15:47, 14 abendua 2019ko berrikusketa aldatu Aosbot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 344.861 edits t Autoritate kontrola jartzea ← Aurreko ezberdintasuna		13:52, 31 maiatza 2020ko berrikusketa aldatu desegin Marklar2007 (eztabaida \| ekarpenak) 212.793 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{Anatomia infotaula}} '''Garun azala''' edota '''kortexa''', [[garun hemisferio]]en azalera ~~estalzen~~estaltzen duen [[nerbio]] geruza da. Garun azalean pertzepzioa, irudimena, pentsamendua, gogoeta, arrazoiketa eta erabakia gauzatzen dira. Materia grisezko azal fin bat da, normalki 6 geruzez osaturikoa. Azal fin hau oso zirkungaratua dagoenez, 2500 cm²-ko azalera izatera iris daiteke. Azal honek 10.000 milioi [[neurona]] eta 50 triloi [[sinapsi]] dauzka. Neurona sare hauek makroskopikoki, alegia, ~~begibistara~~begi-bistara, materia gris gisa ikusten dira. Egitura nahiz [[filogenia\|filogenetika]] ikuspuntutik azalaren hiru geruza nabarmentzen dira: ~~[[Fitxategi:Cerebral Cortex location.jpg\|thumb\|200px\|Garun azalaren kokapena.]]~~ # [[neokortex\|Isoazala]] (edo [[neokortex\|neoazala]]), garun bilakaeran agertutako azkena, gogoeta prozesuen arduraduna, hots, garunaren atal ~~konstzientea~~kontzientea. # [[Paleoazala]], usaimenaren geruza. # [[Arkiazala]], hipoeremuaren eraketaz osatua, honakoa garunaren atal "animalia" edo [[sena]]rena da, biziraupena, erreakzio automatikoa eta prozesu fisiologikoetaz arduratzen den atala. 9 ⟶ 10 lerroa: * [[Neokortex]]a, Erregistro Sinbolikoaren oinarrizko atala * [[Lobulu tenporal]]a, oinarrizko entzumen geruzan, soinu ezaugarriak atzematen dituzten neuronak dauzka. Mintzaeraren ulermena, oroimena eta ikasketarekin lotura duten neuronak ere badauzka. * [[Lobulu frontal]]ak nagusiki oinarrizko geruza ~~motorea~~motorra du, honetan gorputzaren giharrak kontrolatzen dituzten neuronak daude. Gorputz atal bakoitzaren arabera antolatua dago. * [[Lobulu parietal]]ean oinarrizko geruza somatosentsoriala du, ukimenarekin lotura duten neuronak dauzka, hau ere gorputz atal bakoitzaren arabera antolatua dago. * [[Lobulu okzipital]]ak oinarrizko ikusmenaren geruza du, garunaren behealdean dago, eta begi erretinak atzematen duen informazio bisuala prozesatzen du.

Kortex zerebral: berrikuspenen arteko aldeak