Verter Recycling: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
berrantolatzen |
onarpenaren historia |
||
3. lerroa:
'''Verter Recycling 2002 S.L.''' [[zabor]]raren sektoreko [[Bizkaia|Bizkaiko]] enpresa bat da, [[Zaldibarko zabortegiaren hondamendia]]rengatik ezaguna.
Verter Recycling 2002 SL enpresak [[Zaldibar]]ko Kondia baserrian du egoitza eta hamar langiletik behera ditu. 2011tik, enpresako administrari solidario eta apoderatuak Arrate Bilbao Barinaga eta Elena Susaeta Barinaga dira, bere aurretik administrari bakarra zen Jose Ignacio Barinaga Egiak kargua utzi ostean.<ref name=":0" />
2015 urtean, sententzia batek zabortegiak legez kanpoko hondakinak jasotzen zituela adierazi zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Una sentencia ya advertía en 2015 que la escombrera recibía vertidos ilegales|hizkuntza=es|data=2020-02-09|url=https://www.elcorreo.com/bizkaia/sentencia-advertia-2015-20200209005042-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2020-02-09}}</ref>▼
[[Fitxategi:Verter Recycling 2002 enpresaren kartelak, erdara hutsean.png|thumb|Verter Recycling enpresak Zaldibarko zabortegian ezarritako kartelak, erdara hutsean.]]
== Onarpenaren historia ==
Zaldibarko zabortegiaz gain, [[Debabarrena]] eskualdean zaborrak kudeatzeko hainbat zerbitzu [[esleipen]] eskuratu ditu 2016tik aurrera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ahoztar|abizena=Zelaieta|izenburua=HILO▼
[[Fitxategi:Zaldibarko Eitzaga auzoa.jpg|thumb|Zaldibarko Eitzaga auzoa.]]
Zabortegi hau irekitzea 20 urte lehenagotik zetorren proiektua zen, eta Zaldibarko Udalak alde eta kontrako faseak igaro zituen, korporazioen osaketaren arabera:<ref>{{Erreferentzia|izena=Lander Arbelaitz|abizena=Mitxelena|izenburua=Zabortegiak debekatu zituzten Zaldibarren 1997an, baita Udalak erreferenduma hitz eman ere|hizkuntza=eu|data=2020-02-17|url=https://www.argia.eus/albistea/zabortegiak-debekatu-zituzten-zaldibarren-1997an-baita-inoiz-gauzatu-ez-zen-erreferenduma-hitz-eman-ere|aldizkaria=Argia|sartze-data=2020-02-17}}</ref>
* 1990 hamarkadan, Eitzagan zabortegi bi zeuden; haietako baten jabeak (Jose Luis Aizpiri Lejardi<ref name=":170">{{Erreferentzia|izena=Mikel P.|abizena=Ansa|izenburua=Zaborraren itzala Verterren gainean|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/2067/004/001/2020-03-06/zaborraren-itzala-verterren-gainean.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2020-03-07}}</ref>) beste bat eraikitzeko tramiteak hasi zituen, eta baimena lortu zuen; baina auzokideen protestak piztu ziren.<ref name=":116">{{Erreferentzia|izenburua=Barinaga, jefe del vertedero y 'conde' de Eibar|hizkuntza=es|data=2020-02-23|url=https://www.elcorreo.com/bizkaia/barinaga-jefe-vertedero-20200223221222-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2020-02-23}}</ref> 1995ean Aizpiri berriro saiatuko zen, lortu barik;<ref name=":170" /> gero [[Verter Recycling#Jabetza|Verterren akzionistetako bat]] izango zen.
Algunas de las últimas adjudicaciones a la empresa del vertedero de Zaldibar por parte del ayuntamiento de Eibar (consistorio del que fue alcalde el actual Consejero de Medio Ambiente del Gobierno Vasco) y la Mancomunidad de Debabarrena.|hizkuntza=es|data=2020T12:41|url=https://twitter.com/Ahoztar1972/status/1226607179865694208|aldizkaria=@Ahoztar1972|sartze-data=2020-02-09}}</ref>▼
*1996ean, Blanca Onaindia (EAJ) alkatearen ekipoa (PSErekin koalizioan) Udala zabortegi berri baten proiektua tramitatzen hasi zen. Oposizioak kontra egin zuen, eta EAJko zinegotzi batek (Pedro Bildosola, Eitzagakoa) ere kontrako bozka partikularra eman zuenez, proiektua atzera bota zen. Are, Osoko Bilkurak zabortegi gehiago ez egitea erabaki zuen, [[plangintzako arau subsidiarioak|Arau Subsidiarioetan]] ere aldaketa eginez.
