Wikipedia

Abd ar-Rahman Santxitz: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t Marklar2007 wikilariak «Abderraman Antso» orria «Abderraman Santxitz» izenera aldatu du
No edit summary
1. lerroa:
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Abd ar-Rahman SanjulSantxitz''' (izen osoa {{lang-ar|أبو المطرف سنجول "المأمون" عبد الرحمن بن أبي عامر}}, ''|ʾAbū Al-Muṭaraf Sanjūl “Al-Maʾmūn” ʿAbd Ar-Raḥman ibn ʾAbī ʿāmir''}}; [[Gaztelako Erresuma]]ko kronikatan ''Sanchuelo'', [[euskara]]z: ''Antso txikia'', ezizenaz ezaguna; [[Kordoba]], [[983]]? - † [[Kordoba]], [[1009]]ko [[martxoaren 3]]a), [[Kordobako Kalifa-herria|Kordobako Kalifa-herriko]] amiriar leinuko buruzagi eta [[HishamHixam II.a]] [[kalifa]]ren ''hayib''a zen.
 
== Biografia ==
=== Gaztaroa ===
Ziur asko [[983]] eta [[986]] artean jaioa, Abd ar-Rahman SanjulekSantxitzek [[Almanzor|ibn Abi Amir al-Mansur]] aita eta [[Abda IruñekoaSantxitz|Abda]] ama (UrracaUrraka SanchezSantxitz jaioa), [[Antso II.a Gartzez Abarka|Antso II.a NafarroakoarenIruñekoaren]] alaba, zituen. Bere aitonaren antza zuenez hartu zuen ezizena.
 
Al-Jatib idazleak dio [[Antso II.a Gartzez Abarka|Antso II.a]] [[992]] urte inguru, [[irailaren 4]]an, [[Almanzor]] suhiari bisita bat egin eta hantxe ezagutu zuen ilobatxoa, bere oinak musuak eman zizkionari.
11. lerroa:
[[1008]]ko [[urri]]an, bere sasianaia zen [[Abd al-Malik al-Muzafar]] hil zenean (bere heriotzaren susmozkoa bazen ere), ''hayib'' edo lehen ministro berri bihurtu zen, [[Almanzor]]ren oinordekoei lotutako titulua. Kalifaldian zeuden [[berbere|berebere]], [[eslaviar]] eta [[arabiar]] arteko liskarrak, amiriar leinuaren jarrera eta Abd ar-Rahman Sanjulen gobernatzeko gaitasun eskasak [[anarkia]] eta matxinadak sortu zituzten, [[Kordobako Kaliferria|Kordobako kaliferria]] suntsituko zuen ''fitna'' edo guda zibilaren aurretikoak zirenak.
 
Bere agintaldian, gobernua baztertu eta jarrera arraroa azaldu zuen. [[HishamHixam II.a]]ren lagun min bihurtu zen. Honek [[kalifa]]ren eginkizunetatik urrundu eta plazer eta luxuei ekin zizkion. ''Hayib'' berria berarekin batera egin eta [[Kordoba]]n bere [[ardo]]a eta [[emakume]]ekiko zaletasunari buruzko zurrumurruak hedatu ziren. Bere burua [[HishamHixam II.a]]renaren oinordekotzat aldarrikatzean bere aurrekoek zuen politika hautsi zuen. Leinu aldaketa ez zen [[omeiatar Kaliferria|omeiarren]] aldeko [[arabiar]]ren gustukoa.
 
=== Hilketa ===
Aita eta sasi-anaia izandako ospea irabazteko, [[negu]]an espedizio bat antolatzea bururatu zaio. [[Eslaviar]] eta [[arabiar]]rek kontra izateaz gainera eta, aholkulariek kontrakoa esan arren, iparralderantz jo zuen.
 
Berak eta berarekin batera bere aldekoak ziren [[berbere]]ek alde egin eta berehala, matxinada hasi zen, [[1009]]ko [[otsailaren 15]]ean, [[Muhammad II.a al Mahdi|Muhammad ibn HishamekHixamek]] zuzenduta. Lehendabizikoz, amiriek al-Zahira bere jauregian sortutako sasi-gortea errautsi eta gero, [[Kordoba]]ren kontrola hartu zuen. [[HishamHixam II.a]] [[kalifa]]k bere alde abdikatzera behartu zuen eta [[Muhammad II.a al Mahdi|Muhammad II.a]] izena hartu zuen.
 
Abd ar-Rahman SanjulekSantxitzek berria jakin bezain pronto, [[Kordoba]]ko bidea hartu zuen. Baina [[Kordoba]]ra hurbildu ahala, armada gutxituz joan eta Abd ar-Rahmanek ikuspegia aldatu zuen. [[Montoro|Guadalmellatotik]] gertu babespean zegoen monasterio batean aurkitu eta bertan hil zuten [[1009]]ko [[martxoaren 3]]an.
 
{{Genealogia}}
== Ikus, gainera ==
* [[Kordobako Kalifa-herria]]
 
{{bizialdia|983ko|1009ko|Abderraman AntsoSantxitz}}
 
[[Kategoria:Kordobarrak]]
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Abd_ar-Rahman_Santxitz"(e)tik eskuratuta