Lotura ioniko: berrikuspenen arteko aldeak

'''Lotura ionikoa''' [[Elementuelementu kimiko|elementu kimikoen]]en artean sortzen diren lau [[lotura kimiko]] moten arteko bat da. Bertan, [[Elektronegatibotasun|elektronegatiboagoak]] diren elementuek elektropositiboagoen elektroiak erakartzen dituzte beraien ingurura, bereganatu arte, hala, gehienetan, [[zortzikotearen legea]] betetzen dute.<ref name=":0">{{Cite book|hizkuntza=eu|izenburua=Fisika eta kimika|urtea=2017|abizena=|izena=|orrialdeak=|orrialdea=133|argitaletxea=Zubia|ISBN=9788491084143}}</ref>

Lotura ionikoa [[metal]] eta [[Ezez-metal|ez-metalen]]en artean gertatu ohi da, izan ere, metalak, elementu elektropositibo gisa jardun eta ez metal elektronegatiboari elektroi kopuru jakin bat ematen dio. Elektroi truke honen bidez eta [[Indarindar elektrostatiko|indar elektrostatikoa]]a baliatuz, [[kristal]] edo sare ionikoak sortzen dira, non karga desberdinetako elementuek elkar erakartzen duten.<ref name=":0" />

Lehen aipatu dugun modura, lotura ionikoak bi osagai behar ditu: elektropositiboki jardungo duen elementua (metala) eta elektronegatiboa (ez-metala). [[Atomo]] elektronegatiboak irabaziko du bestearen [[Elektroi|elektroiaelektroi]]a, loturei dagokienean elektroiak bereganatzeko joera edo ahalmen handiagoa duelako. Elementu elektronegatiboenak [[Taulataula periodikoa|taula periodikoaren]]ren eskuinean eta goian aurki ditzakegu, hauek erradio txikia izateaz gain (periodo berdinekoekin alderatuta geruza kopuru murritzagoa dutelako), nukleoan protoi gehiago dituztelako eta beraz, inguruneko elektroiak erakartzeko ahalmen handiagoa. Elektroia irabazi duen atomoa [[Anioi|anioiaanioi]]a edo karga negatiboduna bihurtuko da, aldiz, elektroia galdu duena [[Katioi|katioiakatioi]]a edo karga positibokoa. Aurkako kargak elkar erakartzen direnez, lotura bat eratuko da, baina lotura honek, [[Lotura kobalente|kobalentean]] bezala, [[Molekula|molekulakmolekula]]k eratu beharrean, kristal edo sare ionikoak eratuko ditu, atomo kopuru handi batez osaturiko egiturak.<ref name=":0" />

[[Fitxategi:Sodium-chloride-3D-ionic.png|thumb|[[Gatza|NaCl]] [[Gatzgatz bitar|gatz bitarraren]]raren irudikapen molekularra hiru dimentsiotan. Ikusten den bezala, sare ionikoa eratzean katioi zein anioiak esturik loturik daude, gogortasuna emanez egiturari.]]

* [[Solido|Solidoak]]ak dira eta beraz, gogorrak. Hala ere, hauskorrak direla esaten dugu, edozein kolperen aurrean hausteko joera dutelako. Kristal edo sare ioniko oro katioi eta anioien txandakatzeek osatzen dutela esan dugu, hau da, katioi baten ondoan zenbait anioi daudela eta alderantziz. Kolpe batek orden hori hautsi lezake eta adibidez, karga positiboko hainbat atomo elkartu. Karga berdineko partikulak elkarrengandik alderatzen direnez, kasu honetan ere berdina gertatu liteke eta hala, egitura osoa edo zati bat hautsi.

* [[Urtze-puntu|Urtze-]] eta [[lurruntze-puntu]] altuak dituzte, [[Materiaren egoera|agregazio egoera]] batetik bestera igarotzeko, sare ionikoak bere egiturari eusteko eragiten duen [[sare-energia]] gainditu behar delako.

* [[Disolbatzaile]] polarretan disolbatzen dira, hala nola, [[Ur|uretanur]]etan. Disolbatzaile polarrek, positibo edo negatibo izan, sare ionikoa eratzen dituzten elementuak erakarri ditzaketelako, baldin eta hauen indarra sare energia baino handiagoa bada.

* Solido egoeran ez dira [[intentsitate elektriko|korronte elektrikoaren]] eroaleak. Substantzia bat eroalea izan dadin, elektroiek bere barnetik aske ibiltzeko aukera izan behar dute, hau ez da gertatzen lotura ionikoen bidez sortutako konposatuetan, solidoak direnean.

Sare energia konposatu ionikoa osatzen duten partikulen kargaren eta erradioaren araberakoa da, besteak beste. Karga elektrikoa zenbat eta handiagoa izan, orduan eta sare-energia altuagoa izango du konposatuak eta beraz, egonkortasun handiagoa, disolbagarritasun txikiagoa eta irakite zein urtze puntu altuagoak. Aldiz, atomoen erradioak zenbat eta handiagoak izan, orduan eta sare-energia txikiagoa izango du konposatu ionikoak, aurrez aipatutako ondorioen kontrakoak eraginez.<ref>{{Erreferentzia|url=https://lauaxeta.files.wordpress.com/2010/05/lotura-kimikoa1.ppt|aldizkaria=lauaxeta.files.wordpress.com|sartze-data=2018-12-18}}</ref><ref>{{Cite book|hizkuntza=eu|izenburua=Fisika eta kimika|urtea=2017|abizena=|izena=|orrialdeak=|orrialdea=134|argitaletxea=Zubia|ISBN=9788491084143}}</ref>

* [[Lotura kobalente|]]a
* [[Lotura kobalenteametaliko]]a