Eskoto: berrikuspenen arteko aldeak

'''Eskoto'''<ref>{{Erreferentzia|egilea=[[Euskaltzaindia]]|data=2015-1-30|izenburua=174. araua: Antzinateko herriak. Ekialdeko eta Europako herriak|url=http://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0174.pdf|orrialdea=5}}</ref> ({{lang-la|scoti}}) IV. mendetik aurrera [[zelta]] kulturako [[gaelikoak|gael]] herriari [[Erromatar Inperioa|erromatar]] idazleek emandako [[izen]]a da. Ez dago batere garbi hitz honen esanahia, baina dirudienez "lapurrak" edo "legez kanpokoak" esan nahi du. Erromatar [[Britania]] erasotzen zuten gerlari gaelikoei deitzeko erabiltzen zuten, baina pixkanaka-pixkanaka latinez idazten zuten idazleak hitz hau herri gaeliko osoa izendatzeko erabiltzen hasi ziren. Gaelak jatorriz [[Irlanda]]koak zirenez, uharte hari ''Scotia ''deitzen hasi ziren (lehenago erromatarrek ''Hibernia'' izena erabiltzen zuten).

Hala, pixkanaka pixkanaka antzinako Caledonia hura ere ''Scotia'' izenez ezaguna izaten hasiko da, batzuetan nahasketa haundia sortuz: [[Isidoro Sibiliakoa|Isidoro Sevillakoak]] (560 - 636) gaur egungo Irlanda eta Eskozia herrialde bera zirela idatzi zuen. Aurrerago, bere jaioterriaren inguruan zalantzarik egon ez zedin, [[Karlomagno]]ren gorteko filosofo garrantzitsuenetako batek bere izena ''[[Johannes Scotus Eriugena]]'' zela idatzi zuen, hots, "Irlandan jaiotako Joan irlandarra" (815-877). Beranduago, gaelen berezko sorlekua ''Scotia Major'' izenez ezaguna izaten hasi zen eta gaur egungo Eskozia berriz ''Scotia Minor''. Are gehiago, 978 eta 1014 urteen bitartean [[Brian Boru]] [[Irlandako Errege Nagusia]] izan zela adierazteko, [[Armagh-eko Liburua]]k ''"Imperator Scottorum"'' esaldia erabili zuen. ''Irlanda ''izena soilik [[anglo-normandar]] inbasioa eta gero (1169) hasiko zitzaion gailentzen ''Scotia Major'' izendapenari, handik aurrerantzean izen osoarekin gaur egungo Eskozia geratu zelarik. Hortik aurrera, beste gaizki ulertze bat sortuko zen: Izatez irlandarra zena eskoziartzat jotzea.<ref>[http://history-ireland.blogspot.com.es/2013_08_01_archive.html Scot means Irish], ''Irish History in a compendiary fomat (blogspot)''</ref> Bestalde, [[Eskoziako gaelera]]z lurralde honen izena orduan zein orain ''Alba'' izan da, gainerako hizkuntza [[zelta hizkuntzak|zeltiarretan]] bretoieraz salbu antzeko hitza erabili delarik.

844. urtean, Dál Riata-ko errege zen [[Kenneth MacAlpin]] [[pikto]]en tribuarekin aliatu zen [[Norvegia]]ko [[bikingo|vikingoen]] erasoengandik defendatzeko eta hala eskoziar lurraldearen batasuna eraikitzen hasi zen. XI. mende amaierarako piktoak jada erabat gaelizatuak zeuden eta honek gaur egungo herrialdeari apurka apurka bere<nowiki> </nowiki>izena ematea ekarriko zuen Beste tribu irlandar batzuk lurralde haietatik kanporatu egin zituzten, errebeldeak eta gerlariak ziren aitzakiarekin.