Nerbio hipogloso: berrikuspenen arteko aldeak

'''Nerbio hipoglosoa''' XII. [[Nerbio kranial|garezurreko nerbio]]<nowiki/>a da, eta [[Mihi|mihiarenmihi]]aren muskulu intrintseko eta estrintseko guztiak (hioglosoa, estiloglosoa eta genioglosoa) inerbatzen ditu, [[Nerbionerbio bago|nerbio bagoak]]ak inerbatzen duen palatoglosoa izan ezik. Nerbio hau somato[[nerbio motore|motorea]] da soilik. Hipoglosoaren nukleoak neurona motore handiz osatutako nukleo bat osatuko du 4. bentrikuluaren oinaldean: '''nerbio hipoglosoaren trigonoa''', eta hau izango da nerbioak [[enbor entzefaliko]]<nowiki/>an izango duen jatorria. Bere zuntzen kopuru txiki bat, behera egin eta [[Burezur|hipoglosoaren hobia edo hobi prekondileoar]]<nowiki/>en bidez, lepora iristen da. Azkenean, berriro ere mihiaren muskuluetara abiatzen da. Bi nerbio hipogloso izango ditugu gorputzean, eskuineko bat eta ezkerreko bat.

Hizketan eta irensketan parte hartzen duten muskuluen kontrola eramatea da nerbio honen funtzioa, mihiaren itsasketa eta alde batetik besterako mugimenduak barne. Nerbio honek jasan ditzazken kalteak hizketarako gaitasunean eta mihiaren itxuran eragin dezakete. Normalean kalte hauek traumatismoen, kirurgiaren edota gaixotasun neuronal motoreen ondoriozkoa.

Nerbio hipoglosoa enbor entzefalikoaren azpiko mailatik,<ref name="Purves">{{Erreferentzia|izenburua=Neuroscience|argitaletxea=Sinauer Associates|data=2012|url=https://www.worldcat.org/oclc/754389847|edizioa=5th ed|isbn=9780878936953|pmc=754389847}}</ref> oliba eta piramidea banatzen dituen erraboileko aurre alboko ildoaren<ref name="Barnett2006">{{Erreferentzia|izenburua=Neuroscience nursing : a spectrum of care|argitaletxea=Elsevier Mosby|data=2008|url=https://www.worldcat.org/oclc/155673013|edizioa=3rd ed|isbn=9780323044011|pmc=155673013}}</ref> mailako bizkarmuinetik ateratzen diren zuntz kopuru txikiek osatzen dute. Nerbioa espazio subaraknoideotik pasako da eta  dura materra zulatuko du gertu h[[hiopglosoaren |ipoglosoaren kanal]]<nowiki/>aren gertutik, hezur okzipitalera irekiz.{{Sfn|Gray's Anatomy|2008}}

Ondoren hipoglosoaren kanaletik atera eta adar meningeo bat emango du.

Gainera bere zuntz batzuk C1aren  aurrekoa adarraren zuntz batzuekin fusionatuko dira. Hori nerbio bagoaren eta nerbio laguntzailearen bizkarmuineko banaketatik gertu abiatuko da, eta '''hipoglosoaren euskarriaren goiko'''<nowiki/> '''heldulekua''' osatuko dute. Bere beste zuntz batzuk C2 eta C3 mailetako nerbio espinalen zuntzekin fuisonatu eta hipoglosoaren eukarriaren beheko heldulekua osatuko dute, horretatik ateratako zuntzek, muskulu infrahioideoak inerbatuko diuzte. Aipatutako C1, C2 eta C3ren zuntzekin fusionatutako zuntzek '''[[hipoglosoaren eus|hipoglosoaren euskarria]]karria '''sortzen dute, atal hipogloso eta atal zerbikala dituena. Nerbioaren gainontzeko zuntzen beherantz jarraituko dute, nerbio bagoaren atzetik eta espiralak beherantz atzean  barneko arteria karotidaren eta barneko zain jugularraren artetik igarotzen da, leka karotideoaren gainetik.{{Sfn|Gray's Anatomy|2008}}

Fitxategi:Human brainstem anterior view description.JPG|Hipoglosoaren irteera ikusten da erraboiletik, hainbat erroz osatua (12 zenbakiaz) oliba eta muina (13) beste askoren artean.

Nerbio hipoglosoaren kalteak arraroak dira. Hala ere ematen diren kasuen artean ohikoena '''tumoreengatiko konpresioak''' dira. Beste hainbat arrazoi daude nerbio honen kaltea eragiten dutenak. Besteak beste, kalte kirurgikoak, kolpe medularrak, esklerosi anizkoitza, Guillain-Barre sindromea, infekzioak, sarkoidosiak etab. Kaltea alde batean ala bietan eman daiteke, eta honen arabera sintomak agertuko dira. Nerbioak duen beste egiturekiko hurbiltasuna dela eta (arteriak, zainak, beste nerbioak) oso arraroa izango litzateke kaltea nerbioan soilik ematea. Esate baterako, ezkerreko eta eskuineko nerbio hipoglosoko kalteengatik aurpegi nerbio eta nerbio trigeminala kaltetu daitezke. Honen ondorioz, ahoko muskulatura konprimitu daiteke eta hitz egiteko zailtasunak eragin.