Wikipedia

Atlasa: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
42.269 edits
No edit summary
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
42.269 edits
No edit summary
2. lerroa:
{{argitzeko|mapa-liburuari|Atlas (argipena)}}
'''Atlasa'''<ref>{{Albiste erref|izenburua=162. araua|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0162.pdf|sartze-data=2012-1-17|argitaletxea=Euskaltzaindia|argitaletxea=Euskaltzaindia}}</ref> ({{lang-ar|جِـبَـال الْأَطْـلَـس|jibāl al-ʾaṭlas}}; {{lang-ber|ⵉⴷⵓⵔⴰⵔ ⵏ ⵡⴰⵟⵍⴰⵙ}}, ''idurar n waṭlas'') , '''Atlas mendilerroa''' ere deitua, [[Afrika]]ko ipar-mendebaldeko mendi sistema da, [[Maroko]]ko, [[Aljeria]] eta [[Tunisia]] zeharkatzen dituena, [[Mediterraneoa|Mediterraneo]] eta [[Ozeano Atlantikoa|Atlantikoko]] kostaldeak [[Sahara]] basamortutik bereiziz. 2.400 kilometro luze da, Marokoko [[Agadir]]tik [[Tunis]] hiriraino.<ref>{{erreferentzia|egilea= |url=https://www.britannica.com/place/Atlas-Mountains | izenburua=Atlas Mountains |sartze-data=2018-8-26 |argitaletxea=britannica.com}}</ref> [[Tubkal]] da mendirik garaiena (4.167 metro), Marokoko hego-mendebaldean dagoena.
Atlas mendietako jatorrizkoa biztanleak [[berbere]]ak [[Maroko]]n eta [[kabiliar]]rak [[Aljeria]]n dira. Mendilerroaren izena [[amazigera|tamazightez]] ''adrar'' edo ''adras'' da eta mendia esan nahi du, beraz [[tautotoponimo]]a da.
 
== Izena ==
Mendilerroaren izena [[amazigera|tamazightez]] ''adrar'' edo ''adras'' da, mendia esan nahi du; beraz [[tautotoponimo]]a da.
ena
== Geografia ==
[[Fitxategi:Tizi'n'Toubkal.jpg|right|thumb|300px|[[Tubkal]] mendiaren argazkia.]]
Mendilerroa hirulau zatitaneskualdetan banatu daiteke, mendebaldetik ekialdera: ▼
* [[Antiatlasa]], [[Atlas Garaia]] eta [[Atlas Ertaina]] (Maroko).
* [[Tell-eko AtlasAtlasa]] ([[Maroko, Aljeria]], [[Tunisia]]).▼
* [[SaharaAures]]ko Atlas ([[Aljeria]], Tunisia).▼
* [[Saharako Atlasa]] (Aljeria).
 
=== Antiatlasa ===
▲Mendilerroa hiru zatitan banatu daiteke, mendebaldetik ekialdera:
[[Antiatlasa]] Marokoko hego-mendebaldetik ipar-ekialderantz hedatzen da, [[Ouarzazate]] eta [[Tafilalt]] hiriraino (500 kilometro inguruko luzera). Hegoaldean [[Sahara]] basamortuarekin du muga. Ekialdeko muturrean [[Jbel Saghro]] dauka, eta iparraldeko muga [[Atlas Garaia]] da. [[Djebel Siroua]] da gailurrik gorena (3.304 metro).
* Erdialdeko Atlas, Goiko Atlas eta Anti-Atlas ([[Maroko]]).
▲* [[Sahara]]ko Atlas ([[Aljeria]]).
▲* Tell Atlas ([[Aljeria]], [[Tunisia]]).
 
