Odonatu: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
17. lerroa:
== Ezaugarri fisikoak ==
[[Fitxategi:Common blue damselfly02.jpg|thumb|eskuinera|180px|''Austrolestes annulosus'']]
ToraxaItxuraz hiruoso zatizantzekoak osaturikdira dagoodonatu heldu guztiak: gorputza baino askoz zabalagoa den burua dute, gorputz luze eta estua, eta mintzezko lau hego garden. Oso buru higikorra, bi begi elkartu handi eta hiru ozelo txiki dituzte; antena laburrak; ahoa beheko ezpain oso garatu batez murtxikatzeko egokitua; mesotoraxa eta metatoraxa bat eginik, eta metatoraxa, berriz, askea.; Hiruhiru hanka pare ia berdinak enborraren barrualdera giltzatuak, eta hiru tartsoko artexoak dituztela muturrean. Bi hego pare dituzte, lotunea hanken atzean dutenak, luzetarako zain askorekin eta hegal-estigma nabarmenak dituztela, eta sabelalde luzea, hamar segmentuz osatua.
Buru borobil samarra dute, gorputza baino askoz zabalagoa, eta oso higikorra. Ahoa, beheko ezpain oso garatu batez, murtxikatzeko egokiturik dago. Buruaren alboetan bi begi konposatu handi dauzkate, eta hiru [[ozelo]] erdialdean. Begi konposatuek ikuspegi panoramikoa eskaintzen diete, eta metro batzuetako distantziatik edozein mugimendu soma dezakete. Begi konposatua [[omatidio]]ez eraturik dago. Berez, omatidio bakoitza lente-sistema batez eta zortzi fotorrezeptorez osatua da. Nolanahi ere, burduntzi handi batek 30.000 omatidio ditu begi bakoitzean. Aldi berean, garunaren %80 informazio bisuala aztertzeko da. Ereduak erabiliz egin diren esperimentuetatik ondorioztatu denez, odonatuek forma eta koloreak bereizteko zorroztasun handia garatu dutela uste da. Halaber, sentikortasun nabaria dute argi polarizatuarekiko, eta hau, [[erle]] eta [[inurri]]en antzera, orientaziorako erabil dezakete. Beraz, ikusmen-mundua bizi dute. Gainerako zentzumen-organoen garapena oso eskasa izan da, eta antenak berak, usaimen-organo nagusiak, ia nabariezinak dira.<ref name=alt1/>
 
=== Begiak ===
Toraxa hiru zatiz osaturik dago: mesotoraxa eta metatoraxa bat eginik, eta metatoraxa, berriz, askea. Hiru hanka pare ia berdinak enborraren barrualdera giltzatuak, eta hiru tartsoko artexoak dituztela muturrean. Bi hego pare dituzte, lotunea hanken atzean dutenak, luzetarako zain askorekin eta hegal-estigma nabarmenak dituztela, eta sabelalde luzea, hamar segmentuz osatua.
BuruOso borobilmunta samarrahandikoa dute,da gorputzaodonatuen baino askoz zabalagoa, eta oso higikorraikusmena. Ahoa, beheko ezpain oso garatu batez, murtxikatzeko egokiturik dago. Buruaren alboetan biDituzten begi konposatu handi dauzkate, eta hiru [[ozelo]] erdialdean. Begi konposatuekhandiek ikuspegi panoramikoa eskaintzen diete, eta metro batzuetako distantziatik edozein mugimendu soma dezakete. Begi konposatua [[omatidio]]ez eraturik dago. Berez, omatidio bakoitza lente-sistema batez eta zortzi fotorrezeptorez osatua da. Nolanahi ere, burduntzi handi batek 30.000 omatidio ditu begi bakoitzean. Aldi berean, garunaren %80 informazio bisuala aztertzeko da. Ereduak erabiliz egin diren esperimentuetatik ondorioztatu denez, odonatuek forma eta koloreak bereizteko zorroztasun handia garatu dutela uste da. Halaber, sentikortasun nabaria dute argi polarizatuarekiko, eta hau, [[erle]] eta [[inurri]]en antzera, orientaziorako erabil dezakete. Beraz, ikusmen-mundua bizi dute. Gainerako zentzumen-organoen garapena oso eskasa izan da, eta antenak berak, usaimen-organo nagusiak, ia nabariezinak dira.<ref name=alt1/>
 
=== Hegalak ===
Odonatuen hegalak zainez beteak dira guztiz, halako sare-moduko bat eratuz. Pare biak minzkarak eta berdin-antzekoak dira, kakarraldo eta beste zenbait intsekturen egitura gogorrik gabekoak, eta tximeleten ezkatak edo ile txikiak ere falta dituztelarik. Gainera, atsedena hartzeko animalia pausatzen denean, hegoak ezin dira tolestu gorputzeko bizkarraldean. Intsektu hegadun guztien artetik, odonatuek eta efemeropteroek dute horrelako hego-eredu primitiboa, eta hori dela eta entomologoek intsektu pterigoto (“hegaldun”) [[Palaeoptera|paleopteroak]] (“hegadun zaharkituak”) direla esaten dute terminologia teknikoa erabiliz. Horrelako hegalekin burduntzi eta sorgin-orratzek ezin dute zirrikituetatik-eta ibili, eta beraz, itxita dute mundu horretaranzko sarbidea. Mundu horretan intsektu [[Neoptera|neopteroek]] lortu dute arrakasta, hau da, hegoak tolestuta bertan ibil daitezkeenek.<ref name=alt1/>
== Habitata ==
Ingurune urtarrei lotuta bizi dira, ura behar baitute haien [[Ninfa (biologia)|ninfak]] garatzeko.