Txikipedia:Joseph Haydn: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\[\[(?!File)(?!Fitxategi)(?!Kategoria)Txikipedia:(.*?)\|(.*?)\]\] +{{txp|\1|\2}})
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\[\[(?!File)(?!Fitxategi)(?!Kategoria)(.*?)\]\] +{{txp|\1}})
1. lerroa:
{{PAGEBANNER:Gutenberg.net 13504 illus6.jpg|origin=0,0}}
'''Joseph Haydn''' konpositore edo {{txp|Musikagile|musikagile}} [[{{txp|Austria|austriar]]}} bat izan zen. 1732an jaio eta 1809an hil zen. Haurra zenean, [[{{txp|Viena|Vienako]]}} San Esteban katedraleko koruan abestu zuen, eta gero apaiztu zen eta musika-irakasle bihurtu zen.
[[Fitxategi:Franz Joseph Haydn 1732-1809 by John Hoppner 1791.jpg|thumb|left|350px|<center>Haydn, 1791ko erretratu batean.]]
Oso trebe zen [[{{txp|kontrabaxu|kontrabaxua]]}} eta klabezin edo [[{{txp|klabizenbalo|klabizenbaloa]]}} jotzen, eta bere lehen [[{{txp|Ganbera-musika|ganbera-musikarekin]]}} eragin handiko pertsonaia batzuen arreta bereganatu zuen; horrela, Esterházy printzearen kapera-maisua izan zen; kapera-maisua {{txp|Orkestra|orkestra}} txiki baten zuzendaria da. Aldi berean, obra asko egin zituen, bai pianorako zein orkestrarako, bai eta 24 [[{{txp|opera]]}} ere. Haren ospea Europa osora zabaldu zen berehala.
Haydn oso ezaguna da bi obrarengatik. Lehenengoa “Kreazioa” da, lau koru dituen orkestra-obra ikaragarria, [[{{txp|Londres|Londresen]]}} zegoen bitartean konposatu zuena. Obra horretan azaltzen da nola Jainkoak mundua sortu zuen. Bigarren obra ospetsua “Enperadorearen himnoa” da. Haydnek obraren melodia idatzi zuen Austriako enperadorearentzat, baina gaur egun [[{{txp|Alemania|Alemaniako]]}} himno nazionala da, nahiz eta beste testu bat duen.
 
Mozarten adiskide izatera eta Beethoven gaztea ezagutzera ere iritsi zen.