Txikipedia:Otomandar Inperioa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\[\[(?!File)(?!Fitxategi)(?!Kategoria)(.*?)\]\] +{{txp|\1}})
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\{\{txp\|(.*?)\|+\1\}\} +{{txp|\1}})
1. lerroa:
{{PAGEBANNER:Ottoman flag.svg|origin=0,0}}
[[Fitxategi:Ottomaanse Koloniale rijk 16e eeuw.jpg|thumb|400px|<center>Otomandar Inperioaren hedadura 17. mendean.]]
'''Otomandar Inperioak''' {{txp|Ekialde Hurbila|Ekialde Hurbilaren}} eta Europako {{txp|Ekialdeko Europa|ekialdearen}} zati handi bat menderatu zuen ia 600 urtez. Sortu, 1299an sortu zen, eta 1923an amaitu zen. Haren ordez, gaur egungo {{txp|Turkia|Turkia}} izeneko herrialdea sortu zen.
 
==Nola sortu eta zabaldu zen?==
Turkiako Anatolia eskualdeko tribuen {{txp|Buruzagi|buruzagi}} batek, Osman I.a izenekoak, sortu zuen Otomandar Inperioa; Anatoliako lur asko menderatzen hasi zen, eta, bere agintepean, herri konkistatuetako jendeari askatasuna eman zion haien erlijioarekin jarraitzeko.
 
Inperioa gehiago zabaldu zen ondorengo 150 urteetan. Garai hartan, 15. mendean, {{txp|Bizantziar Inperioa}} ({{txp|Ekialdeko Erromatar Inperioa}}) zen munduko inperiorik indartsuena. Bada, 1453. urtean, otomandarrek {{txp|Konstantinopla}} konkistatu zuten, Bizantziar Inperioko {{txp|Hiriburu|hiriburua}}. Mehmed II.a Konkistatzailea zen haien sultana (erregea). Sultan horrek bere inperioko hiriburu izendatu zuen Konstantinopla, baina izena aldatu zion eta, geroztik, hiria {{txp|Istanbul|Istanbul}} deitzen da. Handik aurrera, hainbat mende luzez, Otomandarren Inperioa izan zen mundu osoko inperiorik zabal eta indartsuenetako bat.
 
==Nolako eragina izan zuen Europan?==
Konstantinopla konkistatua izan zenean, han bizi ziren pertsona ugari, artista eta jakintsu ugari haien artean, {{txp|Italia|Italiarantz}} atera ziren ihesi. Hori oso lagungarria izan zen Europan {{txp|Errenazimentu|Errenazimentu}} edo Pizkundearen hasiera bultzatzeko.
 
Gainera, {{txp|Europa|Europako}} nazioek bide berriak bilatu behar izan zituzten {{txp|Asia|Asiarekin}} eta {{txp|Ekialde|Ekialdearekin}} egiten zuten {{txp|Merkataritza|merkataritzarako}}; izan ere, Europa kristaua zen eta Otomandarren Inperioa, berriz, musulmana, eta elkarren etsaiak ziren. Horregatik, europar merkatariak ez ziren ausartzen inperio horretako lurretatik sartzen.
17. lerroa:
==Suleiman Bikaina sultana==
[[Fitxategi:EmperorSuleiman.jpg|left|thumb|250px|<center>Suleiman Bikaina sultana.]]
Suleiman Bikaina sultanaren garaian jo zuen inperio honek goia, orduan izan zuen bere unerik onena. Sultan honek 1520 eta 1566 bitartean agindu zuen, eta bitarte horretan haren inperioa Europa barruraino ere zabaldu zen: {{txp|Grezia|Grezia}}, {{txp|Hungaria}} eta {{txp|Balkanak}} konkistatu zituen, eta {{txp|Austria|Austriako}} {{txp|Viena|Viena}} hiriaren ateetaraino iritsi zen 1529an, baina ezin izan zuen menderatu.
 
==Nola bukatu zen Otomandarren Inperioa?==