Itsas ugaztun: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
61. lerroa:
 
=== Eboluzioa ===
[[File:Prorastomus BW.jpg|thumb|left|Illustration of †''[[Prorastomus]]'', an early sirenian (40 mya)|alt=A furry, streamlined mammal swimming through the water with toes visible on each foot, similar to those of an elephant. All limbs are thrust backwards or underneath the animal.]]
 
Itsas ugaztunak 129 espeziek osatzen duten askotariko taldea da, eta bizi ahal izateko ozeanoa behar dute<ref>{{Erreferentzia|izena=Kristin|abizena=Kaschner|izenburua=Current and Future Patterns of Global Marine Mammal Biodiversity|orrialdeak=e19653|hizkuntza=en|abizena2=Tittensor|abizena3=Ready|abizena4=Gerrodette|abizena5=Worm|izena2=Derek P.|izena3=Jonathan|izena4=Tim|izena5=Boris|data=2011-05-23|url=https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0019653|aldizkaria=PLOS ONE|alea=5|zenbakia=6|issn=1932-6203|pmid=21625431|pmc=PMC3100303|doi=10.1371/journal.pone.0019653|sartze-data=2019-12-12}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Sandra|abizena=Pompa|izenburua=Global distribution and conservation of marine mammals|orrialdeak=13600–13605|hizkuntza=en|abizena2=Ehrlich|abizena3=Ceballos|izena2=Paul R.|izena3=Gerardo|data=2011-08-16|url=https://www.pnas.org/content/108/33/13600|aldizkaria=Proceedings of the National Academy of Sciences|alea=33|zenbakia=108|issn=0027-8424|pmid=21808012|pmc=PMC3158205|doi=10.1073/pnas.1101525108|sartze-data=2019-12-12}}</ref>. Talde horiek soilik biltzen dira talde batean itsas ingurunea elikatzeko behar dutelako eta horrekiko mendekotasuna dutelako. Itsas inguruneen beharrizan maila asko aldatzen da espeziearen arabera. Itsas ugaztunek ur-ingurunean bizitzeko garatzen dituzten moldapenak oso desberdinak dira baita espezieen arabera ere. [[Zetazeo|Zetazeoak]] eta sirenioak guztiz urtarrak dira eta, ondorioz, uretako bizimodua izatera behartuta daude. Baleak eta itsas lehoiak, aldiz, erdiurtarrak dira eta, haien denbora gehiena uretan ematen duten arren, lehorrera bueltatu behar dira [[estalketa]], [[Muda (biologia)|muda]] edo haziera moduko funtzio garrantzitsuak betetzeko. Azkenik, itsas igarabek eta hartz zuriek ez dute ur-ingurunean bizitzeko horrenbeste [[Moldamen|moldapen]]. Mota desberdinetako itsas ugaztunen dieta ere askotarikoa da. Batzuk [[Zooplankton|zooplanktonaz]] elikatzen dira, beste batzuk arrainez, txipiroiz, itsaskiz eta algez, eta gutxi batzuk bestelako ugaztunez elikatzen dira.
 
74 ⟶ 76 lerroa:
 
Oro har, lehorreko [[Amniota|amniotoen]] itsasoaren kolonizazioa [[Zenozoiko|Zenozoikoan]] maizago gertatu zen [[Mesozoikoa|Mesozoikoan]] baino. Joera hori bultzatu zuen faktorea izan zen kostatik gertu zeuden itsas inguruneen emankortasunaren handipena. Trantsizioa erraztu zuen [[Endotermiko|endotermia]] ere erabakigarria izan zen.
 
 
== Banaketa eta habitata ==