* 1997an, berriz, EAJren eta PSEren taldeak aurreko erabakiak baliogabetzea lortu zuen (oraingoan Bildosolaren aldeko botoarekin).
2016an, Verter Recycling hondakin arriskutsuen legez kanpoko trafikoarengatik ebatzitako sententzia batean agertu zen (euskal Administrazio publikoak eginiko salaketa baten ondorioz), Hera Tratesa enpresarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ahoztar|abizena=Zelaieta|izenburua=HILO▼
*1998ko maiatzean, Blanca Onaindia alkatea (EAJ) eta Angel Martin alkateordea (PSE-EE) Saharan bidaian zirela, HB-k mozioa aurkeztu zuen Eitzagan, Olaerreagan eta Sallabenten herri erreferenduma bultzatzeko; Grupo Independiente eta Pedro Bildosola jeltzaleak mozioa babestu zuten, eta Onaindia eta Martinen faltan, mozioa aurrera atera zen. Baina galdeketa hau ez zen sekula burutu.<ref name=":116" />
* 2002an, Igor Barrenetxea-Arando (EAJ) alkatearen korporazio berriak zabortegiaren proiektuari berriz heldu zion, pausoz pauso lortu arte: arau subsidiarioak aldatu zituzten; promotoreak zuen irregulartasun curriculumari ez zioten garrantzirik eman; Verter Recycling enpresari lanak hasteko baimena eman zioten.
La empresa del vertedero de Zaldibar figura en una sentencia del 2016 sobre tráfico ilegal de residuos peligrosos a raíz de una denuncia de la administración pública vasca.|hizkuntza=es|data=2020T12:09|url=https://twitter.com/Ahoztar1972/status/1225874256573140994|aldizkaria=@Ahoztar1972|sartze-data=2020-02-09}}</ref>▼
*2004an aurkeztu zuen Zaldibarko Eitzaga auzoan [[zabortegi]]<nowiki/>a ezartzeko [[Ingurumen-inpaktuaren adierazpen|ingurumen-eraginaren azterlana]],<ref>{{Erreferentzia|izena=r01e00000ff26d46908a470b878a0a139f73557d1|abizena=r01e00000ff26d46687a470b8a86a04237242b34f|izenburua=Zaldibarko Eitzaga auzoko ibarbide batean hondakin ez arriskutsuen zabortegia eraikitzeko proiektuaren ingurumen-eraginaren azterlana. - Ingurumena - Euskadi.eus|hizkuntza=eu|url=https://www.euskadi.eus/web01-a2inguru/eu/contenidos/documentacion/esia_verter_recicling/eu_doc/index.shtml|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-02-10}}</ref>
*2007ko urtarrilaren 22an baimena eskuratu zuen,<ref>{{Erreferentzia|izena=r01e00000fe4e66771ba470b8b16eead1a456352e|abizena=r01epd0122e4ed314423e0db04c97a47b5baa317f|izenburua=Boletín Oficial del País Vasco - BOPV|hizkuntza=es|url=https://www.euskadi.eus/y22-bopv/es/p43aBOPVWebWar/VerParalelo.do?cd2007001546|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-02-10}}</ref> Jaurlaritzako Ingurumen Sailburua [[Esther Larrañaga Galdos|Esther Larrañaga]] ([[Eusko Alkartasuna|EA]]) zela.
