Tronpa (musika tresna): berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
1. lerroa:
[[
{{argitzeko|musika tresnari|Tronpa}}
'''Tronpa''' edo '''frantziar kornoa''' izaera oso moldagarri bat duen eta pistoi gutxirekin (metalezko haize instrumentu guztiek duten ezaugarria) tesitura oso zabal bat hartzen duen [[metalezko haize instrumentu]] bat da. Tronparen soinua oso aberats eta adierazgarria da. Gainera, musika tresna honek soinu leun eta gozoak zein latz eta gogorrak sor ditzake. Tronpari soinu efektu bereziak lortzea ahalbidetzen dioten zenbait baliabide tekniko daude, sordina, itzaltzailea eta ''cuivré'' delakoa esaterako.
5. lerroa:
Bere aurrekaria animali adar bat edo krustazeo baten karakola bat da.
Tronpa hodi estu eta luze batez osatua dago. Metalezko kono formako hodi hau biribilkatu eta [[ezkila|kanpai]] formako pabilioi ireki batean amaitzen da, eta tudel deritzonean hasten da (musika tresnaren gorputzaren hasiera), non [[ahoko (metal haizea)|
Soinua ahokoaren barnean [[ezpain]]en bibrazioagatik sortzen da, airearen presioaren eraginaren bidez: hau garbitzen doa pabilioira iritsi arte, nondik kanpoaldera igortzen den.
14. lerroa:
Lehen tronpak [[ehiza]]n eta gerran erabili ziren, eta animalietan zuten jatorria. [[XVI. mendea|XVI. mendetik]] aurrera bere gorputza espiralean biribilkatua agertzen da eta [[tronpa natural]] izena jasotzen du.
Antzinako tronpak egungoak baino sinpleagoak ziren. Antzinako tronpa hauek metalezko hodiz eginak zeuden eta irekidura "eztandatu" bat zuten (kanpai edo pabilioia). Jatorrian ehizan erabiltzen ziren, sarritan zaldi gainean. Tonu aldaketa erabat ezpainek egiten zuten. [[XIX. mendea|XIX.
Tronpak (edo, askotan, tronpa pareek) ehizatzeko ideia deitzen zuten, edo, barrokoan, noblezia, erregetza edo jainkotasuna ordezkatzen zuten.
32. lerroa:
Tronpa [[musika tresna transpositore]] bat da, hau da, bere benetako soinua partituran idatzitakoaren ezberdina da, orokorrean, tronparen benetako soinua partituran idatzitakoaren bosten bat baxuagoa da.
Tradizioagatik, tronpa jotzaileek euren partiturak sol klabedun [[armadura (musika)|
Gaur egun gehien erabiltzen den tronpa bikoitza den arren, konposatzaileak tronpa ''fa''n balego bezala idazten du. Erregistro ertain eta goiko notak solen klabean idazten dira, eta idatzita dagoena baino bosdun bat justu beherago entzuten dira. Aldiz, erregistro grabeko notak [[faren klabea]]n idazten dira laugarren lerroan, eta [[1920]] baino lehenagoko partitura gehienetan adierazitako notak baino laudun bat gorago jotzeko idatziak zeuden.
58. lerroa:
== Ikus, gainera ==
* [[Posta korneta]]
* [[Alpeetako tronpa]]
== Kanpo estekak ==
| |||