Heriotzaren harana: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Euskaltzaindiaren webguneko esteka berriak
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
32. lerroa:
== Geografia ==
=== Kokapena ===
Kaliforniaren hego-ekialdean dago, Amargosa eta Panamint mendilerroen artean. 13.517 kilometro koadroko eremua hartzen du, eta [[Nevada]] estaturaino hedatzen da. Bertan dago [[Badwater]] izeneko beheragunea, itsas maila baino 86 metro beherago dagoena; Ipar Amerikako punturik beherena da. [[Heriotzaren Haranaren Parke Nazionala]]ren zati handi bat hartzen du, [[1933]]an monumentu nazional eta [[1994]]an [[parke nazional]] izendatua.
 
=== Geologia ===
Heriotzaren harana duela 200 milioi urte bukatu zen prozesu geologiko baten ondorio da. Itsas jatorria duten jalkin-harriez osatuta dago. Itsas adar hori lehortu zenean, disolbatutako gatzak hauspeatu ziren.<ref name="elhuyar">{{erreferentzia|izena= Mariaje |abizena= Barandiaran |izena2= Inaki |abizena2= Irazabalbeitia |url=http://aldizkaria.elhuyar.eus/erreportajeak/borax-a-menturaren-ildotik/ |izenburua=Borax-a, menturaren ildotik |argitaletxea=''elhuyar zientzia eta teknologia'', CC-BY-SA 3.0 lizentzia, aldizkaria.elhuyar.eus |sartze-data=2017-2-11}}</ref>
=== Klima ===
Heriotzaren harana Ameriketako tokirik lehorrena eta beroena da. Tantarik ere jausi ez direneko urteak ez dira harrigarriak. Tenperatura maiz, 49&nbsp;°C-ra eta orain arte neurtu den tenperaturarik altuena 57&nbsp;°C izan zen [[1913]]. urtean. Eguzkipean dagoen lurzoruaren tenperaturak giro-tenperatura gainditzen du, eta 88&nbsp;°C-koak neurtu izan dira. Ez da harritzekoa bada, toponimian ''Furnace creek'' (“Labearen erreka”) eta antzeko terminoak aurkitzea.<ref name="elhuyar"></ref>
<br>
<br>
130. lerroa:
 
=== Landaredia eta fauna ===
Landaredia urria da, eta horrelako baldintza gogorretara egokitutako espeziak topatzen dira, hala nola [[meskite]]a, [[Larrea tridentata|kreosota-zuhaixka]], [[Josueren juka]] eta [[kaktus]]a. Udaberriko euriekin itxura zertxobait alaitzen da basamortuko landareen loreez. Animaliak ugari dira, eta gaueko bizimodura moldatutakoak, hala nola, ''[[Odocoileus hemionus]]'', ''[[Ovis canadensis]]'', [[Ammospermophilus leucurus|antilope katagorria]], [[Dipodomys deserti|kanguro arratoia]], ''[[Vulpes macrotis]]'', [[koiote]]a, [[katamotz gorri]]a eta [[puma]].<ref name="elhuyar"></ref>
 
== Historia ==
137. lerroa:
== Kanpo loturak ==
* Lakar Iraizoz, Oihane, [http://zientzia.eus/artikuluak/harri-ibiltarien-gaia-ez-da-hainbesterainoko-miste/ ''Harri ibiltarien gaia ez da hainbesterainoko misterioa''], zientzia.eus
* {{en}} [https://www.nps.gov/deva/index.htm Heriotzaren Haranaren Parke Nazionalaren webgune ofiziala], National Park Service, nps.gov
 
== Erreferentziak ==
143. lerroa:
 
{{commonskat}}
 
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako haranak]]
[[Kategoria:Kaliforniako geografia]]