*Zaldibarko Udalaren aldetik, ez zuten Jaurlaritzak baimendutako aktibitate bati uko egiteko eskumenik; baina bai “emendakin zuzentzaileak” aurkezteko aukera, eta “alegazioak hartzeko epe bat” irekitzeko derrigorra, aktibitateari lizentzia eman aurretik. Azken pauso hau ez zen bete.<ref name=":56" />
*2011an, lan-arriskuen prebentzio estudioa Einber Prevenalia enpresak egin zuen; enpresa honek Jaurlaritzarentzat ere lan egiten zuen.<ref name=":185">{{Erreferentzia|izena=Ahoztar|abizena=Zelaieta|izenburua=HILO
Einber Prevenalia, empresa que realizó el estudio de prevención de riesgos laborales en Verter Recycling, trabajaba para el Departamento de Administración Pública y Justicia de Euskadi.|hizkuntza=es|data=2020-03-18|url=https://twitter.com/Ahoztar1972/status/1240256619121987584|aldizkaria=@Ahoztar1972|sartze-data=2020-03-18}}</ref>
Enpresa handi bati ere zerbitzua ematen zion Verterrek: Productos Tubulares SAU Trapagarango (Bizkaia) enpresaren eskoriak biltzen zituen —altzairuzko hodien produkzioan sortutako zakarrak—. Agiriek ez dute zehazten non botatzen zituen. Esla Ballonti Excavaciones y Obras SM eta Asotrasns SA enpresekin aldi baterako sozietate bat sortua zeukan, lan horretarako: UTE Tubos.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izena=Mikel P.|abizena=Ansa|izenburua=Verterren milioiak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1932/002/001/2020-02-22/verterren-milioiak.amp.htmlverterren-milioiak.amp.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2020-02-22}}</ref>▼
*2011ko urtarrilaren 25ean, zabortegiak onespena jaso zuen eta aktibitatearekin hasi zen,<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Siete inspecciones en nueve años|hizkuntza=es|data=2020-02-19|url=https://www.elcorreo.com/bizkaia/siete-inspecciones-nueve-20200219233131-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2020-02-20}}</ref> Jaurlaritzako Ingurumen Sailburua, [[Pilar Unzalu]] ([[PSE-EE]]) zela.
*2011ko maiatzaren 6: Idoia Mendiolagarai (EAJ) Zaldibarko alkate zela, haren Udal Gobernu Batzordeak aktibitate lizentzia sinatu zuen.
== Kontabilitatea ==
29 ⟶ 34 lerroa:
Verterrek berehala eman zion buelta hasierako inbertsioari: 2011ko maiatzean lanean hasita, 2013rako hasia zegoen dibidenduak banatzen enpresaren jabeen artean. Ez da normalena: hasieran horren inbertsio handia eginda, eta neurri bereko maileguak hartuta, urte batzuk behar izaten dira negozioek beren altxortegian soberakinak sortzeko. Baina Verterrek, 2014an, 2015ean eta 2016an, urtero 405.768 euro banatu zituen dibidenduetan enpresaren jabeen artean. Eta 2013an, 202.883 euro. Urteko irabazi garbietatik ateratzen dira dibidenduak: enpresa batek irabaziak dauzkanean, erabaki dezake bere jabeen artean banatzea, edo kapitalizatzea.
2017an ez zituen dibidenduak banatu Verterrek, edo agirietan ez da halakorik agertzen behintzat, baina 2016an mugimendu bitxia egin zuen enpresak, eta, beharbada, horren eraginez izango zen: kapital funtsetik 1,8 milioi euro atera zituen. Agirietan ez da zehazten zertara joan zen diru hori; irabaziak daudenean, normalean, jabeen artean partitzeko egiten dira kapital murrizketak.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izena=Mikel P.|abizena=Ansa|izenburua=Verterren milioiak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1932/002/001/2020-02-22/verterren-milioiak.amp.htmlverterren-milioiak.amp.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2020-02-22}}</ref>
