Henrietta Lacks: berrikuspenen arteko aldeak

'''Henrietta Lacks''' (jaiotzez '''Loretta Pleasant''', Henrietta Lakes, Helen Lane, Helen Larson bezala ere ezagutua) ([[1920]]ko [[abuztuaren 1]]a - [[1951]]ko [[urriaren 4]]a) afroamerikar neska izan zen, bere [[minbizi]] tumorearen zelulak adostasunik eta ohartarazia izan gabe eman zituena<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Henrietta Lacks andrearen zelula hilezkorrak {{!}} Liber Prodigiorum|url=https://www.argia.eus/blogak/ibon-larrazabal/2013/10/01/henrietta-lacks-andrearen-zelula-hilezkorrak/|aldizkaria=www.argia.eus|sartze-data=2020-03-01}}</ref>.

Henriettaren tumoretik erauzi ziren zelulak George Otto Geyk hartu zituen, honek ikusi zuen zelula hauek bizirik mantentzen zirela eta kultibo batean hazten zirela. Zelula-lerro honi HeLa deitu zion, Henriettaren inizialak. Hauek laborategi batean hazi ahal izan ziren gizakien lehen zelulak izan ziren eta ez ziren hiltzen zelulak zatitu ondoren. Hainbat esperimentuetarako egokiak ziren eta hau aurrerapen handia izan zen. 1954. urtean, zelula hauek [[Poliomielitis|poliomelitis]]-aren [[Txerto|txertoatxerto]]a sortzeko erabili ziren,

Zelula hauetako 20 tonelada ekoitzi dira urteetan zehar eta zientzialariei bidali zaizkie frogak egiteko, [[Kutsadura|kutsadurakkutsadura]]k sortzen dituen kalteak ikusteko, [[Minbizi|minbiziaminbizi]]a eta [[Hartutako Immuno Eskasiaren Sindromea|hiesa]] ekiditeko... 70 000 ikerketa txostenen oinarria dira HeLa zelulak, eta 11 000 patentetan ageri dira<ref name=":0" />.

1996. urtean Morehouse medikuntza ikastetxeak eta [[Atlanta|Atlantako]]ko alkateak Henrietta Lacksek zientzietari egin zizkion aurrerapenak aitortu zituzten.

1998an [[BBC|BBCk]]k egindako 'M''odern Times: The Way of All Flesh''' dokumentalak, San Frantziskoko zinemaldiko sari bat irabazi zuen zientziei buruzko dokumentalik hoberena izateagatik. Urte horien ondoren beste hainbat lan egin izan dira bere bizitzari buruz, [[Rebecca Skloot|Rebecca Sklooten]]en 'The immortal Life of Henrietta Lacks' liburua, esaterako. Liburu hori Henriettaren ondorengoei ikasketetan laguntzeko dirubilketa baten inguruko proiektu baten parte zen<ref name=":0" />.