Elisabet I.a Gaztelakoa: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
No edit summary |
||
6. lerroa:
== Bizitza ==
[[Joan II.a Gaztelakoa]]ren eta Elisabet Portugalgoaren alaba zen. Bere anaia Alfontso hil zenean, [[1468]]an koroaren jaraunsle izendatu zuten, Guisandoko itunaren bidez. Erreginaren anaiorde [[Henrike IV.a Gaztelakoa]]k, beronen alaba [[Joana Beltraneja]]ren eskubidea baztertuz onartu zuen delako itun hori.
[[Fitxategi:Isabel la Católica 01b.jpg|thumb|291x291px|Elisabet I.aren estatua [[Madril|Madrilen]]]]
[[1469]]an [[Fernando II.a Aragoikoa|Fernando printzearekin]] ezkondu zen. Ezkontza isilpean egin behar izan zen, besteak beste, [[Luis XI.a Frantziakoa]]k arriskutsua ikusten zuelako Gaztelaren eta Aragoiren arteko batasuna.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Más Isabel - ¿Tuvo gemelos Isabel 'La católica'?|hizkuntza=es|data=2013-10-28|url=http://www.rtve.es/television/20131028/mas-isabel-tuvo-gemelos-isabel-catolica/778966.shtml|aldizkaria=RTVE.es|sartze-data=2019-03-03}}</ref><ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Isabel I la Católica|url=http://www.cervantesvirtual.com/portales/isabel_i_la_catolica/|aldizkaria=www.cervantesvirtual.com|sartze-data=2019-03-03}}</ref>
Joana Beltranejak Gaztelako koroa eskuratu nahi zuenez, [[Portugalgo Erresuma|Portugalen]] laguntzarekin [[Gaztelako Ondorengotzaren Gerra|Gerra Zibilari]] hasiera eman zion. Elisabeten aldekoek garaitu ondoren ([[1476]]), [[1479]]an Gaztela, Aragoi eta Portugalek bakea sinatu zuten, [[Alcáçovasko ituna]]ren bitartez.
Bestalde, Elisabet eta Fernandoren helburu nagusia monarkiaren boterea indartzea izan zen. Hartarako, nobleei indarra kendu zieten, errentak gutxitu, etab. Granadako gerran irabazle izan zen, eta [[Kristobal Kolon]]i lagundu zion, Ameriketarako bidaia egiteko bideak errazturik. Bera erregetzan zegoela beretu zuen Espainiak [[Melilla]] ([[1497]]).<ref name=":0" />
== Testamentua ==
[[Fitxategi:Testamento Isabel Catolica.jpg|thumb|Elisabet I. Katolikoaren testamentua]]
Testamentuan, Elisabetek [[Juana la Loca|Juanari]], bere alaba, eman zion Gaztelako koroa, baina Fernandori eman zion erregeordetza Juana ezin zuelako erregina izan. Halere, Fernando uko egin behar izan zuen, eta [[Filipe I.a Gaztelakoa|Felipe]], Juanaren senarra, erregeordetza bere gain hartu zuen. Hil zenean, Fernandori itzuli zioten erregeordetza. Orduan, Juana kartzelara eraman zuen.<ref name=":0" /><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Testamento de Isabel la Católica - Wikisource|url=https://es.wikisource.org/wiki/Testamento_de_Isabel_la_Cat%C3%B3lica|aldizkaria=es.wikisource.org|sartze-data=2019-03-03}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Testamento de Isabel la Católica - Obra - ARTEHISTORIA V2|data=2014-02-22|url=https://web.archive.org/web/20140222192654/http://www.artehistoria.jcyl.es/v2/obras/668.htm|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2019-03-03}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Análisis al testamento de Isabel la Católica, por Luis Suárez Fernández. Ideas más importantes subrayadas.|hizkuntza=es-ES|data=2008-11-19|url=https://historiadoreshistericos.wordpress.com/2008/11/19/analisis-al-testamento-de-isabel-la-catolica-por-luis-suarez-fernandez-ideas-mas-importantes-subrayadas/|aldizkaria=Historiadores Histéricos|sartze-data=2019-03-03}}</ref>
== Erreferentziak ==
| |||