Irabazien dimentsioaz jabetzeko, argigarria da alderatzea 2017an enpresak deklaratutako irabazia (1.744.876 euro) eta Eusko Jaurlaritzak urte horretan "ekonomia zirkular, hondakinen kudeaketa eta aldaketa klimatiko" arlorako eginiko aurrekontua (1.900.000 euro).<ref>{{Erreferentzia|izena=Baigorri Argitaletxea|abizena=SA|izenburua=Verter ganó en 2017 más de lo que Lakua gastó en «gestión de residuos»|hizkuntza=es|data=2020-02-22|url=https://www.naiz.eus/eu/hemeroteca/gara/editions/2020-02-23/hemeroteca_articles/verter-gano-en-2017-mas-de-lo-que-lakua-gasto-en-gestion-de-residuos|aldizkaria=GARA|sartze-data=2020-02-23}}</ref>
39 ⟶ 44 lerroa:
Verter Recycling 2002 SM enpresaren akziodunak eta jabeak Barinaga familia dira. Jose Ignacio Barinaga Egia, eta haren bi iloba: Elena Susaeta Barinaga eta Arrate Bilbao Barinaga.<ref name=":2" /> Lehen akziodunak Barinaga eta Susaeta izan ziren, eta hortik aurrera, akziodun-aldaketak izan baziren ere, 2020 arte enpresaren kontrola Barinaga familiaren esku egon zen.<ref name=":5" />
2011an ireki zuen;<ref>{{Erreferentzia|abizena=ARGIA|izenburua=JARRAIPENA {{!}} Zaldibarkoaz, Urkullu lehendakariak otsailaren 18an emango ditu azalpenak Legebiltzarrean|hizkuntza=eu|data=2020-02-13|url=https://www.argia.eus/albistea/jarraipena-zaldibarko-zabortegian-gertatutako-luiziak-bi-langile-desagertarazi-eta-kudeaketa-zalantzagarria-azaleratu-ditu|aldizkaria=Argia|sartze-data=2020-02-14}}</ref> bi hile lenehago, Jose Inazio Barinagak administrazio kontseilua utzia zuen -ez akzioak- eta Arrate Bilbaok hartu zuen zuzendaritza exekutiboa.<ref name=":5" />
=== Jose Ignacio Barinaga ===
109 ⟶ 116 lerroa:
Uneren baten Pedro Maria Bergaretxe Agirrebeñak ere akzioak izan zituen.<ref name=":5" />
== Beste
▲Zaldibarko zabortegiaz gain, Verterrek [[Debabarrena]] eskualdean zaborrak kudeatzeko hainbat zerbitzu [[esleipen]] eskuratu ditu 2016tik aurrera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ahoztar|abizena=Zelaieta|izenburua=HILO
▲Algunas de las últimas adjudicaciones a la empresa del vertedero de Zaldibar por parte del ayuntamiento de Eibar (consistorio del que fue alcalde el actual Consejero de Medio Ambiente del Gobierno Vasco) y la Mancomunidad de Debabarrena.|hizkuntza=es|data=2020T12:41|url=https://twitter.com/Ahoztar1972/status/1226607179865694208|aldizkaria=@Ahoztar1972|sartze-data=2020-02-09}}</ref>
▲Enpresa handi bati ere zerbitzua ematen zion Verterrek: Productos Tubulares SAU Trapagarango (Bizkaia) enpresaren eskoriak biltzen zituen —altzairuzko hodien produkzioan sortutako zakarrak—. Agiriek ez dute zehazten non botatzen zituen. Esla Ballonti Excavaciones y Obras SM eta Asotrasns SA enpresekin aldi baterako sozietate bat sortua zeukan, lan horretarako: UTE Tubos.<ref name=":2"
=== Ernesto Martinez de Cabredo ===
124 ⟶ 136 lerroa:
Solera Eibarresaren kontseiluan parte hartu duen beste enpresa bat Exclusivas Alai da (Vinos Arzac, Destilerías La Navarra eta Sidras y Txakolis Txomin Zubeldia enpresei lotua).<ref name=":7" />
== Irregulartasunak ==
▲2015 urtean, sententzia batek zabortegiak legez kanpoko hondakinak jasotzen zituela adierazi zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Una sentencia ya advertía en 2015 que la escombrera recibía vertidos ilegales|hizkuntza=es|data=2020-02-09|url=https://www.elcorreo.com/bizkaia/sentencia-advertia-2015-20200209005042-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2020-02-09}}</ref>
▲2016an, Verter Recycling hondakin arriskutsuen legez kanpoko trafikoarengatik ebatzitako sententzia batean agertu zen (euskal Administrazio publikoak eginiko salaketa baten ondorioz), Hera Tratesa enpresarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ahoztar|abizena=Zelaieta|izenburua=HILO
▲La empresa del vertedero de Zaldibar figura en una sentencia del 2016 sobre tráfico ilegal de residuos peligrosos a raíz de una denuncia de la administración pública vasca.|hizkuntza=es|data=2020T12:09|url=https://twitter.com/Ahoztar1972/status/1225874256573140994|aldizkaria=@Ahoztar1972|sartze-data=2020-02-09}}</ref>
== Kanpo estekak ==
| |||