Airearen kutsadura Zaldibarko zabortegiaren hondamendian: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
erref konpontzen |
erref konpontzen |
||
20. lerroa:
Otsailaren 17an:
* Durangoko Udalak ere airearen kalitateari buruzko informazioa eskatu zion Eusko Jaurlaritzari, herriko estazio estatikoa eskainiz.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI
* Miren Larrion Ingurumen Injeniaritza Doktoreak kutsaduraren dispertsio-mapak publiko egitearen premia seinalatu zuen, kutsadura neurketak modu efizienteagoan egiteko eta haren kontrola hobetzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Miren|abizena=Larrion|izenburua=Dioxinas y furanos en el oasis vasco|hizkuntza=es|url=https://www.eldiario.es/norte/vientodelnorte/Dioxinas-furanos-oasis-vasco_6_996760348.html|aldizkaria=eldiario.es|sartze-data=2020-02-17}}</ref>
* Jaurlaritzak alerta perimetroa zabaltzea aztertzen ari zela iragarri zuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI
CSIC-eko Begoña Jimenez eta Esteban Abad<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Alta toxicidad de las dioxinas y furanos que emanan del basurero de Zaldíbar|hizkuntza=es|data=2020-02-19|url=https://www.lavanguardia.com/local/paisvasco/20200219/473655868957/vertedero-zaldibar-toxicidad-peligros-contaminacion.html|aldizkaria=La Vanguardia|sartze-data=2020-02-19}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Arantxa|abizena=Iraola|izenburua=«Oso toxikoak dira dioxinak; maila apaletan ere kontrolatu egin behar dira»|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/2564/007/001/2020-02-20/oso-toxikoak-dira-dioxinak-maila-apaletan-ere-kontrolatu-egin-behar-dira.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2020-02-20}}</ref> ikerlariek, dioxina eta furanoetan adituak, otsailaren 14ko emaitzen kaltegarritasuna erlatibizatu zuten, Jaurlaritzak ezarritako badaezpadako neurriak egokitzat joz, eta haiek sortutako alarma interpretazio akatsei egotziz.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua="Mi interpretación es que no se ha corrido un riesgo grave"|hizkuntza=|egile-lotura=|url=https://www.noticiasdealava.eus/actualidad/sociedad/2020/02/18/interpretacion-corrido-riesgo-grave/1012487.html|egunkaria=https://www.noticiasdealava.eus/|aldizkaria=|formatua=|sartze-data=2020ko otsailaren 19a}}</ref> Otsailaren 18ko krisi-mahaiaren bilera ostean emaniko prentsaurrekoan iragarri zen:<ref>{{Erreferentzia|abizena=Irekia|izenburua=Irekia
* Zoruaren analisiek haren egoera ona erakutsi zutela; ondorioz, barazkiak ekoizteko eta kontsumitzeko debekua altxatzen zela.
35. lerroa:
* Badaezpadako babes-neurriak (etxeak ez egurastea, aire librean ez kirolik egitea) bertan behera geratzen zirela, sua itzalitzat jotzen zelako.
* Dioxina eta furano analisien emaitzak egun horretan ailegatu ziren.<ref name=":96" /> Datuok hitzez ez ba zituzten zehaztu ere, idatzizko txostenean ageri zen ez zela jeitsiera esanguratsurik gertatu aurreko neurketen baloreen aldean>;<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Los niveles de furanos y dioxinas registraron el sábado un pico de 1.200 femtogramos en Ermua|hizkuntza=es|data=2020-02-20|url=https://www.naiz.eus/eu/actualidad/noticia/20200220/los-niveles-de-furanos-y-dioxinas-registraron-el-sabado-un-pico-de-1-200-femtogramos-en-ermua|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2020-02-20}}</ref> are, egun honetan aurkeztu zen dioxina mailaren azken datua handiagoa zen (730 [[Femtogramo|femtogramo,]] otsailaren 16ean), otsailaren 14ko alerta ematea motibatu zuena baino (719 fg; erreferentzia bezala, maila normala 15 fg dira). Berraondoren esanetan, babes-neurriak kentzeko deia "bi egoerak oso desberdinak direlako" egin zen, "lehen sua indar maximoan zegoelako".<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Osakidetza
Otsailaren 20an bertan, 22:00etan, sua berpiztu egin zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Salud recupera las medidas de precaución para un barrio de Ermua tras el nuevo incendio en Zaldibar|hizkuntza=es|data=2020-02-20|url=https://www.elindependiente.com/espana/2020/02/20/levantan-las-recomendaciones-por-dioxinas-en-zaldibar-tras-descender-su-presencia/|aldizkaria=El Independiente|sartze-data=2020-02-21}}</ref> Horren ondorioz, otsailaren 21aren 11:00etan Osasun Sailetik berriz babes-neurriak hartzea gomendatu zuten, baina Sallabente auzoan bakarrik; aholkua bertan behera gelditu zen 17:00ak aldera, bezperan piztutako sua amatatutzat eman zenean.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI
