Tanzania: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
49. lerroa:
| oharrak =
}}
'''Tanzania''', izen ofiziala '''Tanzaniako Errepublika Batua'''<ref name="Euskaltzaindia">{{erreferentzia|url=https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0038.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak}}</ref> ({{lang-en|United Republic of Tanzania}}; {{lang-sw|Jamhuri ya Muungano wa Tanzania}}), [[Ekialdeko Afrika]]ko estatu burujabea da, [[Afrikako Aintzira Handiak|Afrikako Aintzira Handien]] eskualdean dagoena. Iparraldean [[Kenya]] eta [[Uganda]] ditu, [[Indiako ozeanoa]] ekaildeanekialdean, [[Ruanda]], [[Burundi]] eta [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]] mendebaldean, eta [[Zambia]], [[Malawi]] eta [[Mozambike]] hegoaldean. 947.303 kilometro koadroko eremua hartzen du, eta 55,5 milioi biztanle zituen 2016an.<ref name="zenbatespen"></ref> Hiriburua [[Dodoma]] da [[1974]]az geroztik, baina [[Dar es Salaam]] da hiri nagusia eta gune ekonomikorik garrantzitsuena. Gainerako hiri nagusiak Mwanza, Tabora, Mbeya eta Tanga dira.
 
== Geografia ==
=== Mugak ===
Tanzania Ekialdeko Afrikan dago. Ekialdean [[Indiako ozeanoa]]rekin du muga; iparraldean, [[Kenya]], [[Victoria (aintzira)|Victoria]] aintzira eta [[Uganda]]rekin; mendebaldean, [[Ruanda]], [[Burundi]], [[Tanganyika]] aintzira eta [[Zambia]]rekin; eta hegoaldean, [[Malawi]], [[Nyassa (aintzira)|Nyassa]] aintzira eta [[Mozambike]]rekin. [[Mafia (uhartea)|Mafia]], [[Pemba (Tanzania)|Pemba]] eta [[Unguja]] (Zanzibar) uharteak ere hartzen ditu herrialdeak. Denera, 1.424 kilometroko kostaldea du Indiako ozeanoaren bazterrean.<ref>{{erreferentzia|abizena= |izena= |url= http://www.fao.org/3/a0477e/a0477e13.htm |izenburua= Bolivia |bilduma = Country review: United Republic of Tanzania | argitaletxea= fao.org |sartze-data= 2019-6-18}}</ref>
 
=== Eskualde naturalak ===
* Herrialdearen erdialdea, [[Tanganyika]] eta [[Nyassa (aintzira)|Nyassa]] aintziretatik ekialdera, [[goi-ordoki]] zabal bat da, batez beste 1.000 metroko garaiera duena. Goi -ordokiaren hegoaldeko erdian larreak dira nagusi, baina iparraldean nekazaritza lurrak daude. Bertan dago [[Dodoma]], Tanzaniako hiriburua.
* Ipar-ekialdea oso menditsua da. Bertan daude [[Meru mendia|Meru]] (4.562 metro), sumendi aktiboa, [[Kilimanjaro]] (5.889 metro), sumendi jardueragabea, eta [[Usambara mendiak|Usambara]] eta [[Pare mendiak|Pare]] mendilerroak. Mendi horien ekialdean dago [[Rift Haran Handia]]ren ekialdeko adarra; haranarenpitzadura erraldoi hondoanhorren barnean aintzira gaziak daude, hala nola, [[Natron aintzira|Natron]], [[Eyasi (aintzira)|Eyasi]] eta [[Manyara (aintzira)|Manyara]]., Pitzaduraeta erraldoi horren barnean daude Ngorongoroko kraterra etabaita [[Ngorongoro Kontserbazio Eremua|Ngorongoro kraterra]] ere.
* Ipar-mendebaldean, Kenya, Uganda eta Tanzaniaren arteko mugan, [[Victoria (aintzira)|Victoria]] aintzira dago, Afrikako handiena. Horren hego-mendebaldean, [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]] eta Tanzaniaren arteko mugan, [[Tanganyika]] aintzira hedatzen da. [[Sabana]]k estaltzen ditu Victoria, Tanganyika eta Nyassa aintziren arteko zabaldiak.
* Ekialdeko itsasaldean dago Tanzaniako hiririk handiena, [[Dar es Salaam]]. Aipagarriak dira kostalde horretako [[mangladi]]ak.
 
=== Hidrografia ===
 
== Historia ==