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Chico Buarque|url=http://www.chicobuarque.com.br/construcao/index.html|aldizkaria=www.chicobuarque.com.br|sartze-data=2021-02-27}}</ref>
 
1966an Marieta Severo aktorearekin ezkondu zen, eta harekin eduki zituen hiru alaba.
[[Fitxategi:Chico Buarque cantando na TV Rio.tif|thumb|Chico Buarque telebistan, 1967an]]
Diktadura militarrak Buarqueren lana baldintzatu zuen eta bere ''Roda- Viva'' espektakulua zentsuratu egin zutenzuen.
 
1969an "''Ehun milen martxan"'' parte hartu zuen, diktaduraren kontrako manifestazio batean. Eta ondoren [[Erroma|Erromara]] exiliatuerbesteratu zen.
Diktadura militarrak Buarqueren lana baldintzatu zuen eta bere ''Roda-Viva'' espektakulua zentsuratu egin zuten.
 
1970ean Brasilera itzuli zen, eta zentsurarekin arazoak edukitzen jarraitu zuen. Adibidez, ''Apesar de Você'' abestia debekatu egin zuten eta dendetatik erretiratu (nahiz eta ordurako 100.000 kopia salduta zituen). 1973an berak eta [[Ruy Guerra|Ruy Guerrak]] idatzitako ''Calabar, o Elogio da Traição'' antzezlana ere debekatu egin zuten.<ref name=":0" />
1969an "Ehun milen martxan" parte hartu zuen, diktaduraren kontrako manifestazio batean. Eta ondoren Erromara exiliatu zen.
 
1974an bere lehen nobela argitaratu zuen: ''Fazenda modelo.''<ref name=":1" /> Hamarkada batzuk beranduago Buarquek onartu zuen ez zegoela liburu horretaz harro literaturaren ikuspegitik, amorruarekin idatzitako liburua zelako.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jemima|abizena=Hunt|izenburua=Interview: Chico Buarque|hizkuntza=en|data=2004-07-17|url=http://www.theguardian.com/books/2004/jul/18/fiction.features3|aldizkaria=the Guardian|sartze-data=2021-02-27}}</ref>
1970ean Brasilera itzuli zen, eta zentsurarekin arazoak edukitzen jarraitu zuen. Adibidez, ''Apesar de Você'' abestia debekatu egin zuten eta dendetatik erretiratu (nahiz eta ordurako 100.000 kopia salduta zituen). 1973an berak eta Ruy Guerrak idatzitako ''Calabar, o Elogio da Traição'' antzezlana ere debekatu egin zuten.<ref name=":0" />
 
1974an bere lehen nobela argitaratu zuen: ''Fazenda modelo.''<ref name=":1" />
 
1990ko hamarkadatik aurrera argitaratu zituen nobelek arrakasta handia lortu zuten.<ref name=":0" />
[[Fitxategi:Plenário do Senado (28693515674).jpg|thumb|Chico Buarque eta Lula da Silva Brasilgo senatuan 2016an, Dilma Rousseff presidentearen kontrako impeachmenta bozkatu zen egunean]]
[[Fitxategi:Chico Buarque no Alvorada (29233902801).jpg|thumb|Chico Buarque eta Dilma Rousseff]]
Hauteskundeetan [[Langileen Alderdia (Brasil)|Partido dos Trabalhadores]] (PT) eta [[Lula da Silva]] babestu izan ditu, eta [[Jair Bolsonaro|Jair Bolsonaroren]] gobernuarekiko kritikoa izan da.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izena=PÚBLICO|abizena=Lusa|izenburua=Chico Buarque lança novo romance em Novembro no Brasil e também em Portugal|hizkuntza=pt|url=https://www.publico.pt/2019/10/11/culturaipsilon/noticia/chico-buarque-lanca-novo-romance-novembro-1889655|aldizkaria=PÚBLICO|sartze-data=2021-02-27}}</ref>
== Sariak ==
Hauek dira Chico Buarquek irabazitako sari batzuk.
 
* 1978an ''Prêmio Molière saria'' saria irabazi zuen ''Ópera do Malandro'' lanekoantzezlaneko abestiak idatzi eta konposatzearren.<ref name=":0" />
* 1992, 2004 eta 2010 urteetan ''Prêmio Jabuti desaria Livro do anoi'' irabazirabazi zuen bere nobelengatik. <ref name=":0" />
*2019an [[Camões saria|''Camões'' ''saria'']] saria eman zioten.<ref>{{Erreferentzia|izena=Isabel|abizena=Lucas|izenburua=Chico Buarque, um Prémio Camões com mensagem artística e política|hizkuntza=pt|url=https://www.publico.pt/2019/05/21/culturaipsilon/noticia/chico-buarque-premio-camoes-2019-1873609|aldizkaria=PÚBLICO|sartze-data=2021-02-27}}</ref>
 
== Diskografia ==
71 ⟶ 75 lerroa:
 
== Literatura ==
Hauek dira Chico Buarquek argitaratutako nobela batzuk:<ref name=":1" /><ref name=":2" />
 
* 19911974 - EstorvoFazenda modelo
*1991 - Estorvo
* 1995 - Benjamin
* 2003 - Budapeste
* 2009 - Leite derramada
*2014 - O Irmão Alemão
*2019 - Essa gente
 
== Erreferentziak ==