Enpresa: berrikuspenen arteko aldeak

Enpresaren jabetza-motak eta ondoriozko [[nortasun juridiko]]ak enpresaren helburuak eta antolakuntza, erabakiak hartzeko eskumena eta [[hartzekodun]]ekiko erantzunkizuna eragiten dituzte. Enpresaren nortasun juridikoei buruzko legeria herrialde bakoitzaren [[merkataritza-kode]]an biltzen da batez ere. Era horretan, enpresa mota hauek bereiz daitezke:

 

[[Banakako enpresa]]k: enpresaren jabea [[pertsona fisiko]] bakarra da, [[langile autonomo]]<nowiki/>a. Eta pertsona fisiko moduan [[erantzukizun mugagabe]]a du enpresak sortutako obligazioak betetzeko, enpresaren ondarea eta ondare pribatua bereizi gabe. [[Merkataritza-zuzenbide]]ak, ordea, enpresaburu eta bazkideen erantzukizuna mugatzen duten figurak sortu ditu, eta negozio txiki gehienetan, bereziki zerbitzuen arloan, banakako enpresaren figura aukeratzen dute petsona gehienak.

 

[[Enpresa familiar]]retan jabetzaren gehiengoa familiaren baten esku egoteaz gain, pertsona horiek enpresaren kudeaketan rol nabarmena dute.

 

Bazkideen ekarpenek osaturiko [[kapital (argipena)|kapitala]] [[akzio]]etan banatzen da eta bazkideen ekarpena bere esku dauden akzioek adierazten duten zenbatekora mugatzen da; akzio hauek eskualdatu egin daitezke baldintzarik gabe eta, beraz, bazkideak edo enpresaren jabeak aldakorrak izan daitezke denboran zehar (eta hortik sozietateak duen ''anonimo'' izena).

 

 

Aldi berean estatuaren eta eragile pribatuen partaidetza dutenak.

 

Enpresaren jabeak eta kudeatzaile nagusiak langileak beraiek direnean, era autogestionatuan.

 

Sozietate zibiletan eta ondasun komunitateetan, enpresaren izaera bazkideak diren pertsona fisikoekin dator bat eta beraz, [[erantzukizun subsidiario]], solidario eta mugagabea du, ondasun komunitateetan bazkide bakoitzaren partizipazio-kuotaren araberakoa bada ere. Espainiar zuzenbidean ez dute merkataritza-izaerarik eta beraz, ez dute [[Sozietateen gaineko Zerga]] ordaindu behar.

 

Hauetan bazkideek erantzukizun subsidiario, solidario eta mugagabea dute eta beraz, bazkideek elkarrekiko konfiantza osoa dutenean osatzen dira, sozietate zibiletan bezala. Merkataritza-izera du eta beraz, Sozietateen gaineko zerga ordaindu behar du.

 

Sozietate hauetan bakide kolektiboak zein komanditarioak daude; bazkide kolektiboek lana zein kapitala jartzen dituzte eta erantzukizun mugagabea dute; bakide komanditarioek, berriz, kapitala bakarrik jartzen dute eta euren erantzukizuna kapital horretara mugatzen da.

 

Sozietate anonimoekin batera, sozietate-mota ugariena da; bertan bazkideek jarritako kapitalera mugatzen den erantzukizuna dute, baina printzipioz euren ekarpena ezin zaio beste pertsona bati eskualdatu.