Lankide:B9 Irati/Proba orria: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
37. lerroa:
Iratze-espezieak habitat ugaritan bizi dira, altitude handiko mendietan baita basamortu lehorretako arroketan. Hasiera batean, iratzeak habitat marjinaletan hobe hazten direla dirudien arren, ingurune-faktoreek landareen loratzea mugatzen duten guneetan, haien hazkuntza arrakastatsuagoa dela ikusi da. Iratze batzuk [[sastraka]] espezien artean sailkatzen dira, ''[[Iratze arrunt|pteridium]]'' generoko iratzea, esaterako, [[Eskozia|Eskoziar]] mendialdean kokatzen dena, baita ''[[Azolla]]'' deituriko iratzea, laku tropikaletan aurki daitekeena. Bi espezieak azkar hedatzen diren koloniak sor ditzakete.
 
Iratzeak lau habitat desberdinetan aurki daitezke, [[baso]] laiotz eta hezeetan; [[Haitz|harkaitzetan]], eguzkitik babestetutababestuta dauden guneetan batez ere; azidozko [[Zingira|zingiretan]] eta azkenik, [[zuhaitz]] tropikaletan, azkeneko horretan, espezie ugari [[Epifito|epifitoak]] dira.
 
Iratze epifitoak bereziki, dibertsitate handiko [[ornogabe]] askoren ostalari dira, [[txori-kabi motako iratzeak]] adibidez, [[oihan]] olaretako hektarea batean aurkitzen den ornogabe-biomasaren erdia dute.
 
Iratze ugari [[mikorriza]] onddoaren asoziazioaren menpeko dira. Beste ugari pH tarte espezifikoetan soilik hazten dira; esate baterako, [[Ipar AmerikakoAmerika|Ipar Ameriketako]] ekialdean, ''[[Lygodium palmatum]]'' iratze eskalatzailea azidotasun handiko zoru hezeetan soilik hazten da. ''[[Cystopteris bulbifera]]'' iratzea berriz, [[Kareharri|kareharritan]] aurkitzen da.
 
Iratzeen esporek [[lipido]], [[proteina]] eta kaloria eduki aberatsa dute eta ornogabeak beraz, horietaz elikatzen dira.  Europear [[Basasagu|basasaguak]] (''[[Basasagu|Apodemus sylvaticus]]''), ''[[Culcita macrocarpa]]'' iratzearean esporaz elikatzen dela ikusi da; [[Gailupa arrunt|gailupa arruntak]] (''[[Gailupa arrunt|Pyrrhula murina]]'') eta [[Zeelanda Berria|Zeelanda Berriko]] isatsa motzeko [[Saguzar|saguzarrak]] (''[[Mystacina tuberculata]]'') ere, iratzeen esporaz elikatzen dira.