Fosforeszentzia: berrikuspenen arteko aldeak

'''Fosforeszentzia''' [[Fluoreszentzia|fluoreszentziarekinfluoreszentzia]]rekin erlazionatuta dagoen [[fotoluminiszentzia]] mota bat da. Fosforeszentzia izeneko fenomeno honetan sustantzia batzuek [[energia]] absorbatu eta metatu egiten dute, gero energia hau [[erradiazio]] moduan emitituz. Fosforeszentzia erakusten duten elementuei foto-erreaktiboak deritze. Hau da, propietate hau izateko argia behar dute, elementu foto-sensibleak dira eta erradiazioaren bitartez energia nahikoa lortzen dute hau metatu eta gero askatzeko.

Portaera hau azaltzen duen mekanismo fisikoa eta fluoreszentziarena ia berdinak dira. Bi fenomenoen arteko desberdintasun nabarmenena energiaren emisioan igarotzen den denbora da. Fluoreszentzian ez bezala, material fosforeszente batek ez du absorbatutako erradiazioa berehala emititzen. Emisio denbora geldo hauek [[Mekanikamekanika kuantiko|mekanika kuantikoan]]an definitzen diren [[energia trantsizio “debekatu”]]-ekin daude erlazionatuta. Material batzuetan trantsizio hauek oso poliki gertatzen direnez, absorbatutako erradiazioaren emisioa eszitazio originala gertatu denetik ordu batzuk luza daiteke baina intentsitate gutxiagorekin<ref>Karl A. Franz, Wolfgang G. Kehr, Alfred Siggel, Jürgen Wieczoreck, and Waldemar Adam "Luminescent Materials" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2002, Wiley-VCH, Weinheim. doi:10.1002/14356007.a15_519</ref>.

Fosforeszentziaren inguruko ikerketak [[Erradiaktibitate|erradiaktibitatearenerradiaktibitate]]aren aurkikuntza bultzatu zuen 1896an.

Ironikoki, [[fosforo zuria|fosforo zuriak]]k (fosforeszentziak bertatik harten du izena) ez du propietate hau aurkezten, baizik eta [[kimioluminiszentzia]].

Prozesu fotoluminiszente gehienak oso azkarrak dira, 10 [[nanosegundo]] ingurukoak. Prozesu hauetan substratu kimiko batek energia absorbatzen du, gero [[Fotoi|fotoiakfotoi]]ak emitituz. Argiaren absortzio eta emisioa oso denbora laburrean gertatzen da fotoien energiak bat egiten duenean sustratuaren baimendutako trantsizio eta energia maila libreekin. Fosforeszentziaren kasuan, fotoitik absorbatutako energia [[spin]] altuagoko energia maila batera igarotzen da, [[triplete egoera]] deritzona sortuz. Ondorioz, energia hau tripletean bilduta gera daiteke, bakarrik trantsizio “debekatuak” eskuragarri gelditzen zaizkiola energia maila baxuenera itzultzeko. Trantsizio hauek, nahiz eta “debekatuak” izan, mekanika kuantikoan gertatuko dira baina [[Zinetika kimiko|zinetikoki]] ez daude lagunduak. Horregatik gertatzen da prozesua polikiago.

Phosphorescent pigment blue.JPG|Pigmentu fosforeszente urdina (metal lurralkalino baten silikatoa)