Txikipedia:Erromatar Inperioaren gainbehera: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\[\[(?!File)(?!Fitxategi)(?!Kategoria)Txikipedia:(.*?)\|(.*?)\]\] +{{txp|\1|\2}}) |
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\[\[(?!File)(?!Fitxategi)(?!Kategoria)(.*?)\]\] +{{txp|\1}}) |
||
3. lerroa:
'''Erroma''' 1.000 urtez izan zen {{txp|Europa|Europako}} eta {{txp|Mediterraneo itsasoa|Mediterraneo}} inguruko nagusia eta herrialde indartsuena. Baina, gure aroko 200. urte inguruan, nagusitasun horren gainbehera hasi zen. {{txp|Erromatar Inperioa|Erromatar Inperioa}} oso handia zen eta gero eta zailago zen gobernatzea. Azkenik, 476. urtean, Erroma hiria {{txp|Barbaro|barbaroek}} konkistatu eta {{txp|Mendebalde|mendebaldeko}} inperioa deseginda geratu zen.
Erromatar Inperioaren garairik onena gure aroko 117. urte inguruan izan zen,
==Zergatik hasi zen gainbehera hori?==
10. lerroa:
* Erromatar politikari eta agintarien {{txp|Ustelkeria|ustelkeria}}
* Barneko gerrak eta gatazkak
* Barbaro deitutako herrien erasoak (
* Erromatar armadaren antolaketa gero eta okerragoa
* Inperioa gobernatzeko arazo gero eta handiagoak
==Inperioaren zatiketa==
Gure aroko 285. urtean,
Ondoren, beste mende batez edo, inperioa berriro batu zen, gero hiru zatitan banatu eta, azkenik, bitan zatikatu zen betiko, K.a. 395 urtean. Hortik aurrera, Mendebaldeko Inperioa {{txp|Antzinako Erroma|Erromaren}} esku egon zen, eta Ekialdekoa, berriz,
Erromaren gainbehera edo erorketaz hitz egiten denean, Mendebaldeko Inperioari buruz izaten da. Ekialdeko zatiari
==Zer gertatu zen bukaeran?==
Hainbat mende luzez, Erroma hiriak eutsi egin zien haren etsaien eraso guztiei; inork ezin izan zuen konkistatu. Aldiz, 410. urtean, bisigotoak deritzan
Inbasioen beldurrez, Mendebaldeko Inperioro hiriburua eta enperadorearen egoitza beste hiri batzuetara eraman ziren hainbat aldiz: Mediolanum (gaurko
Azkenik, 476. urtean,
Handik aurrera, Erromaren antolaketa politikoa desagertu zenean, aldaketa handiak gertatu ziren Europa osoan. Erromak gobernu indartsu bat, kultura-egitura eta antolaketa bat zeukan; baina aurrerantzean, horrelakorik ez zegoen ezer. Hortik aurrerako garaiari Europako "urte ilunak" deitu izan zaie, bi arrazoirengatik: batetik, Erromako goimailako kultura ia erabat desagertu zelako; eta, bestetik, askoz gauza gutxiago dakizkigulako garai hartaz aurreko garaiez baino; erromatarrek testu idatzi asko utzi zituztelako dakizkigu gauza asko haiei buruz, baina inperioa desagertzean, ia testurik bat ere ez zuen inork idatzi.
|