Txikipedia:Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsala: berrikuspenen arteko aldeak

'''Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsala''' munduan adostuta dagoen dokumentu garrantzitsu bat da,. gizakiGizaki guztiok ditugun eta mundu guztiak errespetatu behar dituen {{txp|Giza eskubideak|giza eskubideei}} buruzkoaburuzko oinarrizko dokumentu bat da. Munduko Estatu gehienak bertan esaten dena betetzearen alde agertu dira, eta bertan esaten dena errespetatuko dutela adierazi dute. Munduko Estatuek ikuspegi politiko eta erlijioso oso bestelakoak badituzte ere, dokumentu honek gaur egungo kultura gehienetako balore komunak biltzen dituela esaten da.

1948. urtean, {{txp|Bigarren Mundu Gerra}} amaitu eta gero, munduko politikari eta pentsalari asko oso kezkatuta zeuden aurreko urteetan gertatutakoa ikusita.

XX. mendean milioika pertsona hil ziren {{txp|Lehen Mundu Gerra|Lehen Mundu Gerran}} eta {{txp|Bigarren Mundu Gerra|Bigarren Mundu Gerran}}. GehienakHildako gehienak ez ziren soldadu edo militarrak izan, pertsona zibilak baizik. Horrelako sarraskiak ikusi eta gero, politikariek, kazetariek, pentsalariek oro har, ez zuten horrelakorikhorrelako sarraskirik berriro ere inoiz gertatzerik nahi. Garai hartako pentsalari eta politikari batzuek pentsatu zuten etorkizunean aurreko urteetako triskantzak ez errepikatzeko, gutxieneko adostasun politiko batzuk beharko zituztela.

Nazioartean errespetatzeko moduko araudi berri bat sortu behar zutela erabaki zuten. Guztiek errespetatzeko moduko nazioarteko joko-araudi berri bat, errespetatzeko moduko gutxienekoak. Eta araudi hori adostu, idatzi eta aurrerantzean guztiek errespetatu beharko zutela pentsatu zuten.

Garai hartako {{txp|Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetako}} presidentea eta bere garaiko politikari asko, alde batetik pozik zeuden gerran, nolabait, irabazle atera zirelako. Baina beste alde batetik, aurreko urteetan milioika pertsona nola hil ziren ikusita, imajinatu nola sentitzensentituko ziren. Gogoratu, esate baterako, Ameriketako Estatu Batuetako presidenteak hiru urte lehenago {{txp|Hiroshima|Hiroshiman}} eta Nagasakin bonba nuklear bana botatzeko agindu zuela. Erabaki horren ondorioz, egun pare batean, milaka eta milaka lagunzibil hil zituzten. Gerran, hori eta beste izugarrikeria asko gertatu ziren. Eta etorkizunean, gero eta ahaltsuagoak ziren armekin, horrelako gehiago gerta zitezkeen...

{{txp|New York|New Yorken}} munduko hainbat ordezkari politiko elkartu ziren eta 1948. urtean, abenduaren 10ean, eta hainbat jatorritako pentsalariren artean adostutako dokumentua bozkatu zen {{txp|Nazio_Batuen_Erakundea|Nazio Batuen Erakundeko Batzar Nagusian}}. Ez zuen inork kontrako botorik eman, baina, garaiegun hartan, estatu batzuek abstentziora jo zuten. Gainera, bi estatutako ordezkariak ez ziren bozketa egunean aurkeztu.

Adostutako dokumentua bozketa baten bidez onartu zen eta, handik aurrera, urtero, abenduaren 10ean, {{txp|Giza Eskubideen Nazioarteko Eguna}} ospatu eta aldarrikatzen da. Urtero, munduko ehunka hizkuntzetara itzultzen da eguna ospatzeko leloa, eta urtero leloa antzekoa izaten da: "Altxa zaitez giza eskubideen alde", "Altxa gaitezen berdintasuna, justizia eta giza-duintasuna lortzeko", "Altxa zaitez norbaiten eskubideen alde gaur bertan!", "Gure eskubideak, gure askatasunak, beti!", "Giza Eskubideak, 365 egun urtean"...