Otso: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t 85.86.31.166 wikilariaren aldaketak ezabatuz, TheklanBot wikilariaren azken bertsiora itzularazi da. |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
4. lerroa:
| authority = [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758<ref>{{erreferentzia|abizena=Linnæus|izena=Carl|izenburua=Systema naturæ per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis |liburukia= I|urtea=1758|argitaletxea=Laurentius Salvius|lekua=Holmiæ (Stockholm)|orrialdea=39–40|url=http://www.biodiversitylibrary.org/item/80764#page/49/mode/1up|edizioa=10}}</ref>
}}
'''Otsoa''' (''Canis lupus'') [[ugaztun]] [[haragijale]] bat da, [[karniboro]]en ordenakoa. Otsoetatik [[txakur]]rak etxekotu ziren duela gutxienez 12.000 urte; hala ere, nabaritasun genetiko batzuek duela 150.000 urte arte aurreratzen dute otsoa etxe abere bihurtzea. Gizakiak [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] otso guztiak hil zituen [[1950]]. urterako,<ref>{{erreferentzia|izena= J. R. |abizena= Aihartza|url= http://www.ikasbil.net/jetspeed/portal/media-type/html/user/anon/page/artikulua?gid=124644 |izenburua= Otsoa Euskal Herrira heldu |aldizkaria= HABE|alea= 211|data= 1992ko urtarrila}}</ref> baina azkeneko hamarkadetan berriro ere [[Araba]]-[[Bizkaia|Bizkaietako]] mendebaldean bizi izatea lortu zuen XXI. mendearen hasieran, Iberiar penintsularen mendebaldetik itzulita; baina euskal herritarrek dagoeneko hil dituzte herri honetan sortu diren otso komunitate guztiak, txakur basatiek hildako ganaduaren errua otsoari leporatzen baitzaio. Gainera, [[Bizkaiko Foru Aldundia]]k eta [[Arabako Foru Aldundia|
== Ezaugarriak ==
30. lerroa:
* [[Iberiar otso]]a (''Canis lupus signatus''). Euskal Herriko otsoa da.
* [[Tundrako otso
* [[Arabiar otso
* [[Otso artiko
* [[Mexikar otso
* [[Errusiar otso
* [[Kaspiar itsasoko otso
* [[Tibeteko otso]]a (''Canis lupus chanco'')
* Hokkaidoko otsoa(''Canis lupus hattai''): desagertua
* Honshu otsoa (''Canis lupus hodophilax''): desagertua
* [[Italiar otso
* [[Eurasiar otso
* Ekialdeko tinber otsoa (''Canis lupus lycaon'')
* [[Lautadetako otso
* [[Mackenzie haraneko otso
* [[Indiar otso
Horietatik guztietatik ''[[Iberiar otso|Canis lupus signatus]]'' da [[Euskal Herria]]n bizi dena. Gizakiaren jazarpenaren ondorioz, XX. mendearen bigarren erdian Euskal Herrian ez da otso alerik ere bizi ahal izan. XXI. mendearen hasieran [[Araba]]-[[Bizkaia|Bizkaietako]] mendebaldean kumaldiak aurrera ateratzea lortu zuen, baina abeltzainek otsoari leporatu zioten basa txakurrek egindako ganadu hilketak ere, eta ehiztariek laster hil zituzten otso talde guzti-guztiak, Arabako eta Bizkaiko aldundiek mugarik gabeko otso ehizaldiak baimenduta.<ref name=Elizegi20160124/><ref name=Zuazo20160127/> Oraingoz, oso zail du Euskal Herriko beste aldeetara zabaltzea, gizakiak galarazten baitio.<ref name=oihanelakar/><ref>{{erreferentzia|izena= I. |abizena=Ormaetxea|url= http://www.euskaljakintza.com/2008/02/02/otsoa-euskal-herrian/ |izenburua= Otsoa Euskal Herrian? |aldizkaria= Euskal Jakintza|data= 2008-02-02}}</ref>
|