Alderdi Komunistaren Manifestua: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
3. lerroa:
== Eduki politikoa ==
[[Fitxategi:communist-manifesto.png|
Hitzaurrean behar historikoaren gaia jorratzen zen, honako esaldiak laburtua: ''Orain arteko [[historia]]ko gizarte guztien historia, klaseen arteko borrokaren historia da''.
19. lerroa:
=== Sorrera (1847ra arte) ===
[[1842]]<nowiki/>an, 24 urte zituela, Marxek ''Renaniako Gazeta'' egunkaria (''Rheinische Zeitung'') zuzentzen zuen, [[Kolonia (Alemania)|Koloniako]] hirian editatzen zena. Engels, langile familiakoa zenak, 22 urte zituen eta kolaborazio desinteresatuak bidaltzen zituen egunkari honetara. Data haietan, Engelsen familiak semea ikastera bidaltzea erabaki zuten, baina Marxek ez zion kasurik egin, espioi bat infiltratzeko poliziaren taktika bat zelakoan baitzegoen. Engels [[Manchester
[[1843]]<nowiki/>an, Marx Parisera joan zen bizitzera, non [[Frantziako Iraultza|Frantziar Iraultzari]] eta materialista eta sozialista frantsesei buruz ikasketak sakondu zituen. Parisen zegoen bitartean hasi zen Engelsekin elkarlana eta bere materialismo historikoari buruzko teoriaren oinarriak ezarri zituen. [[1844]]<nowiki/>an, Marx Frantziatik bota zuten eta [[Brusela
=== Argitaratzea eta hasierako harrera (1848-1872) ===
23 orrialdeko liburuxka bat idatzi zuten, "Alderdi Komunistaren Manifestua" (alemanieraz, ''Manifest der kommunistischen Partei)'' izendatu zutena. [[1818]]<nowiki/>ko otsailean argitaratu zen lehen aldiz, Workers' Educational Associationen eskutik Londresen. Ingeles, frantses, italiera, flamenko eta danierara itzuliko zela iragarri zuten arren, hasiera batean alemanieraz banatu zuten soilik.
Manifestua ez zen oso urrutira iritsi hurrengo bi hamarkadetan. [[1840ko hamarkada
=== Goren unea (1872–1917) ===
Marxen obragatik interesa [[1864]] eta [[1872]] bitartean hasi zen, Internazionalean izan zuen paper garrantzitsuagatik, hala nola, langile klaseko 2 alderdien sorrera gatik, [[Komunisten Liga
=== Ubi'''kuitatea (1917-gaur egun)''' ===
Alderdi sozialistek marxismoaren eragina izan arren, Alderdi Komunista terminoa [[1918]]<nowiki/>ra arte ez zen erabilia izan.Urriko Iraultzaren ondoren, boltxebikeek Errusiako Langile Alderdi Sozialdemokrata, Errusiako Alderdi Komunistan bihurtu zuten.
Iraultzak etapa berri bat markatu zuen Manifestuarentzat. [[Hirugarren Internazional
[[Bigarren Mundu Gerra
== Agiri Komunistaren zati aipagarriak ==
70. lerroa:
Autoreek komunismoaren teoria deskribatzen dute, kapitalismoak eragin duen burgesiaren jabetza pribatuaren abolizioa azalduz.
Ondoren, era polemikoan, "burgesiak komunismoari egiten dizkion gaitzespenak" erantzuten diete: jabetzaren abolizioa, lana, familia, nazionalitatea, indibidualitatea bilatzea... Erantzun bakoitzak gauza berriak argitzen ditu burgesia forma hartzen duten instituzio hoiei buruz.
Kapituloa amaitzeko, proletarioen iraultza botere-politikoaren konkistarako lehen pausoa dela azpimarratzera itzultzen dira. Proletarioen lana, ekoizpen-bideak zentralizatzea dela esaten du.
82. lerroa:
Sozialismo atzerakoi gisa ulertzen zuten Marx eta Engelsek, langileen interesak irudikatuz, klase pre-kapitalistarenak irudikatzen zituzten sozialismoaren korronteak.
Sozialismo feudalean, burgesiaren botereak desplazatutako aristokraziako sektoreak tratatzen ziren, kleroarekin batera.
Burges txikiaren sozialismoan, erdi-klaseen sektoreak tratatzen dira, proletarioa loditu eta burgesak kritikatzera dedikatzen direnak.Beraien ordezkari nagusi gisa, Sismondi adierazten dute.
Azkenik, sozialismo alemaniarra edo "egiazko sozialismoa", Alemanian literatura sozialista eta komunista frantsesak izan zuen garrantziagatik sortzen da. Baina Alemaniako egoera, Frantziakoa baino feudalagoa zen eta horregatik, obra hoiek literarioki soilik interpretatu ziren.
==== '''Sozialismo kontserbadore edo burgesa''' ====
92. lerroa:
==== '''Sozialismo eta komunismo kritiko-utopikoak''' ====
Sozialismo honetan, langileria eta erregimen burgesaren arteko lehenengo gatazketatik sortu ziren dotrinak aurkitzen dira. Dotrina hauek mundu burgesari kritika egiten diote eta ezaugarri utiopikoak dituzten gizarte ereduak diseinatzen dituzte.
=== IV. Komunisten jarrera beste alderdien aurrean ===
Kapitulo motz honetan, Marx eta Engelsek komunistek jarraitu beharko lituzketen taktikei buruz hitz egiten dute, Europako hainbat herrialdeetako kontextuan:
Agiria honela amaitzen da:
|