14:51, 30 urtarrila 2019ko berrikusketa aldatu Treuiller (eztabaida \| ekarpenak) 8.809 edits No edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa ← Aurreko ezberdintasuna		07:52, 20 otsaila 2019ko berrikusketa aldatu desegin TheklanBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak, Administratzaileak 2.164.308 edits t Robota: Aldaketa kosmetikoak Hurrengo ezberdintasuna →
8. lerroa: === Sexua eta generoa === Europako hizkuntza askoren kasuan generoak sexuarekin (bizidunen generoarekin, hertsiki) zerikusia badu ere, gramatika-generoa maiz arbitrarioa da. Hau da, genero neutrorik ez duen baina maskulino/femeninoa dituen hizkuntza batean, marka maskulino edo femeninoak ematen zaizkie sexurik gabeko objektu arruntei edo baita animaliei ere. Adibide batzuk [[~~Gaztelania\|gaztelaniaz~~gaztelania]]z: ''la ballena'' ([[balea]], fem., arra ala emea izan), ''la puerta'' (atea, fem.), ''el puente'' (zubia, mask.). [[Frantses~~\|Frantsesez~~]]ez, herrialdeen izenek artikulua daramate eta, horren ondorioz, genero maskulinoa edo femeninoa dute, banaketa arbitrario samarrean. Europako hizkuntzen artean, sexua normalean generoaren bereizgarri agertzen dela jakinik, ñabardurok daude: * bi genero, bereizketa argiki maskulinoa eta femeninoa, [[gaztelania]]<nowiki/>z eta [[frantses]]<nowiki/>ez bezala, * hiru genero: maskulinoa, femeninoa eta neutroa (adibidez, [[txekiera]]<nowiki/>z, [[aleman~~\|alemana~~]]a<nowiki/>ez, [[errusiera]]<nowiki/>z...) * bi genero: batetik, komuna (maskulinoa eta femeninoa) eta, bestetik, neutroa ([[daniera]]<nowiki/>z, [[suediera]]<nowiki/>z, [[norvegiera]]<nowiki/>z...). 20. lerroa: == Generoaren markak eta komunztadura == Izenen sailkapenerako kategoriak dira generoak, eta agerpen morfemikoa batzuetan izenetan har dezakete, baina ez beti. Gaztelaniaz, izenen generoa bukaeran agertzen da normalean. Ipar Amerikako [[kathlamet]] hizkuntzan, berriz, aurrizki gisa, baina bi kasuetan nahiko parekagarriak dira kasuak: 29. lerroa: Izenetan markarik ez den genero-sailkapenik ere bada hizkuntzetan, baina nolabait, kasu horietan, komunztaduran agertu beharko da genero-bereizgarritasuna. Generoaren [[komunztadura]] beste morfema batzuekin gerta daiteke: [[Determinatzaile (gramatika)\|determinatzaileak]], [[~~Izenlagun\|izenlagunak~~izenlagun]]ak, numeralak, [[~~Aditz\|aditzak~~aditz]]ak... Gaztelaniaz, komunztadura gertatzen den izenlagun edo adjektiboen amaierarekin eta artikuluekin: * ''Gato'' (katar)'', el gato'' (katarra)'', el gato negro'' (katar beltza)'', los gatos negros'' (katar beltzak). 52. lerroa: == Generoa eta euskara == Euskaraz, oro har, izenak generoa adierazten ez badu ere, aditzen, jokatuen zein laguntzaileen, bigarren pertsonak bereizten ditu maskulinoa eta femeninoa, marka desberdinak baitituzte ''(hik ikusi du'''k''''' / ''hik'' i''kusi du'''n'''''; ''hiri eman di'''a'''t'' / ''hiri'' ''eman di'''na'''t)''. Gainera, forma alokutiboak erabiltzean ere, genero-markak beste pertsonetan ere agertzen dira (''haiek etorri ditu'''k''''' / ''haiek etorri ditu'''n'''''; ''ez zago'''k''' eskubiderik'' / ''ez zago'''n''' eskubiderik''). [[Lexiko]]an ere generoa (eta sexua) bereizteko erarik bada ''(gizon / emakume, zaldi / behor...)''.

Genero gramatikal: berrikuspenen arteko aldeak