Greziera: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Euskaltzaindiaren webguneko esteka berriak
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
23. lerroa:
* '''[[Mizenastar greziera|Greziera mikenikoa]]''': [[Mizenastar zibilizazioa|Zibilizazio mikenikoaren]] hizkuntza da. Aztarnarik zaharrenetan aurkitua da.
* '''[[Antzinako greziera|Greziera klasikoa]]''' (baita ''antzinako greziera'' ere): haren dialektoak [[Antzinako Grezia]]n erabiliak ziren. [[Erromatar Inperioa]]n hedatua oso, [[Erdi Aroa]]n [[Mendebaldeko Europa]]n galdu zen, baina otomanoak [[Konstantinopla|Konstantinopolis]] hartu zutenean, greziarren atzerriratzeak berriro hedatu zuen.
* '''[[Greziera helenista]]''' (baita ''koinē'' edo ''greziera komuna'' izenez ezaguna): atikoa greziar dialektoekin batu zenean, halako ''[[lingua franca]]'' sortu zen [[Mediterraneoa]]n. Nahiz eta gero [[latin]]ak garaitu, zeharo erabilia zen: adibidez, [[kristautasun]]aren hasieran, apostoluek beren hitzaldietan ''koinē''a erabiltzen zuten.
* '''[[Erdi Aroko greziera]]''': [[Bizantziar Inperioa]]n erabili zenez, ''Bizantziar greziera'' izenaz ere ezaguna zen.
* '''[[Aro berriko greziera]]''': Bizantziar grezieratik bilakatua da.
31. lerroa:
Batzuek Aro berriko grezierazko hiztun jasoak antzinako testuak uler ditzakeela diote; hala ere, arrazoia ziur asko kultura da eta ez hizkuntzen arteko antzekotasuna. Hala ere, ''koinē''a erraza da oso egungo hiztunentzat.
 
[[Euskara]]k, [[Europa]]ko beste hizkuntzak bezala, hitz asko hartu dizkio, normalean zeharka, hau da, [[frantses|frantsesaren]]aren edo [[gaztelania|gaztelaniaren]]ren bitartez: ''astronomia'', ''demokrazia'', ''filosofia'', ''foka'', eta abar. Gainera, greziar hitz eta [[morfema]]k oraindik erabiltzen dira hitz berriak sortzeko: ''antropologia'', ''fotografia'', ''hiper''merkatua, ''hidro''masajea, aroma''terapia'', ''biomekanika''... eta [[latin]]ezko hitzekin batera, egungo hiztegi zientifiko eta teknikoaren erroak dira.
 
== Sailkapena ==
39. lerroa:
{{Alfabeto greko}}
{{sakontzeko|Alfabeto greko}}
Greziera [[alfabeto greko]]az idatzia da [[k. a. IX. mendea|k. a. IX. mendetik]]. [[Antzinako greziera|Greziera klasikoan]], [[latin]] klasikoan bezala, letra larriak baino ez zeuden. Letra xeheak [[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] eskribek sortu zituzten, arinago idazteko. Egun erabiltzen den [[alfabeto]]a [[joniera]] berankorrarena bera da, [[k. a. 403|K.a. 403403an]]an sortua [[atiko]] klasikoa idazteko.
 
Aro berriko [[alfabeto greko]]ak 24 letra ditu, bakoitza letra larriko eta letra xeheko formetan. [[Sigma]]k beste xehezko forma (ς) du, bukaeran erabiltzeko.