ez dago edizio laburpenik
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
No edit summary |
||
63. lerroa:
Maria Tudor, baina, [[1558]]ko azaroan hil zen, hainbeste desira zuten oinordekoa eduki gabe. Ondoren, Filipe [[Elisabet I.a Ingalaterrakoa]]rekin ezkontzen saiatu zen, baina alferrik, eta aurrerantzean Ingalaterrako [[Anglikanismo|protestanteak]] izan zituen arerio.
Saint-Quentin (1557) eta [[Gravelinesko gudua|Gravelinesko]] (1558) garaipenen ostean, [[1559]]ko [[apirilaren 3]]an Espainiako Filipe II.ak [[Cateau-Cambresisko bakea]] sinatu zuen Frantziako [[Henrike II.a Frantziakoa|Henrike II.arekin]]. Henrikeren alaba [[Elisabet Valoiskoa (1546-1568)|Isabelen]] eta Filiperen arteko ezkontzak berretsi zuen bake hitzarmena<ref name=caten/>. Ezteien ondoan Filipe [[Espainiar Herbehereak|Herbeheretatik]] Espainiara itzuli zen. Handik aurrera ez zen inoiz [[iberiar penintsula]]tik atera<ref name=brit>
== Barne politika ==
{| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 2em; font-size: 85%; background:#c6dbf7; color:black; width:30em; max-width: 40%;" cellspacing="5"
| style="text-align: left;" | '''Kulturarekiko jarrera'''<br />
«Gure erresuma guztietako justiziei agindu behar diegu eta agintzen diegu hemendik aurrera gure menpekorik edo
Eta horrelako egoeran orain arte eta oraintxe bertan daudenak atera bitez, eta ez daitezela egon bertan lau hilabete baino gehiago. Eta oraindik ere,
|-
| style="text-align: left;" | Felipe II.aren Pragmatika, Aranjuezen agindua, 1559-11-22. Egokitua.
77. lerroa:
Izan zuen lehen liskarra [[Alpujarretako altxamendua]] izan zen. [[Morisko]]en integrazioa zaila zenez gero, [[1567]]an beren [[Islam|erlijioari]], [[arabiera|hizkuntzari]] eta ohiturei uko egitera behartzen zituen dekretua eman zen (1567ko berrespen pragmatikoa). Horri erantzunez, [[1568]]ko [[eguberria|eguberrietan]] Granada eta Almeriako moriskoak matxinatu ziren. [[Alpujarra|Alpujarretan]] tropa kristauei aurre egin zieten, baina [[1570]]ean [[Flandria|Flandestik]] iritsitako erregimentuek, [[Joan Austriakoa]] buru zutenek, altxamendua zapaldu zuten<ref>{{erreferentzia |izena= Federico |abizena= Ortega |url=http://www.lasalpujarras.org/moriscos/index.htm | izenburua= La guerra de los moriscos en las Alpujarras |sartze-data=2013-1-14 |argitaletxea=lasalpujarras.org}}</ref>
== Kanpo politika ==
118. lerroa:
=== Portugal ===
[[Fitxategi:Dominios de Felipe II.svg|thumb|300px|<small>Felipe II.aren agindupeko lurraldeak [[Europa]] eta [[Iparraldeko Afrika]]n, [[1580]] aldean</small>.]]
Portugalgo erresumaren anexioa Filipe II.aren atzerri politikako lorpen handiena izan zen. [[Sebastian I.a Portugalgoa]] [[1578]]ko [[abuztuaren 4]]an hil zen, [[Ksar el-Kebirko gudua]]n ([[Larache]]tik hurbil). Haren ondorengoa [[Henrike I.a Portugalgoa|Henrike kardinala]] (Henrike I.a) izan zen. Henrikeren erregealdian Filipe II.a ([[Elisabet Portugalgoa]]ren semea baitzen), [[Antonio I.a Portugalgoa|Antonio, Cratoko priorea]] eta [[Katalina Braganzakoa]] Portugalgo erregegai bilakatu ziren. Aristokrazia espainarraren aldekoa zen eta herri xeheak, berriz, Cratoko priorea nahiago zuen<ref name=atenea>{{erreferentzia |izena= Fernando
Henrike I.a [[1580]]ko urtarrilean hil zen. Felipe II.a Portugal inbaditzera deliberatu zen, baina egun batzuk lehenago, ekainaren 20an, Cratoko prioreak bere burua errege ([[Antonio I.a Portugalgoa]]) izendatu zuen [[Santarém|Santaremen]]. Filipek, [[Fernando Álvarez de Toledo]], Albako dukea, buru zuen 26.000 laguneko armada bat igorri zuen haren aurka. Espainiar tropak [[Alcantarako gudua]]n (1580ko abuztuan) garaipen erabakigarria izan zuten. [[Lisboa]] hartzeko, Albako dukeak [[Álvaro de Bazán]] buru zuen itsas armadaren laguntza izan zuen. Antonioren aldekoek [[Azoreak|Azoreetara]] ihes egin zuten eta, [[1583]] arte, espainiarrei aurre egin zieten<ref name=atenea/>.
162. lerroa:
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2013/01/09}}
{{erreferentzia_zerrenda|2}}
{{commonskat}}
|