=== Atlas marokoarraGaraia ===
==== Atlas Ertaina ====▼
Atlas Ertaina [[Maroko]]n kokatzen da osorik. Atlas Ertainak hiru marokoar mendilerroetatik mendebalderantz kokatzen dena da. Hegoaldean behin Moulouya eta Oum Er-Rbia ibaiak zeharkatuta, Goiko Atlas mendilerroa dago. Iparraldean eta behin Sebou ibaia zeharkatuta, [[Rif mendiak]] daude, [[Espainia]]ko [[mendikate Betikoak|mendilerro Betikoaren]] hedapena.▼
 
==== Atlas Garaia ====
{{sakontzeko|Atlas Garaia}}
[[Atlas Garaia [[Maroko]]ko Marokoko erdialdean dagoen mendilerroa dadago, eta [[Ozeano Atlantikoa]]ren kostaldetik [[Maroko]] eta [[Aljeria]]renAljeriaren arteko mugara hedatzen denada. Hegoaldean, Anti-AtlasAntiatlasa du, eta iparralderantz [[Marrakex]]erantzeraino abiatzeniristen da. Eskualdeko herri nagusiak [[Tahanaoute]], [[Amizmiz]], [[Asni]], [[Tin Mal]], [[Ijoukak]] eta [[Oukaïmden]] dira.
 
▲==== Atlas Ertaina ====
Eskualdeko herri nagusiak [[Tahanaoute]], [[Amizmiz]], [[Asni]], [[Tin Mal]], [[Ijoukak]] eta [[Oukaïmden]] dira.
▲[[Atlas Ertaina [[Maroko]]n Marokon kokatzen da osorik. Atlas ErtainakMarokoko hiru marokoar mendilerroetatik mendebalderantz kokatzen denamendebaldekoena da. Hegoaldean behin, Moulouya eta Oum Er-Rbia ibaiak zeharkatuta, Goiko Atlas mendilerroaGaraia dago. Iparraldean eta behin, Sebou ibaia zeharkatuta, [[Rif mendiak]] daude, [[Espainia]]ko [[mendikateMendikate Betikoak|mendilerroMendikate Betikoaren]] hedapena.
 
==== AntiatlasaTell-eko Atlasa ====
[[Tell-eko Atlasa]] [[Maroko]]tikMarokotik [[Tunisia]]raTunisiara doan 1.500 [[kilometro|km]]kilometroko mendilerroa da, [[Mediterraneoa|Mediterraneo itsasoaren]] kostaldearen parean. Mendebaldeko muturra ErdialdekoAtlas AtlasenErtainan dago.▼
[[Antiatlasa]] hego-mendebaldeko [[Ozeano Atlantikoa]]ren kostaldetik ipar-ekialdeko [[Ouarzazate]] mendigainetara doa, 500 [[kilometro|km]] ibilbidean.
 
=== SaharakoAures Atlasmendiak ===
[[Aljeria]]ko eta Tunisiako [[Saharako AtlasaAures]] mendiak Atlas mendietako ekialdeko aldea da. Mendilerroaren [[mendi]]rik altuena 2.236 [[metro]]ko Djebel Aissa da. [[Sahara]]ko iparraldeko mugamuturra dadira.
 
=== Tell-eko Atlasa ===
▲[[Tell-eko Atlasa]] [[Maroko]]tik [[Tunisia]]ra doan 1.500 [[kilometro|km]] mendilerroa da, [[Mediterraneoa|Mediterraneo itsasoaren]] kostaldearen parean. Mendebaldeko muturra Erdialdeko Atlasen dago.
 
=== AurèsSaharako mendiakAtlasa ===
Aljeriako [[Saharako Atlasa]] Atlas mendietako ekialdeko aldea da. Mendilerroaren mendirik altuena Djebel Aissa da (2.236 metro). [[Sahara]]ko iparraldeko muga da.
[[Aljeria]] eta [[Tunisia]]ko Aurès mendiak Atlas mendietako ekialdeko muturra dira.
 
== Ikus, gainera ==
42. lerroa:
== Kanpo loturak ==
{{commonskat}}
* Epaltza, Aingeru, [https://www.berria.eus/paperekoa/1859/030/001/2017-01-13/tubkal_eta_mgoun_atlasko_arroka_gorria.htm “''Tubkal eta Mgoun, Atlasko arroka gorria''”], Bidaia eta mendi kroniken lehiaketa, berria.eus
 
[[Kategoria:Afrikako mendikateak]]
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Atlasa"(e)tik eskuratuta