Resurreccion Maria Azkue: berrikuspenen arteko aldeak

 

Badirudi prentsa artikulu batzuetan kezkatua agertu zela hirietako toponimia gero eta erdaldunago bihurtzen ari zela eta. Etxe eta auzune berrientzat euskarazko izenak asmatzea izan zen Azkueren beste lanetako bat. [[Ramon de la Sota]] adiskidearen txaletei jarritako ''[[Ibaigane jauregia|Ibaigane]]'' eta ''Lertegi'' izenak Azkueren asmazioa dira, Sotaren beraren ''Goiz Ederra'' yatearen izena bezala. [[Getxo]]n aberatsentzat egindako auzo eta jolasguneek ere Azkuek asmatutako izenak daramatzate: [[Neguri]], Ondategi edo Jolaseta, besteren artean.

 

Garai hartan [[Sabin Arana]]rekin eta [[Ramon de la Sota]]rekin harremana izan zuen, ideologikoki euskal nazionalismora bihurtuz. Beraz, sarri esan denaz bestera, Azkue ez zen [[karlismo|karlista]] izan, baizik eta gazterik egin zuen abertzaletasunaren hautua, nahiz eta gai askotan Aranarekin eta aranazaleekin bat ez etorri, batik bat euskarari buruz. [[1916]]an, [[Eusko Langileen Alkartasuna|ELA]] sindikatuaren "socio protector" (bazkide babesle) gisa ageri da. Azkueren nazionalismoa kulturazaleagoa zen, aranazaleek nabarmendu nahi zituzten arraza-ezaugarrien aldean. Hala ere, ez zen alderdi gizona, eta identifikazio politikoa saihestu egin zuen. Politika zuzena baino maiteago zuen kultura arloko ekintza.

 

Urte luzez, [[Hego Euskal Herria|Hego Euskal Herriko]] idazleen eta euskaltzaleen artean bi joera nagusi izan ziren: aranazaleak eta azkuezaleak. Idazle jeltzaleak Sabino Aranak emandako hizkuntza-ereduaren alde lerratu ziren salbuespenik gabe. Urteak joan ahala ordea, jeltzale askoren iritziak Azkueren ikuspegira hurbildu ziren, hala nola [[Seber Altube]] euskaltzaina.

[[1904]]. urtean Azkuek Bilbo utzi eta Europan zehar ibili zen bost urtez, lehenik [[Tours]]-en ([[Frantzia]]) bere hiztegi hirueledunerako materialak jasotzen eta ondoren [[Brusela]]n ([[Belgika]]) eta [[Kolonia (Alemania)|Kolonian]] ([[Alemania]]) musika ikasketak osatzen.