Otsailaren 21ean, Durangoko Udalak airearen neurriak bere kontura hartzen hasi zen.<ref name=":102" /> Abascal Ermuako alkateak lasaitasun mezua zabaldu zuen, "dioxina eta furano mailak askoz ere baxuagoak direla, urte askoan Barakaldon, Ermuan edo Eibarren bizi izan ditugunak baino" esanez.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Los alcaldes de Eibar y Ermua recogen el malestar y el desconcierto de los vecinos|hizkuntza=es|data=2020-02-22|url=https://www.elcorreo.com/bizkaia/alcaldes-eibar-ermua-20200222211431-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2020-02-22}}</ref> Egun berean, Zaldibarko EH Bilduk udalari bilera informatiboa egitea eskatu zion, babes neurriak Sallabenteko Zaldibarko aldeari ere aplikatu behar ote ziren azaltzeko.<ref name=":111">{{erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Vecinos de Abadiño reclaman explicaciones sobre la calidad del aire|hizkuntza=|egile-lotura=|url=https://dotb.eus/dotb-eus-vecinos-de-abadino-reclaman-explicaciones-sobre-la-calidad-del-aire/|egunkaria=https://dotb.eus/|aldizkaria=|formatua=|sartze-data=2020ko otsailaren 22a}}</ref>
Ots 22rako Eitzaga eta Eibarko dioxina/furanoari buruzko datuak espero ziren.<ref name=":96">{{Erreferentzia|izena=Iker|abizena=Rioja|izenburua=El Gobierno vasco da por "sofocado" el fuego en Zaldibar e insiste en que nunca ha habido riesgo por la contaminación con dioxinas y furanos|hizkuntza=es|abizena2=ueza|url=https://www.eldiario.es/norte/euskadi/Gobierno-prohibicion-productos-agricolas-Zaldibar_0_997050602.html|aldizkaria=eldiario.es|sartze-data=2020-02-18}}</ref> Egun horretan, Sallabente inguruko babes-neurriak bertan behera gelditu ziren, dioxina maila arriskugarria ez zela esanez.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI
Otsailaren 25ean, Eibarko sentsore batek (Ibur erreka, Egoarbitzaren bestaldean) haizearen kalitatea "oso txarra" zela neurtu zuten, eta beste hiruk (Ipurua, Unibertsitatea eta Azitain) "txarra". Halere, Eibarko Udalak neurriok fidagarriak ez zirela esan zuten, eta enpresari biharamunean "berrinstalatzeko" agindua eman zion. Era berean, adierazi zuen lainoak kutsadura maila igotzea eragin zuela.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=El Ayuntamiento de Eibar informa de «afecciones» en uno de los medidores de calidad del aire|hizkuntza=es|data=2020-02-24|url=https://www.naiz.eus/eu/actualidad/noticia/20200224/el-ayuntamiento-de-eibar-informa-de-que-los-datos-del-medidos-de-ibur-erreka-no-se-corresponden-a-la-calidad-real-del-aire|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2020-02-25}}</ref>
50. lerroa:
Martxoaren 1ean, Eduardo Rodríguez-Farré Bartzelonako Ikerketa Biomedikuetarako Institutuko irakasle eta Europar Batasunaren Osasun Arrisku Berrien batzorde zientifikoko kideak Efe berri agentziari adierazi zion sutea itzali eta gero ere, dioxinak osasunarentzat arrisku nabarmena izango zirela (bereziki luiziaren inguruan aritutako beharginen osasunean) eta elikadura-katean amaituko zutela. Honen eragina batez ere sistema endokrinoan izaten dela azaldu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dioxinek eta furanoek "zabortegiaren ingurukoen osasun arriskuak areagotu dituzte"|hizkuntza=eu|data=2020-03-01|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/gizartea/osoa/7068002/dioxina-eta-furanoek-zabortegiaren-ingurukoen-osasun-arriskuak-gehitzen-dituzte/|aldizkaria=Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2020-03-02}}</ref>
Martxoaren 5ean, Pedro Luis Arias injeniariak adierazi zuen hondakinen lekualdatzeak partikula solidoen kutsadura halabeharrez ekarriko zukeela (inguruko lurrazalean pausatuko zena aire mugimenduen menpean) eta ia ezinezkoa izango zela gasen konbustioaren eragina ekiditea.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=El
Martxoaren 6ean, Zaldibar Argitu plataformak aire analisiak agentzia independiente baten esku uztea eskatu zuen, Osasun Sailari parte interesatua izatea egotziz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zaldibar
Martxoaren 19ra arte Jaurlaritzak airearen kalitateari buruzko informazioa egunero zabaltzen zuen; egun honetatik aurrera, arazoa kontrolatutzat emanda, laginketen maiztasuna jeistea erabaki zen, emaitzen berri astean behin emanez; era berean, dioxina eta furanoei buruzko datuak hartzeari laga zitzaion.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Irekia|izenburua=Irekia - Ingurumen Sailak Zaldibar inguruko airearen kalitatea monitorizatzen jarraituko du eta asteroko txostenak egingo ditu|hizkuntza=eu|url=https://www.irekia.euskadi.eus/eu/news/61024-medio-ambiente-continuara-monitorizando-calidad-del-aire-entorno-zaldibar-realizara-informes-semanales|aldizkaria=www.irekia.euskadi.eus|sartze-data=2020-03-19}}</ref>
| |||